Hoe studenten beter beschermen tegen huurfraude met studentenkoten?
Uit een enquête van Erasmus Student Network (ESN) blijkt dat 28 procent van de Erasmusstudenten die naar België komen, met huurfraude in aanraking komt. Vaak gaan ze bijvoorbeeld een huurovereenkomst aan voor een kot dat in werkelijkheid niet bestaat. Zijn er strengere regels voor kotverhuur nodig? Minister Matthias Diependaele werd aan de tand gevoeld in de Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed.
Internationale studenten ‘huren’ fictieve koten
Volgens commissielid Maxim Veys (Vooruit) is de zoektocht naar een degelijk en betaalbaar kot een hele opgave. Veel internationale studenten sluiten een huurovereenkomst vanop afstand af. Daardoor komen ze vaker in contact met oplichters. Hoe gaat dat in zijn werk? “Ze contacteren online een zogezegde verhuurder. Ze worden gevraagd een waarborg te storten voor de eerste maand huur of nog andere kosten. Maar het blijkt dan om sjoemelaars te gaan”, zei Maxim Veys. 28 procent van de internationale studenten in Vlaanderen en Brussel komt daarmee in aanraking.
“Zowel de stadsbesturen als de politie proberen op te treden tegen misbruik, onder andere met een kotlabel”, gaf Maxim Veys aan. Het kotlabel, dat wel nog moet worden goedgekeurd door de ministerraad, laat toe een officiële database aan te leggen van erkende koten. Moeten, daarnaast, de regels voor studentenverhuur strenger worden? “Er wordt gepleit voor een centraal huurwaarborgfonds, waarop de huurwaarborg wordt gestort om te vermijden dat die rechtstreeks op de rekening van de verhuurder belandt. Het zou een relatief simpele manier zijn om studenten beter te beschermen tegen oplichters”, aldus Maxim Veys.
Ook commissielid Katrien Schryvers (cd&v) had het over de huurwaarborg. “Een huurwaarborg voor een studentenkamer, in tegenstelling tot een huurwaarborg voor een woning, kan nog altijd gestort worden op een door de verhuurder opgegeven rekening. In geval van malafide verhuurders, loopt de huurder dus nog altijd meer risico om de waarborg niet meer terug te krijgen.” Dat is volgens haar de typische manier waarop heel wat studenten worden opgelicht: ze storten een waarborg en vaak zelfs een maand huurgeld op een rekening. Dat geld zien ze niet meer terug.
“Op welke manier kunnen, vooral buitenlandse, studenten nog beter beschermd worden tegen fraude? Wat is de reden voor het onderscheid in verband met de huurwaarborg tussen de huurovereenkomsten voor het huren van een gezinswoning en het huren van een studentenkamer? En welke actie zult u eventueel ondernemen?”, wou ze van minister Matthias Diependaele weten.
Minister wil aankloppen bij Febelfin voor een oplossing
Hoewel er volgens minister Matthias Diependaele sterk wordt ingezet op preventie en sensibilisatie bij studenten, zodat ze niet in de val trappen van oplichters, doet de problematiek zich nog steeds voor. Hij ziet het kotentekort als een mogelijke oorzaak, waardoor vooral internationale studenten kwetsbaar zijn. Recent kondigde de minister maatregelen aan om het kotentekort aan te pakken. Meer financiering voor de hogeronderwijsinstellingen, het vergemakkelijken van de aankoop van gronden en de inschakeling van woonmaatschappijen moet het aanbod aan basiskoten optrekken. Volgens de minister zouden deze maatregelen ook het misbruik tegengaan.
De minister besprak ook de regeling rond de huurwaarborg. “Ik hoor collega Veys pleiten voor een centraal huurwaarborgfonds, terwijl collega Schryvers de voorkeur geeft aan een geblokkeerde rekening”, zei hij. De waarborg moet ofwel gestort worden op de rekening van de verhuurder, ofwel op een geblokkeerde rekening op naam van de huurder. Bij de opmaak van het Vlaams Woninghuurdecreet in 2018 werd die soepelheid volgens de minister bewust ingebouwd. Hij gaf aan dat internationale studenten heel wat moeilijkheden zouden ondervinden om een geblokkeerde rekening te openen vanuit het buitenland. Mocht die regel worden ingebouwd, zouden die studenten volgens de minister dus worden benadeeld.
De minister gaf aan dat het Vlaams Woninghuurdecreet momenteel een evaluatie krijgt. Ook de problematiek van de fraude bij studentenkoten werd besproken, maar voorlopig kwam er nog geen oplossing uit de bus in de vorm van extra regels. “Vooraleer om alternatieve oplossingen te bespreken, wil ik graag eerst contact opnemen met de Belgische Federatie van de Financiële Sector (Febelfin) en kijken wat er mogelijk is. Misschien ligt daar wel de oplossing om vanuit het buitenland al dan niet een geblokkeerde rekening te openen”, aldus de minister.
Het debat vond plaats op donderdag 12 oktober.
