Vormen de verblijfskosten van een vluchthuis een drempel voor slachtoffers van partnergeweld?
Slachtoffers van partnergeweld kunnen tijdelijk onderdak krijgen in een vluchthuis. Maar de Vlaamse overheid komt niet tussen in de verblijfskosten voor dat vluchthuis. Een lang verblijf kan dus heel wat kosten. Vormt die kostprijs een drempel voor slachtoffers om bij een vluchthuis aan te kloppen? Minister Hilde Crevits kreeg er enkele vragen over in de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding.
Commissielid Katrien Schryvers (cd&v) schetste het belang van vluchthuizen. “Vrouwen – en vaak ook hun kinderen – die door omstandigheden niet langer thuis kunnen wonen, kunnen tijdelijk een onderkomen vinden in een vrouwenopvangcentrum. Als er sprake is van een ernstige dreiging, bijvoorbeeld intrafamiliaal geweld, kan de opvang gebeuren in een vluchthuis op een geheim adres. Een beveiligde opvang op een bekend adres is ook mogelijk. Wie in een vrouwenopvangcentrum of vluchthuis verblijft, wordt begeleid door het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW)”, zei ze.
De CAW’s rekenen een dagprijs aan voor het verblijf in een vluchthuis. Afhankelijk van het inkomen van het slachtoffer komt het OCMW daar wel of niet in tussen. Hoewel de hulpverlening wel kosteloos is, kan de kost voor zo’n verblijf volgens Katrien Schryvers toch snel oplopen. En dat kan “een zware opdoffer” zijn. “Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de kosten van een vluchthuis geen drempel vormen voor slachtoffers van intrafamiliaal geweld? En gaat u in overleg met de CAW’s over de kostprijs?”, wou ze van de minister weten. Daarnaast polste ze nog of er geen manier is om de dader te laten opdraaien voor de kosten.
Factuur van 3000 euro voor opvang in een vluchthuis
Begin januari verscheen er in de media een verhaal over een vrouw die met haar drie kinderen in een vluchthuis verbleef na extreem partnergeweld. Achteraf kreeg ze een factuur van 3000 euro, vertelde commissielid Freya Van den Bossche (Vooruit). “De CAW’s zelf geven aan dat het niet om een alleenstaand geval gaat. Zij vinden het ook heel vreemd dat iemand die daar door een rechter wordt geplaatst, zou moeten betalen”, zei ze. Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir zei dat de opvang in de Veilige Huizen gratis is.
Freya Van den Bossche wou van minister Hilde Crevits weten of de elementen die in de media verschenen klopten. Ze vroeg zich af waarom er in deze situatie geen beroep werd gedaan op de Veilige Huizen, maar wel op de CAW’s. “Hoe beoordeelt u zelf het verschil tussen enerzijds de gratis opvang bij de Veilige Huizen en anderzijds de dagprijzen die het CAW volgens de regelgeving moet hanteren?”, wou ze nog weten.
Ook commissielid Adeline Blancquaert (Vlaams Belang) vindt het “hallucinant” dat een slachtoffer na een verblijf in een vluchthuis een rekening van 3000 euro krijgt gepresenteerd. “Ik denk niet dat zij het enige slachtoffer is”, gaf ze aan. “Hebt u in het verleden al signalen opgevangen over gelijkaardige situaties? En hoe zult u verzekeren dat de kostprijs van een vluchthuis geen drempel vormt voor slachtoffers van partnergeweld om hierop een beroep te doen?”, vroeg ze aan de minister.
Slachtoffers mogen geen drempel ondervinden
Minister Hilde Crevits gaf meer uitleg over de werking van de vluchthuizen. De CAW’s, die gesubsidieerd worden door de Vlaamse overheid, nemen de organisatie voor de vluchthuizen op hen. Het hulpaanbod van de CAW’s is gratis. Maar voor het verblijf in een vluchthuis rekenen de CAW’s een dagprijs aan van 31,70 euro voor personen ouder dan 12 jaar en 19,49 euro voor personen jonger dan 12 jaar.
“Voor de meeste klanten van de CAW’s komt het OCMW tussen in de betaling van de dagprijs, omdat gebruikers vaak zelf niet over voldoende eigen inkomsten beschikken”, zei de minister hierover. Als iemand werkt of een vervangingsinkomen krijgt, moet die zelf instaan voor de opvangkost. “Dat zijn de regels. En de CAW’s passen de regels correct toe”, aldus de minister. Maar dat wil niet zeggen dat ze het niet eens is met het feit dat slachtoffers van partnergeweld geen enkele drempel mogen ondervinden om hulp te zoeken en te krijgen. Om hierop in te spelen, vroeg de minister aan de CAW’s een voorstel voor de toekomst uit te werken.
Of de dader van het intrafamiliaal geweld de kosten voor het verblijf in een vluchthuis kan dragen, is volgens de minister een beslissing van de rechter. Wanneer die zich over de zaak buigt, kan het slachtoffer vragen de kosten te vergoeden. Tot slot verduidelijkte ze nog het verschil tussen de vluchthuizen en de Veilige Huizen. Die laatste hebben zelf geen opvangaanbod. Enkel tijdens corona werkten de Veilige Huizen even samen met een hotelketen. Ze zetten zich wel in om het intrafamiliaal geweld aan te pakken door alle betrokken partijen, zoals politie, justitie en welzijn en zorg, op elkaar af te stemmen. “Maar een Veilig Huis is dus helemaal niet te vergelijken met een vluchthuis, dat beveiligde opvang en begeleiding aanbiedt op een geheim adres”, aldus de minister.
Het debat vond plaats op dinsdag 16 januari.
