Minister krijgt vragen over aanpak dak- en thuisloosheid jongeren

Op 23 maart vond ‘Housing Action Day’ plaats, een nationale actiedag voor het recht op wonen. Naar aanleiding van die dag werden er twee rapporten gepubliceerd over de woningmarkt in Vlaanderen. Daaruit blijkt dat jongeren het moeilijk hebben in hun zoektocht naar een woonplek. Hierdoor dreigen ze zelfs dak- of thuisloos te worden. Daarnaast werd recent het Vlaams actieplan tegen dak- en thuisloosheid 2020-2024 geëvalueerd. Die twee elementen waren de geschikte aanleiding voor enkele vragen om uitleg in de Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed.

Commissielid Maxim Veys (Vooruit) besprak de twee rapporten over de Vlaamse woonmarkt. Enerzijds is er het Woonreportersrapport van Uit De Marge vzw en Betonne Jeugd, gebaseerd op diepte-interviews met 68 jongeren en focusgesprekken met 22 jeugdwelzijnswerkers en professionals die dagelijks bezig zijn met jongeren. Zij vragen de Vlaamse overheid de kwaliteit van woningen beter te controleren en discriminatie op de huurmarkt aan te pakken. Anderzijds is er de Vlaamse Jeugdraad die erop wijst dat jongeren die als nieuwkomer geen lokale binding hebben of zich in een kwetsbare situatie bevinden vaak uit de boot vallen bij de toewijzing van een woning. Ze vragen de lokale besturen om hier meer rekening mee te houden.

Onder andere volgende vragen rezen bij Maxim Veys op naar aanleiding van de rapporten: “Minister, gaat u aan de slag met de aanbevelingen in het Woonreportersrapport? Erkent u de bezorgdheden van de Vlaamse Jeugdraad over de impact van de nieuwe toewijzingsregels op jongeren zonder lokale binding en jongeren in een kwetsbare situatie? En op welke manier zorgt het Vlaams woonbeleid voor een oplossing voor hen?”

Ook het Vlaams actieplan tegen dak- en thuisloosheid 2020-2024 werd in de commissie besproken. Katja Verheyen (N-VA) gaf aan dat het plan vier strategische doelstellingen voor ogen heeft: de preventie van uithuiszetting, het vermijden van dak- en thuisloosheid bij jongvolwassenen, de aanpak van chronische dak- en thuisloosheid en een geïntegreerd beleid met betrekking tot dak- en thuisloosheid. Recent werd dat actieplan geëvalueerd door de (boven)lokale netwerken. Katja Verheyen wou dan ook weten wat de minister van de evaluatie vindt.

Zowel Maxim Veys als Katja Verheyen haalden nog het nieuwe plan van de minister aan om modulaire woonunits in te zetten in de strijd tegen dak- en thuisloosheid. De Vlaamse overheid zou hiervoor een budget van 11 miljoen euro voorzien. Via een raamcontract zouden er de komende jaren zo’n 150 woonunits moeten worden gebouwd. Katja Verheyen vroeg de minister om de nieuwe maatregel verder toe te lichten. Terwijl Maxim Veys zich de vraag stelde aan welke voorwaarden een kandidaat-huurder van zo’n woonunit moet voldoen. “Zal de huurder van een woonunit zich moeten inschrijven bij de VDAB, verplicht zijn taalniveau moeten aanscherpen, een vermogenstoets moeten ondergaan en een tijdelijk contract krijgen?”, wou hij bijvoorbeeld weten.

Minister Matthias Diependaele had alvast initiatief genomen om de organisaties die betrokken waren bij de rapporten over de Vlaamse woonmarkt uit te nodigen voor een overleg. Wel wees hij erop dat verschillende aanbevelingen in de rapporten gericht zijn aan de ministers van Welzijn en Onderwijs. De minister besprak de aanbeveling van het Woonreportersrapport om een doeltreffend antidiscriminatiebeleid te voeren. Hij gelooft op dat vlak sterk in een sector die zelf zijn verantwoordelijkheid neemt. Daarnaast wil hij het actieplan Vlaams antidiscriminatiebeleid op de private huurmarkt verderzetten en wil hij een belangrijke rol geven aan de lokale besturen.

Verschillende initiatieven zijn er volgens de minister op gericht om het aanbod aan betaalbare en kwaliteitsvolle woningen te vergroten en de woonzekerheid te garanderen. Hij denkt daarbij aan het opkrikken van het investeringsvolume in de sociale woningbouw, het nieuwe toewijzingssysteem voor sociale woningen dat meer rekening houdt met personen die een hoge of acute woonnood hebben, het Fonds ter bestrijding van de uithuiszettingen enzovoort. Het zijn maatregelen die volgens de minister ook jongeren kunnen helpen.

Verder lichtte de minister nog de aanbevelingen na de evaluatie van het Vlaams actieplan tegen dak- en thuisloosheid 2020-2024 toe: “Het evaluatierapport van het steunpunt Mens en Samenleving (SAM) formuleert zes aanbevelingen.” Het gaat onder meer over werk maken van een gezamenlijke Vlaamse strategie, het verhogen van de bekendheid en transparantie van het actieplan en het meer inzetten op intersectoraal samenwerken en monitoring.

Daarnaast werd aanbevolen dat er meer moet worden geïnvesteerd in kwaliteitsvolle en betaalbare sociale huisvesting. Dat linkte de minister aan de nieuwe maatregel van de modulaire woonunits: “Zowel de lokale besturen als de woonmaatschappijen zullen de mogelijkheid krijgen om modulaire woningen af te nemen met het oog op het huisvesten van dak- en thuislozen. Voor de lokale besturen voorzien we in een cofinanciering, zoals ook al bestaat voor noodwoningen. De cofinanciering houdt in dat de helft wordt betaald door het lokale bestuur en de helft door de Vlaamse overheid, met een bepaald maximum per woonunit. De kandidaat-huurders voor die woningen zullen dan ook moeten voldoen aan de voorwaarden die gelden binnen de sociale huisvesting.”

Het debat vond plaats op donderdag 20 april.