Debat over regiovorming in Commissie Binnenlands Bestuur
Met een ontwerp van decreet wil de Vlaamse Regering meer inzetten op regiovorming. Komen tot een grotere lokale bestuurskracht, met minder structuren en bestuursmandaten en meer transparantie en daadkracht, is het doel. De commissieleden bespraken het ontwerp van decreet dat het concept, het toepassingsgebied, de principes, de gevolgen en de referentieregio’s decretaal zal verankeren.
Wat is regiovorming?
In haar regeerakkoord neemt de Vlaamse Regering zich voor om meer in te zetten op regiovorming. Wat houdt dat concreet in? Ten eerste wil ze de lokale bestuurskracht vergroten door eenheid te brengen in de veelheid aan lokale tussenliggende structuren. Daarnaast streeft ze ernaar om het aantal mandaten te verminderen en de hindernissen die samenwerkingsverbanden bemoeilijken weg te werken. Op die manier wil de Vlaamse Regering evolueren naar een bovenlokaal landschap, waarin de burgemeesters een centrale rol spelen.
Concreet wordt het Vlaams Gewest opgedeeld in 15 referentieregio’s, waarbij elke gemeente tot één referentieregio zal behoren. Het toepassingsgebied voor deze regiovorming beperkt zich tot intergemeentelijke samenwerkingsverbanden met rechtspersoonlijkheid, projectverenigingen en dienstverlenende en opdrachthoudende verenigingen.
Debat in de commissie
Commissielid Paul Van Miert (N-VA) was alvast enthousiast over het ontwerp van decreet. Al wierp hij meteen een vraag op rond de rol van de burgemeesters: “Hoe zal de rol van de burgemeesters concreet worden ingevuld? En hoe neem je de managementteams, die ook bij verschillende projecten betrokken zijn, mee in het verhaal?” Verder vroeg hij zich onder andere nog af of sommige referentieregio’s niet te groot waren.
Yves Buysse (Vlaams Belang) uitte zich kritisch over de opbouw van de referentieregio’s. Volgens hem werden die van bovenaf vastgelegd, terwijl het ontwerp van decreet net een aanpak van onderuit wil aanmoedigen. “Er zijn verschillende gemeenten die in een andere referentieregio wensen te zitten”, stelde hij. Daarnaast kaartte hij onder meer nog de wisselwerking met de gemeenteraad aan, die volgens hem over te weinig instrumenten beschikt om zijn controlerende taak te kunnen uitvoeren.
“Laat ons hopen dat dit ontwerp van decreet leidt tot een betere daadkracht van de lokale besturen”, zei Koen Van den Heuvel (cd&v). Volgens hem stoppen vele problematieken namelijk niet aan de gemeentegrenzen. Hij ziet daarvoor een perfecte rol weggelegd voor de regio’s. Al is het volgens hem wel opletten voor het spanningsveld tussen de burgemeesters enerzijds en de beleidsgroepen anderzijds.
Commissielid Bart Tommelein (Open Vld) ziet in dit ontwerp van decreet heel wat voordelen voor de lokale besturen. Efficiëntie in bestuur zal daar volgens hem één van zijn. Hij sloot zijn betoog af met drie vragen: “Wat is de rol en positie van de regio’s ten opzichte van de structuur en bevoegdheden van de provincies? Hoe worden de lokale besturen ondersteund in deze transitie? En hoe zal de monitoring, evaluatie en periodieke rapportering over de implementatie van dit ontwerp van decreet verder verlopen?”
Staf Aerts (Groen) gaf meteen aan dat hij en zijn fractie zich zullen onthouden van de stemming. Hij vindt het ontwerp van decreet, zoals het nu op tafel ligt, te weinig een gamechanger. “Met dit ontwerp van decreet zou er een nieuwe structuur bijkomen. Hoe zal dat de transparantie ten goede komen?”, vroeg hij zich bijvoorbeeld af. Daarnaast stelde hij zich vragen over het spanningsveld tussen burgemeesters en schepenen.
Kurt De Loor (Vooruit) was de laatste vraagsteller in het eerste deel van het debat. Hij had enkele concrete vragen voor bevoegd minister Bart Somers die het ontwerp van decreet toelichtte, waaronder: “Welke plaats nemen de regio’s in in het bestuurlijke landschap? En wat is de meerwaarde van deze regiovorming voor kleinere gemeenten, die dan ineens in een grotere regio terechtkomen?” Hij vreest dat er met dit ontwerp van decreet een extra overlegorgaan wordt gecreëerd, met nog minder democratische controle en transparantie.
Herbekijk het debat, de antwoorden van de minister en de stemming van het ontwerp van decreet:
Volgende stap
Het ontwerp van decreet werd aangenomen in de commissie. Binnenkort zal het ontwerp van decreet op de agenda van de plenaire vergadering komen en zal het Vlaams Parlement erover stemmen.
