Bezorgdheid over de vele faillissementen in de bouwsector
Een recordaantal bouwbedrijven – namelijk 906 – ging de afgelopen maanden failliet. Volgens de sectorfederatie Embuild komt dat door de hogere rentes voor leningen, de gestegen kosten voor bouwmaterialen, het personeelstekort en de lage winstmarges. Hoe reageert minister Jo Brouns hierop? Hij kreeg er enkele vragen over in de Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie.
Commissielid Thijs Verbeurgt (Vooruit) uitte zijn bezorgdheid over de vele faillissementen in de bouwsector. Hij gaf aan dat er volgens de sectorfederatie Embuild naast de hoge rentes, de gestegen kosten, het personeelstekort en de lage winstmarges, ook een oorzaak schuilt in de afschaffing van de Vestigingswet in 2018. Die wet stelde dat vooraleer iemand zelfstandige kan worden, hij over bepaalde beroepsbekwaamheden moet beschikken. “De afschaffing van de wet zorgde er voor dat de consument niet langer beschermd is tegen mensen die zonder enige vakkennis een economische activiteit uitvoeren, met mogelijk schadelijke gevolgen voor de consument”, zei hij.
Thijs Verbeurgt wou weten wat minister Jo Brouns van de hoge faillissementcijfers vindt. “U gaf aan dat u in overleg zou gaan met Bouwunie en Embuild om te bekijken hoe kwaliteitsvolle ondernemers extra kunnen worden beschermd. Wat is hiervan de stand van zaken? En welke initiatieven wilt u nemen?”, wou hij van de minister weten.
Ook commissielid Kurt Vanryckeghem (cd&v) had een vraag voor de minister over de vele faillissementen. Hij gaf aan dat de rente voor leningen op een jaar tijd is verviervoudigd en dat er een nijpend personeelstekort is. Er staan zo’n 14.000 vacatures open. Daarnaast pleiten Bouwunie en Embuild volgens hem voor een alternatief van de afgeschafte Vestigingswet. “De CEO van Embuild, Niko Demeester, pleit er voor om opnieuw enkele basisvoorwaarden in te voeren voor starters”, zei hij. Dus wou Vanryckeghem weten of er plannen zijn om deze voorwaarden in te voeren of om een kwaliteitslabel op te stellen.
Minister wil sterk inzetten op levenslang leren
“Een faillissement van een onderneming kan uiteraard een echt drama zijn voor de ondernemer, voor diens familie en voor de werknemers”, gaf minister Jo Brouns aan. Volgens hem heeft het daarenboven negatieve gevolgen voor de klanten. Er werd een stuurgroep opgericht met de bouwsector, die besloot dat het Expertisecentrum O&O Monitoring (ECOOM) een objectieve statistische analyse moet maken van de evolutie van starters en stoppers in de bouw.
Volgens de onderzoekers van ECOOM leidde de afschaffing van de Vestigingswet tot een toename van het aantal nieuwe bouwbedrijven. Daarnaast werd er na verloop van tijd een beperkte stijging van het aantal stopzettingen waargenomen. Bovendien zou die stijging niet veroorzaakt zijn door een lagere kwaliteit van de nieuwe ondernemingen, maar eerder door het groter aantal nieuwe ondernemingen.
“Globaal moet vastgesteld worden uit het rapport dat het aantal starters sterk steeg en het aantal stopzettingen licht steeg. Concreet wil dat zeggen dat de overlevingsratio van de ondernemingen in de bouwsector verbeterde in plaats van verslechterde. De berichten over het stijgende aantal faillissementen in de bouwsector kloppen dus voorlopig niet op lange termijn”, aldus de minister. Een mogelijke verklaring hiervoor is de covid- of de energiecrisis. Al wil de minister dit verder onderzoeken door de analyse over enkele jaren opnieuw te maken.
De herinvoering van een vestigingsattest, waarbij een startend bouwbedrijf aan bepaalde basisvoorwaarden moet voldoen, is volgens de minister niet de oplossing om kwaliteitsvol vakmanschap te garanderen. Hij wil eerder inzetten op initiatieven ter ondersteuning van levenslang leren. “Het is nog te vroeg om over concrete of eventuele bijkomende beleidsinstrumenten te spreken. Daar wacht ik het verder overleg rond af. Maar ik kan u wel verzekeren dat ik de problematiek bijzonder belangrijk vind, en daarom ook meteen de mensen rond de tafel heb gebracht om met hen te kijken hoe we die kwaliteit nog meer kunnen waarborgen”, gaf hij nog aan.
Het debat vond plaats op donderdag 29 juni.
