Luchthaven zorgt voor gezondheidsrisico’s voor omwonenden

Van de 220.000 omwonenden van de luchthaven van Zaventem lijden volgens de studie van Bond Beter Leefmilieu (BBL) 109.000 personen aan een ernstige slaapverstoring, gaf commissielid Inez De Coninck (N-VA) aan. Dat kan gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten of geheugenverlies, tot gevolg hebben. De kosten van de gezondheidszorg die hiermee gepaard gaan, zouden zo’n 1 miljard euro bedragen. BBL vraagt daarom om in de nieuwe omgevingsvergunning van de luchthaven een aantal bindende voorwaarden op te nemen, zoals een geluidsarme en CO2-neutrale uitbating.

“Ook in Nederland onderzoekt men de impact van een luchthaven, in dit geval Schiphol, op de omwonenden. Naar aanleiding van dit onderzoek vroeg BBL samen met bewonersgroepen, die actief zijn in Zaventem, om ook hier een gelijkaardig onderzoek te voeren”, zei Inez De Coninck. Ze vroeg de minister wat zij vindt van de studie van BBL, hoe ze reageert op de vraag om ook de uitstoot rond de luchthaven te onderzoeken en wat de stand van zaken is van het overlegplatform Luchthaven Zaventem, een federaal initiatief.

Commissielid Chris Steenwegen (Groen) verwees eveneens naar de luchthaven van Schiphol, die recent aankondigde alle nachtvluchten tegen 2025 te willen schrappen. Volgens hem denken ook andere luchthavens, zoals die van Londen, Frankfurt en Zurich, aan dergelijke maatregelen. Waarom? Om de lawaaioverlast van de luchthaven en de daarmee gepaarde slaapverstoring tegen te gaan.

Volgens Chris Steenwegen is er eenzelfde problematiek rond de luchthaven van Zaventem. En daar hangt een hoge maatschappelijke kost aan vast. “Minister, hoe schat u de huidige leefbaarheid in voor de omwonenden van de luchthaven van Zaventem? Wat zijn de voornaamste gezondheidsklachten die door de Vlaamse overheid werden en worden geregistreerd? En is de Vlaamse Regering van plan om geluids- en/of frequentienormen in te voeren?”, wou hij van de minister weten.

Gwenny De Vroe (Open Vld) gaf aan dat haar collega-commissieleden de situatie goed schetsten. Ze polste bij de minister in welke mate de uitstoot van risicovolle stoffen rond de luchthaven wordt onderzocht en gemonitord. Daarnaast vroeg ze zich af of er nood is aan verder onderzoek rond deze materie en de impact ervan op de volksgezondheid.

Minister Zuhal Demir gaf eerst een stand van zaken over het overlegplatform Luchthaven Zaventem. Daar nemen ook vertegenwoordigers van de Vlaamse Regering aan deel. Ze vertelde dat de evenwichtige vertegenwoordiging van de Vlaamse steden en gemeenten binnen het platform een belangrijk aandachtspunt is. Daarnaast blijft het volgens haar onduidelijk op welke basis dit platform adviezen kan geven. Er is namelijk nog geen formele goedkeuring van een huishoudelijk reglement, een belangrijke voorwaarde voor het vertrouwen tussen de verschillende spelers.

De studie van BBL steunt volgens de minister op recente dosis-effectrelaties, die werden goedgekeurd door de Wereldgezondheidsorganisatie in 2018. Een dosis-effectrelatie duidt op een verandering in een effect op een organisme bij verschillende blootstellingsniveaus. Ook het Milieueffectrapport (MER) voor de hervergunning van de luchthaven zal gebruikmaken van deze dosis-effectrelaties. Dat ontwerp-MER rapporteert volgens de minister bovendien gelijkaardige cijfers dan die van de studie van BBL. “Het is aan Brussels Airport Company om op basis van de resultaten uit het MER de nodige maatregelen voor te stellen in de vergunningsaanvraag. Dan zal de vergunningverlenende overheid daarover moeten oordelen”, zei de minister.

De minister benadrukte dat de MER voor de hervergunning nog lopende is. Eind juni 2023 zal er schot in de zaak komen. Voorts gaf ze aan dat de Vlaamse overheid de geluidsmetingen en de uitvoering van het geluidsactieplan 2021-2024 verder opvolgt. “De invoering van geluids- en frequentienormen is een technisch zeer complex vraagstuk. De voorstellen hiervoor, onder meer recent nog door BBL, zullen in elk geval op hun technische haalbaarheid getoetst worden”, stelde de minister.

Voor wat betreft de uitstoot van risicovolle stoffen gaf de minister aan dat de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) over heel Vlaanderen een netwerk van meetpunten heeft die de luchtkwaliteit monitoren. In de buurt van de luchthaven van Zaventem zijn er twee meetpunten die verontreinigende stoffen, zoals stikstofoxide en fijnstof, registreren. Daar zal het MER voor de hervergunning van de luchthaven eveneens rekening mee moeten houden.

Het debat vond plaats op dinsdag 18 april.