Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Tommelein heeft het woord.
Voorzitter, minister, dames en heren, deze week hebben we opnieuw kennis gemaakt met kritiek in een opmerkelijke bijdrage van Patrick De Witte over Humo, over Woestijnvis en onze openbare omroep.
Mijnheer De Witte noemt Humo de getrouwde bitch van Woestijnvis, en hij noemt de topman van Woestijnvis the little Berlusconi of Flanders. Ik zal mij niet uitspreken over de overname van Humo door Woestijnvis en ook niet over de emoties die de topman van Woestijnvis oproept bij een aantal mensen. Ik heb respect voor de persoon die Woestijnvis runt. Als liberaal kan ik alleen maar zeggen dat hij een sterke ondernemer is, die blijkbaar een aantal kansen benut. Maar Patrick De Witte schrijft met betrekking tot Woestijnvis over een jarenlange financiële luxe via een bespottelijk lucratief exclusiviteitscontract. Daar komt de kritiek terug die al een paar keer in de commissie Media naar voren is gekomen, namelijk dat er iets aan de hand is met de contracten die de openbare omroep heeft afgesloten. Zeker als het gaat over exclusiviteitscontracten.
Woestijnvis levert als productiehuis zeer goede kwaliteit, laat daar geen onduidelijkheid over ontstaan. Het is trouwens de taak van de openbare omroep om te investeren in Vlaamse producties en in Vlaamse fictie. Maar het is natuurlijk wel de taak van het Vlaams Parlement, dat de openbare omroep controleert, om ervoor te zorgen dat wij geen hand- en spandiensten verlenen door middel van exclusiviteitscontracten waardoor één bepaald productiehuis nagenoeg een monopolie krijgt in het Vlaamse medialandschap.
Minister, welke houding neemt u aan ten aanzien van dergelijke exclusiviteitscontracten? Ik weet dat dit contract in het verleden is afgesloten. Contracten zijn contracten en daar hebben wij weinig zicht op. Maar aangezien wij binnenkort een nieuwe beheersovereenkomst moeten afsluiten, wil ik u toch vragen wat uw visie is op het afsluiten van exclusieve contracten met een bepaald productiehuis.
Minister Lieten heeft het woord.
Over het exclusiviteitscontract tussen Woestijnvis en de VRT is ook al in de vorige legislatuur uitgebreid gedebatteerd in de commissie Media. Daar werden verschillende standpunten en overwegingen geformuleerd, onder andere over de duur van zon exclusiviteitscontract en over de incentives die erin zijn opgenomen. Die incentives hebben te maken met kijkcijfers en dergelijke. De VRT heeft naar aanleiding van die besprekingen het contract aangepast. Dat contract loopt nog steeds. Wij hebben er ook deze legislatuur al in onze commissie over gesproken. Voorlopig is de uitvoering van het contract de bevoegdheid van het management van de VRT. Wij zullen zeker en vast de gelegenheid krijgen om over de toekomst van dergelijke formules te praten naar aanleiding van de voorbereiding van de volgende beheersovereenkomst. Het is niet opportuun om nu geïsoleerd over één onderdeel en één thema van die beheersovereenkomst een debat voeren. In de commissie hebben we al meerdere keren gezegd dat we dat allemaal samen zullen behandelen. Ik stel voor dat we die bespreking dan samen voeren.
Minister, ik stel u een vraag en zoals steeds in de voorbije maanden antwoordt u niet op de vraag. In de eerste weken of maanden dat u minister bent, kunt u nog zeggen dat we het wel zullen zien en het voor zich uit schuiven. Maar ik vraag u welke visie u hebt op het in de toekomst afsluiten van exclusieve contracten met één bepaald productiehuis. Ik veronderstel toch dat u daarover een visie hebt? U kunt altijd de zaken voor zich uitschuiven en zeggen dat we wel zullen zien en dat we volgend jaar een beheersovereenkomst zullen opstellen. Maar het aantal zaken dat we met de commissie Media zullen moeten traceren aan de hand van de beheersovereenkomst die we zullen moeten maken: daar zullen wij weken werk aan hebben want wij schuiven alles voor ons uit. U hebt geen enkele visie en u hebt op dat vlak geen enkele mening. Dat is mijn vaststelling.
De heer Wienen heeft het woord.
Minister, uw antwoord ontgoochelt me. Het doet me vermoeden dat u het belang van dit probleem te laag inschat. We mogen niet vergeten dat aangaande de exclusiviteitscontracten bij de VRT er destijds een rapport van het Rekenhof is verschenen dat vrij onthutsend was. Het ging over boni die werden uitbetaald door de VRT wanneer een programma van een productiehuis in de top 5 van de kijkcijfers terechtkwam. Het waren contracten die enorm veel geld kostten vanwege die exclusiviteit. In de commissie Media is er een consensus gegroeid om af te stappen van het systeem van exclusiviteitscontracten. In het kader van de besparingen waar de VRT nu voorstaat, is dat essentieel om de VRT op het spoor te houden.
Het exclusiviteitscontract tussen de VRT en Woestijnvis loopt volgend jaar af. Minister, het is wel belangrijk dat u nu al een visie hebt over hoe we daar verder mee omgaan.
De heer Vandaele heeft het woord.
We hebben op zich geen groot probleem met de exclusiviteitscontracten, op voorwaarde dat ze niet te lang lopen, dat de prijzen marktconform blijven, en dat ook andere productiehuizen een deel van de koek mogen opeten. Het is nu eenmaal de taak van de openbare omroep om de audiovisuele sector te stimuleren. Wat ons betreft mag dat. In een recent interview gaf Bart De Pauw aan dat de winstmarges van de Woestijnvissen van deze wereld wel erg groot zijn. Dat is iets waar we wel eens kunnen bij stilstaan.
De heer Verstrepen heeft het woord.
De exclusiviteitsdiscussie gaat al ver terug. Ze is begonnen toen de VRT in zak en as zat en door de politiek werd gedwongen om commercieel te gaan denken. Dan heeft men een blanco cheque getekend met een zekere Wouter Vandenhaute, die voorheen in loondienst was van de VRT, en die met alle recht doodleuk een firma is gestart met andere collegas. Ze maken goede televisie, dus moeten we die discussie niet voeren. Het belangrijkste in het verhaal is dat dit contract lang loopt. Het is het mes op de keel van de VRT, want we mogen niet vergeten dat de rechten van veel van die programmas, die ervoor zorgen dat de VRT op dit moment een marktaandeel haalt, in dat contract zitten.
Minister, misschien hebt u daar een visie over en wilt u die nog niet delen. Dat zou ik begrijpen. Maar dit is belangrijker dan alleen maar het contract. Als Wouter Vandenhaute morgen weggaat, en er is geen exclusiviteitscontract meer, en hij kan op een ander meer geld verdienen, dan wil ik eens zien welke vragen de collegas hier gaan stellen. Dan krijgt de VRT plots een programmaschema dat voor 60 percent niet opgevuld geraakt omdat de rechten niet in handen van de VRT zijn. Dat is een belangrijk punt voor de volgende beheersovereenkomst. Waar zitten de rechten van de producties? Daar moeten we oog voor hebben, en niet zozeer voor het exclusiviteitscontract, hoewel iedereen weet dat Wouter Vandenhaute daar waanzinnig veel voor wordt betaald.
De heer Caron heeft het woord.
Minister, de vraag is niet eenvoudig. U geeft terecht aan dat dit de datum is waarop we een fundamenteel gesprek moeten voeren. De essentiële vraag lijkt me: als we goede radio en televisie willen op de openbare omroep, dan moeten we marktconforme prijzen bedingen, ook met externe productiehuizen. We moeten de beste kwaliteit halen tegen de beste prijs. Dat moet het criterium zijn, en niet alleen exclusiviteitscontracten.
Ik verneem dat zelfs Woestijnvis niet meer uit is op een exclusiviteitscontract. Op een bepaald moment wordt de partner van de openbare omroep zo sterk dat die ook andere markten kan verkennen. Stel je voor, mijnheer Tommelein, dat die partner helemaal niet meer naar de VRT komt, dat die een eigen zender begint, of bij de concurrentie gaat. Is dat een stap vooruit? Ik wil vandaag geen deuren dichtslaan in het belang van de kwaliteit van de openbare omroep.
De heer Decaluwe heeft het woord.
Minister, u zegt dat het contract met Woenstijnvis is aangepast? Dat is niet correct. Er is een dading geweest omdat er een forfaitair aantal programmas moest worden gemaakt. Men heeft dat niet gehaald. Men heeft geweigerd het contract aan te passen en een dading gegeven. Dat is een fundamenteel verschil.
Het wordt echt hoog tijd dat de Vlaamse Regering een visie ontwikkelt over een aantal belangrijke sleutelmomenten waar men dag na dag aan voorbijgaat. Wij hebben daaromtrent een duidelijke visie: wij zijn tegen langlopende exclusiviteitscontracten omdat we de marktconformiteit niet kunnen controleren en vooral omdat de VRT ook een visie heeft onder druk van het parlement. Dat zegt dat we steeds meer de nadruk moten leggen op interne productie omdat het in de toekomst cruciaal is dat de omroep zelf de rechten behoudt. Wie straks de rechten niet meer heeft zal in een toekomstig medialandschap met de distributeurs niet meer meespelen. Als Google de cricketrechten wereldwijd opkoopt, betekent dat dat er op televisie geen cricket meer zal te zien zijn. Dat is de nabije toekomst.
Minister, deze zaak is dringend omwille van marktconformiteit en rechten. Wij zijn tegen langlopende exclusiviteitscontracten. Voor 1 jaar of voor een bepaald project mag dat wel, maar het is belangrijk voor de creativiteit van heel de Vlaamse productiesector dat meerdere productiehuizen de kans krijgen om met het steeds kleinere budget van de VRT aan bod te komen.
Collegas, u haalt verschillende themas aan: marktconformiteit, de kwaliteit die we kunnen aanbieden aan de kijker, de missie van de VRT, de manier waarop ons landschap van privéproductiehuizen en creatieve mensen verder kan evolueren. Dat zijn allemaal elementen die wij mee in de discussie moeten nemen.
Ik wil u er nog eens aan herinneren dat de huidige beheersovereenkomst afgesloten is door de vorige Vlaamse Regering. Daarin zijn de spelregels opgenomen over hoe we de volgende beheersovereenkomst zullen voorbereiden. Er is in verschillende evaluatierapporten voorzien en die zijn allemaal in voorbereiding. Die evaluatierapporten zullen ons voldoende materiaal geven om over de verschillende onderwerpen die in de beheersovereenkomst moeten worden behandeld, waaronder ook de exclusiviteitscontracten, uitgebreid van gedachten te wisselen in de commissie.
Ik wil u echt wel vragen om niet iedere week opnieuw aan steekvlampolitiek te doen maar de spelregels die zijn afgesproken in de beheersovereenkomst en het Mediadecreet, na te leven. Ondertussen kan iedere fractie en elk lid van de commissie zich voorbereiden. Ik bereid me ook voor en ik kijk ernaar uit om in de commissie het debat te voeren op het ogenblik dat we alle evaluatierapporten hebben en concreet aan de voorbereiding van de volgende beheersovereenkomst kunnen beginnen.
Minister, ik kan in uw verhaal inkomen, ware het niet dat ik als parlementslid van u verwacht dat, vooraleer de zaken van start gaan, u minstens een toekomstvisie over de openbare omroep ontwikkelt en standpunten inneemt in een discussie die vandaag woedt in de samenleving.
Ik herhaal nogmaals: chapeau voor de topman van Woestijnvis. Ik heb zijn naam nog niet genoemd, de collegas wel. Hij heeft op een correcte manier een contract afgesloten dat zijn bedrijf ten goede komt. De vraag is alleen of de overheid dit spel moet blijven meespelen. Mijn vraag en die van mijn fractie aan u is: welke visie hebt u daaromtrent? Wat is uw standpunt? Zullen wij in de toekomstige beheersovereenkomst nog toelaten dat dergelijke lucratieve contracten voor privébedrijven en privépersonen toegelaten worden, of zullen we dat niet? U antwoordt niet op deze vraag. Ik neem daar akte van. U neemt geen standpunt in en u waait met de wind mee. Ik wens u een goede campagne, minister.
Het incident is gesloten.