▶ "We moeten een draai maken naar een meer duurzame landbouw" - Vera Dua
Oud-minister voor Groen Vera Dua is al enige tijd niet meer actief in de politiek. Maar haar thema’s, klimaat, natuur en milieu zijn actueler dan ooit. Het recente stikstofakkoord doen de spanningen weer hoog oplaaien. Zo lopen de boerenprotesten in Nederland volledig uit de hand. Zal dit overwaaien naar Vlaanderen? Journalist Marc Van de Looverbosch vraagt het aan Dua.
Recent nam Vera Dua afscheid als voorzitter van de milieuorganisatie Bond Beter Leefmilieu. Ignace Schops neemt de fakkel over als nieuwe voorzitter. Hij profileert zich als bruggenbouwer. “Ignace is iemand die heel sterk gelooft in overleg en verbondenheid. Ik ben misschien iets activistischer”, lacht Dua. “Maar het is goed dat er eens een ander profiel komt. Hij heeft zeker zijn strepen verdiend. Zo is hij onder andere ondervoorzitter van de Klimaatzaak.” Vzw Klimaatzaak spande een proces aan de tegen de vier Belgische overheden. De Belgische overheid zou volgens de organisatie te weinig doen om haar burgers te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. In juni 2021 zijn de Belgische overheden door de rechtbank van eerste aanleg in Brussel veroordeeld omdat het Belgische klimaatbeleid ‘de wettelijke zorgplicht en de mensenrechten schendt’.
Maar daarna bleef het behoorlijk stil. “Vlaams minister van Leefmilieu en Omgeving Zuhal Demir doet het op een aantal vlakken goed. Ze heeft duidelijk gekozen om volop in te zetten op natuur, zoals bijvoorbeeld het bosuitbreidingsplan. Het zijn geen makkelijke dossiers, maar Demir voelt de hete adem van de Boerenbond niet in haar nek”, stelt Dua vast. “Maar op het vlak van klimaat doet deze Vlaamse regering heel weinig. De mantra van deze regering is: ‘haalbaar en betaalbaar’. Maar als we niets doen wordt het pas onbetaalbaar. Iemand die beleidsverantwoordelijkheid heeft moet niet alleen naar vandaag kijken maar ook naar de toekomst.”
‘De Groene Hoer’
De aangekondigde stikstofplannen zorgen voor onrust bij de boeren, maar ook de Vlaamse regering staat onder hoogspanning. N-VA wil, met de steun van Open Vld, dat de landbouw verregaande inspanningen doet om de stikstofuitstoot te beperken. Maar landbouwpartij cd&v, die de steun van de boeren en Boerenbond krijgt, bevindt zich in een lastig parket. Voor Dua gaat het plan niet ver genoeg. “Er is eindelijk duidelijkheid dat er voor de piekvervuilers er een alternatief moet komen. Maar het zwakke punt van het stikstofplan van Demir is dat uitbreidingen en nieuwe vergunningen nog steeds mogelijk zijn. Ik verwijt dit plan een gebrek aan visie. We moeten die draai maken naar een meer duurzame landbouw en dat zit absoluut niet in dit plan.”
In Nederland, waar er ook een stikstofplan op tafel ligt, voeren de boeren al enige tijd actie om te voorkomen dat het stikstofbeleid doorgevoerd wordt. De boeren trokken naar het huis van de Nederlandse minister van Natuur en Stikstof, waar ze een tank met vloeibare mest leegden. Snelwegen worden geblokkeerd met hooi en tractoren. Koeien worden voor het parlementsgebouw gezet. Dua maakte als minister van Landbouw gelijkaardige taferelen mee. “Ik heb doodsbedreigingen gekregen. Ik ging spreken onder politiebescherming. Ik heb nog enveloppen gekregen met een kogel in. Boeren maakten spandoeken met ‘groene hoer’ op. Ik heb dus wel mijn deel gehad.”
De groene folietjes
“Hadden ze mijn beleid 20 jaar geleden gevolgd, dan zaten die boeren nu niet zo in de miserie. De partij cd&v heeft na mij alle zogezegde ‘groene folietjes’ afgeschaft en terug ingezet op die massaproductie”, zegt Dua. Volgens Dua is de macht van de Boerenbond gewoon te groot. “De belangen zitten in dat agro-industrieel complex. Al die grote bedrijven die zweven rond dat complex, zoals veevoederfabrieken en meststoffenfabrieken, verdienen enorm veel geld. En in 70 procent van die bedrijven zit de Boerenbond via aandelen verankerd. Dus de verandering, de omslag in de landbouw, zal niet vanuit de Boerenbond komen.”
