Nulbemesting doet mestactieplan afspringen, wat nu?
Landbouw- en natuurorganisaties gingen in maart 2023 akkoord met een nieuw mestactieplan: MAP 7. Maar het overleg tussen de verschillende organisaties sprong recent af. Ze geraakten het niet eens over de nulbemesting in het Vlaams Ecologisch Netwerk. Landbouworganisaties vragen de Vlaamse Regering snel werk te maken van een akkoord. Hoe wil minister Zuhal Demir (N-VA) de betrokken partijen opnieuw rond de tafel krijgen? Ze kreeg er enkele vragen om uitleg over in de Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie.
Onzekerheid in de landbouwsector
Volgens commissielid Stefaan Sintobin (Vlaams Belang) zorgt de discussie over het zevende mestactieplan (MAP 7) voor onzekerheid bij de landbouwers. “In maart werd er een historisch akkoord bereikt tussen natuur en landbouw. Maar nu de eindmeet in zicht is, hebben de natuurverenigingen de tafel verlaten”, zei hij.
Het breekpunt? De nulbemesting in de gebieden van het Vlaams Ecologisch Netwerk. Nulbemesting wil zeggen dat de bodem niet bemest mag worden, met uitzondering van de rechtstreekse bemesting door grazers. Stefaan Sintobin gaf aan dat natuurverenigingen vragen om deze maatregel op te nemen in het ontwerp van mestdecreet. Maar landbouworganisaties vinden dit een politieke beslissing en niet iets waar zijzelf over moeten debatteren. “Hoe moet het nu verder?”, vroeg hij aan minister Zuhal Demir. Daarnaast wou hij weten of Europa reservetijd zou geven, nu de deadline voor het nieuwe mestactieplan niet werd gehaald, en of er in de tussentijd wordt verdergegaan met het zesde mestactieplan.
Belang nulbemesting voor vervuilde waterlopen
Toen er in maart een akkoord werd bereikt rond het zevende mestactieplan, zou nulbemesting worden opgenomen in het stikstofdecreet, gaf commissielid Mieke Schauvliege (Groen) aan. Maar het werd geschrapt uit het akkoord rond de Programmatische Aanpak Stikstof. Milieuorganisaties willen het nu laten opnemen in het nieuwe mestactieplan.
Zonder de maatregel zijn de Europese doelstellingen, volgens Mieke Schauvliege, niet haalbaar. “Er is geen tijd te verliezen, minister. Sommige van onze waterlopen in landbouwgebied zijn nog steeds heel verontreinigd”, zei ze. Ook zij wou weten hoe de minister de verschillende partijen opnieuw rond de tafel wil krijgen. “En wat met het openbaar onderzoek bij het milieueffectrapport (MER) voor het mestactieplan? Zal dat nog plaatsvinden vooraleer het mestdecreet wordt goedgekeurd?”, vroeg ze zich nog af.
Hoe het overleg tussen de betrokkenen weer opstarten?
“Minister, ik ga u niet vragen wie van de middenveldorganisaties gelijk heeft en wie van beide de waarheid geweld aandoet”, zei Commissielid Tinne Rombouts (cd&v). Maar ze wees de minister wel op haar rol om een aanvaardbaar en uitvoerbaar zevende mestactieplan tot stand te brengen. Ze vroeg haar of ze bijkomende maatregelen had voorgesteld aan de organisaties. “Wat als een organisatie niet meer bereid is om te overleggen? En wat is het verdere vooropgestelde tijdskader?”, aldus Tinne Rombouts.
“Na de constructieve fase dit voorjaar zijn we in een patstelling terechtgekomen”, gaf commissielid Arnout Coel (N-VA) aan. Maar de tijd begint volgens hem te dringen. De Europese Commissie verwachtte al een antwoord op de vraag hoe Vlaanderen nitraatvervuiling door bemesting wil aanpakken. En ook voor de Vlaamse landbouwers is er volgens Arnout Coel duidelijkheid nodig. Hij wou dus van de minister weten hoe ze tot een nieuw mestactieplan wil komen en of er een consequentie is voor de niet behaalde Europese doelstelling.
Milieueffectrapport en heropstarten dialoog moeten soelaas brengen
Minister Zuhal Demir gaf aan dat ze het jammer vond dat een aantal organisaties de overlegtafel van het mestactieplan hadden verlaten. Hoe moet het nu verder? “Met het plan-MER, ofwel het milieueffectrapport, worden er sowieso een aantal alternatieven onderzocht, zodat er een aantal opties op tafel liggen”, zei ze. Daarnaast wil ze de dialoog tussen de verschillende organisaties graag opnieuw opstarten. “We staan voor een aantal uitdagingen. Het is natuurlijk het beste als we daar samen door geraken”, stelde ze.
Wat de timing betreft, wil de minister het milieueffectrapport afwachten. Dat zal veel duidelijkheid geven. De Europese Commissie kreeg ondertussen een stand van zaken over het zevende mestactieplan en over het afwerken van het milieueffectrapport.
“Voor de landbouwsector is het duidelijk: zolang er geen nieuw mestactieplan is, gelden de bepalingen van MAP 6”, zei ze. Zodra het milieueffectrapport er is, wil ze alvast alles op alles zetten om opnieuw alle organisaties rond de tafel te krijgen. Samen wil ze dan kijken wat er nodig is om de vooropgestelde Europese doelstellingen te behalen.
Het debat vond plaats op dinsdag 5 december.
