Loopbaancheques gespreksonderwerp in commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie
Hét gespreksonderwerp in de commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie van 28 april was de loopbaancheque. Sinds 2013 volgden in 154.587 werknemers of zelfstandigen loopbaanbegeleiding met loopbaancheques van de VDAB. Uit analyses blijkt nu dat hoogopgeleide vrouwen er het vaakst gebruik van maken, terwijl kansengroepen dat in veel mindere mate doen, wat vragen opriep bij enkele leden. Bovendien lanceert minister Hilde Crevits binnenkort een proefproject om te onderzoeken of ook niet-werkenden kunnen geholpen worden met loopbaancheques. Tijdens de vergadering lichtte de minister beide zaken toe.
"Oud knelpunt"
Commissielid Tom Ongena beet de spits af en drukte meteen zijn geloof in het systeem van loopbaancheques uit. Het feit dat er sinds de invoering ervan in 2013 154.587 werknemers of zelfstandigen gebruik van maakten, bewijst volgens hem het nut ervan. "Ik denk dat het systeem van loopbaancheques echt wel kan helpen, zeker op momenten van krapte, om mensen te doen nadenken over hun loopbaan en eventueel met meer goesting een andere weg te doen inslaan", klonk het.
Toch wees hij op een oud zeer binnen het systeem: het zogenaamde mattheuseffect. Uit cijfers blijkt namelijk dat er een onevenredige verhouding is tussen de gebruikersprofielen van de loopbaancheques. Meer dan twee derde gebruikers zijn hooggeschoolde vrouwen, terwijl slechts een op de vijf gebruikers ouderen, kortgeschoolden, mensen met een migratieachtergrond of mensen met een arbeidsbeperking zijn.
Om het bereik van kansengroepen te stimuleren, riep bevoegd minister Hilde Crevits al een stimuleringsfinanciering in het leven. Nu plant ze ook een proefproject om te onderzoeken in welke mate loopbaancheques ook nuttig kunnen zijn voor mensen die niet actief zijn op de arbeidsmarkt. Tijdens de vergadering vroeg Tom Ongena de minister of ze dit project kon toelichten: "Kunt u wat meer informatie geven over het proefproject voor niet-actieven? Wat houdt dat precies in?" Ook commissielid Robrecht Bothuyne (cd&v) polste hierover bij de minister: "Wordt de invoering voor niet-actieven voorzien? Op basis van welke toelatingsvoorwaarden zullen niet-actieven op de arbeidsmarkt aanspraak kunnen maken op loopbaancheques?"
Ten slotte vroegen beide leden de minister nog hoe ze dit project zal evalueren en aan welke voorwaarden niet-actieven zullen moeten voldoen doen om aanspraak te maken op loopbaancheques. Over dat laatste pleitte Tom Ongena ervoor om niet-actieven te verplichten om zich in te schrijven bij ontvangst van een loopbaancheque. Dit om te kunnen nagaan of de investering loont en om te controleren of de ontvanger daadwerkelijk de wil heeft om actief te worden op de arbeidsmarkt.
Gehoor geven aan resolutie
In haar antwoord legde minister Crevits uit waarom ze het proefproject wil lanceren. Ze wil gehoor geven aan resolutie 234. Hierin vragen enkele leden van de meerderheid om loopbaancheques ook beschikbaar te maken voor niet-beroepsactieven. Momenteel kunnen alleen zelfstandigen en werknemers hier gebruik van maken. Via het proefproject wil de minister nu laten onderzoeken of de uitkering van loopbaancheques aan niet-actieven een gunstige piste is.
De minister zal het proefproject opnemen binnen het Europees Sociaal Fonds (ESF). De concrete voorwaarden waar niet-actieven zullen moeten aan voldoen om aanspraak te maken op een loopbaancheque, bekijkt ze momenteel nog. In elk geval zal ze zo veel mogelijk rekening houden met de voorwaarden die de resolutie vooropstelt, gaf ze aan. Een verplichte inschrijving bij de VDAB als voorwaarde kan volgens haar een optie zijn, maar moet goed afgewogen worden. De VDAB is hier namelijk geen voorstander van. Hoe het project geëvalueerd zal worden, moet nog bepaald worden, vervolgde minister Crevits. Ten slotte benadrukte ze dat ze het project zo snel mogelijk wil lanceren: "De ambitie is om het proefproject zo snel mogelijk te starten, ten laatste begin volgend jaar. " Op de vraag rond het Mattheuseffect ging de minister niet verder in.
