Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de hervorming van de renovatiepremie
Actuele vraag over de hervorming van de renovatiepremie
Verslag
Zoals u weet, werken we zonder papier. Ik zeg dat ook aan de minister. Het werkt veel beter als u geen papier gebruikt. Reglement is reglement. Teksten komen voorlezen, dat kan iedereen. Vanuit de eigen onderbuik spreken, werkt altijd veel beter en is veel interessanter voor de mensen die in het halfrond aanwezig zijn.
De heer Vandenbroucke heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, deze Vlaamse Regering neemt ongeveer op dagelijkse basis beslissingen die de Vlaamse gezinnen op extra kosten jagen. Minister, u bent daar zeer vindingrijk in geworden. Nadat u een aantal facturen die u van de mensen int, hebt verhoogd, bijvoorbeeld voor het openbaar vervoer en het onderwijs, hebt u daar vorige vrijdag een nieuwe techniek aan toegevoegd.
U hebt namelijk beslist dat u het geld dat u aan de mensen moet in de vorm van een renovatiepremie nog een paar jaar in uw eigen zakken zult laten zitten. U vraagt aan de mensen: “Wacht nog enkele jaren op het geld dat wij u eigenlijk vandaag moeten.”
De bouwsector is dan ook heel terecht bijzonder ongerust over die aangekondigde hervorming van de renovatiepremie omdat heel veel mensen en gezinnen de luxe niet hebben om na het betalen van de eerste forse renovatiefacturen zes tot acht jaar te wachten op het geld waarop zij recht hebben. Die gezinnen zullen beslissen om geen renovaties meer te doen. Dat is natuurlijk een drama voor de bouwsector.
Nog erger is het voor de gezinnen met een zeer bescheiden inkomen. Door de techniek van de belastingvermindering dreigen zij niet alleen jaren te moeten wachten op hun premie, zij riskeren ook dat hun premie lager zal zijn dan vandaag.
Minister, daarom heb ik voor u een heel eenvoudige vraag. Hoe gaat u ervoor zorgen dat de renovatiepremie een belangrijke stimulans blijft voor de Vlaamse renovatiemarkt? Hoe gaat u ervoor zorgen dat de gezinnen die vandaag recht hebben op die premie, in de toekomst geen eurocent minder zullen ontvangen? (Applaus bij sp.a en Groen)
De heer Engelbosch heeft het woord.
Minister, goedemiddag. In 2007 werd de renovatiepremie in het leven geroepen om ons verouderde woonpatrimonium in Vlaanderen aan te pakken. Deze zeer nuttige tool heeft zijn nut bewezen. De premie had zelfs zo veel succes dat in 2009 geld moest worden bijgestoken omdat zoveel mensen de premie aanvroegen.
Ik was dan ook heel verheugd toen ik vorige week in de krant las dat u deze premie, ondanks de moeilijke economische tijden, toch wenst aan te houden, maar u gaat die natuurlijk wel fiscaliseren. Mijn vraag is heel concreet: hoe en over welke termijn ziet u dat omvormingsproces naar de fiscalisering? (Applaus bij de N-VA)
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Minister, voorzitter, collega’s, vorige week besliste de Vlaamse Regering om de renovatiepremie om te zetten in een belastingvermindering. Aan de voorwaarden om in aanmerking te komen, wordt niet geraakt. Ook aan de categorieën van werken wordt niet geraakt. Er wordt in een overgangsperiode voorzien. Maar, minister, ik wou u toch nog even attent maken op het feit dat Vlaanderen een zeer verouderd woonpatrimonium heeft. Studies wijzen uit dat 58 procent van de woningen nood heeft aan renovatie, zowel in de sociale als bij de particuliere woningbouw. Vlaanderen heeft tal van premies om mensen aan te zetten tot renovatie, ik denk aan de Vlaamse aanpassings- en verbeteringspremie, de renovatiepremie, de dakisolatiepremie, de sociale dakisolatiepremie. Minister, in welke mate denkt u eraan om de diverse premies op elkaar af te stemmen, teneinde de particulieren te blijven aanzetten tot renovatie? (Applaus bij CD&V)
Minister Homans heeft het woord.
Mijnheer Vandenbroucke, toen ik vanmorgen De Morgen las, had ik toch zoiets van, ja, iemand heeft het niet goed begrepen of iemand wil een beetje paniek zaaien. De titel van het artikel was: “De renovatiepremie wordt met acht jaar achterstand betaald.” U weet zeer goed, en u weet wellicht beter dan ik, hoe het systeem vandaag is. Men kan maximum 10.000 euro renovatiepremie krijgen. Het is niet, zoals u laat uitschijnen in het artikel, dat men elk jaar opnieuw een schijf kan aanvragen en uitbetaald krijgen. Men moet de facturen verzamelen – u knikt nu van ‘ja’ maar dat was niet de teneur van het artikel – en indienen, en vanaf het ogenblik dat men in aanmerking komt, kan men maximaal 10.000 euro terugkrijgen.
Ik kan u zeggen dat we er met deze Vlaamse Regering voor hebben gekozen om op deze renovatiepremie, die wij net zoals u belangrijk vinden, niet te besparen. We hadden evengoed het maximumbedrag van 10.000 euro kunnen verminderen tot 5000 euro of een ander bedrag. Daarvoor hebben wij heel bewust niet gekozen. Waar wij in deze budgettair krappe periode wel voor hebben gekozen, is voor een spreiding van een betaling in de tijd. Ik lees dan ook in het artikel in De Morgen dat u zich zorgen maakt dat de allerzwaksten in de samenleving, die ook een beroep doen op die renovatiepremie en deze ook nodig hebben, uit de boot zullen vallen. Ik deel die zorg.
Maar, ten eerste, is het niet zo dat je nu in schijven kunt aanvragen. Ten tweede, als wij via fiscalisering gaan, wat de bedoeling is, wil dat zeggen dat je een aanvraag en na verloop van tijd ook je facturen indient en dat dan in plaats van in één keer het bedrag van 10.000 euro terugbetaald te krijgen, het zal worden gespreid over een periode van drie jaar. Dat gebeurt dan via een belastingvermindering of via een belastingkrediet. Want dat wordt natuurlijk verzwegen: iemand die belastingen betaalt, zal dat terugkrijgen via een belastingvermindering; iemand die geen belastingen betaalt, zal dat ook terugkrijgen, via een belastingkrediet. Ik wil bij dezen nadrukkelijk zeggen dat niemand uit de boot zal vallen, ook niet de meest sociaal zwakkeren in deze samenleving. We hebben eigenlijk zeer weinig veranderd aan het systeem, behalve de spreiding in de tijd.
Mijnheer Engelbosch, u vroeg naar de overgangsmaatregelen. Vorige week heeft de Vlaamse Regering de principiële beslissing genomen om het besluit dat de huidige modaliteiten bepaalt, in te trekken. Wij wachten nu op adviezen. We hebben een maand de tijd om allerlei adviezen in te winnen en allerlei organisaties die zich daarover moeten uitspreken af te wachten. Alle aanvragen, alle dossiers die tot en met 31 oktober zullen worden ingediend, zullen worden afgehandeld volgens de modaliteiten die vandaag gangbaar zijn. Alle nieuwe dossiers die na die datum worden ingediend, zullen inderdaad worden gespreid over drie jaar.
Ik kan u bij dezen garanderen dat niemand van diegenen die er aanspraak op kan maken, of het nu iemand die kapitaalkrachtig is of sociaal zwakker staat, minder zal terugkrijgen dan de 10.000 euro zoals vandaag bepaald is.
Mevrouw Taeldeman, u vroeg of het mogelijk zou zijn bepaalde systemen van premies te herbekijken en te bekijken of er integratie mogelijk is. Ik wil dat wel bekijken. Ik denk dat er nog wel efficiëntiewinsten te boeken zijn, maar daarmee bedoel ik allesbehalve financieel, voor alle duidelijkheid. U weet ook dat bijvoorbeeld de VAPH erop gericht is om die mensen die het net iets moeilijker hebben in onze samenleving ook een premie te laten geworden. Ik ben niet van oordeel – en ik neem aan dat u dat ook niet bent – dat die mensen dan uit de boot moeten vallen.
Kort samengevat, voorzitter: de 10.000 euro die men nu kan krijgen, zal worden gehandhaafd. Die belofte komen we na. We hebben er niet voor gekozen om te besparen op die premie. Het enige wat we zullen doen, is de uitbetaling van de premie spreiden in de tijd. Niemand zal uit de boot vallen, ook de allerzwaksten niet.
Mijnheer Vandenbroucke, ik vind het zeer jammer dat op basis van zeer misleidende informatie zulke artikels in de media verschijnen, waardoor er eigenlijk nog meer paniek wordt veroorzaakt bij de bevolking dan nodig is. (Applaus bij de meerderheid)
Minister, het verbaast mij toch dat u zegt dat u hebt beslist dat er niet zal worden bespaard op de renovatiepremie. U hebt deze beslissing genomen omdat het u een besparing oplevert van 70 miljoen euro. (Opmerkingen van minister Liesbeth Homans)
U vraagt om het geld waarop de mensen recht hebben nog drie jaren te lenen, u laat het in uw zakken zitten zonder te vragen of die mensen het nodig hebben of niet. Dat is een besparing van 70 miljoen euro. (Applaus bij sp.a)
Verder wil ik toch zeggen dat wat in het artikel staat, gebaseerd is op de uitleg op de website van uw eigen agentschap. Daar staat het woord belastingkrediet niet. Daar staat enkel het woord belastingvermindering. Ik vind het wel belangrijk dat u inderdaad een antwoord geeft op mijn vraag en dat u toezegt dat u een belastingkrediet zult toestaan voor de mensen met een zeer bescheiden inkomen. (Minister Liesbeth Homans knikt instemmend)
Minister, ik dank u voor uw antwoord.
Ik begrijp dat u wilt blijven inzetten op de renovatie van onze woningen in Vlaanderen. Ik begrijp dat de personen die gisteren in aanmerking kwamen voor de renovatiepremie, daar morgen ook voor in aanmerking komen. Ik begrijp dat de werken die gisteren in aanmerking kwamen, morgen ook nog in aanmerking komen. Ik begrijp dat het bedrag van de premie ook morgen hetzelfde is. (Opmerkingen)
Ik stel maar vast dat het systeem in werking blijft. Daarover ben ik zeer tevreden.
Waartoe ik wel nog wil oproepen, is dat we niet uit het oog mogen verliezen dat we moeten inzetten op de private huurmarkt. Want de renovatiepremie is enkel voor eigenaars die hun woning bewonen of eigenaars die hun woning verhuren via een sociaal verhuurkantoor. De private huurmarkt is vandaag zeer krap, we moeten ervoor zorgen dat die markt wordt vergroot. Er zijn dus tools nodig om die markt te vergroten. (Applaus bij de N-VA)
Minister, ik wil u danken voor uw antwoord. Het toeval wil dat wij deze morgen in de commissie Energie een zeer interessante gedachtewisseling hadden met de leden van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) met een aantal aanbevelingen voor het energiebeleid en het woonbeleid. Twee speerpunten zijn me toch wel bijgebleven. Er werd nogmaals de nadruk gelegd op het verouderd woonpatrimonium in Vlaanderen en de nood aan renovatie. Er werd ook gezegd dat tal van premies vandaag nauwelijks de kwetsbare doelgroepen bereiken. Vandaar mijn oproep aan de Vlaamse Regering alsook aan het voltallige parlement om de premies voor wonen, energie en armoede op elkaar af te stemmen. (Applaus bij CD&V)
Mevrouw Van Volcem heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, het is zo dat er in Vlaanderen nog altijd weinig wordt gerenoveerd en het is dus een goede zaak dat de renovatiepremie behouden blijft. Minister, het is inderdaad zo dat aan de 10.000 euro niet wordt geraakt, maar toch wil ik een bezorgdheid uiten die u misschien kunt wegnemen. Er is inderdaad een belastingvermindering of krediet voor de komende jaren, maar niet iedereen heeft onmiddellijk 10.000 euro beschikbaar. Ik zou het een goede zaak vinden als men dat bedrag in drie schijven zou kunnen indienen, wat mensen met minder inkomen zou toelaten om te renoveren. Nu moet men alle facturen opsparen tot 10.000 euro waardoor een kwetsbare groep wordt uitgesloten. Het is geen kritiek, maar misschien een positieve aanbeveling die u budgettair niets zal kosten. (Applaus bij sp.a)
De heer Rzoska heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, door de fiscalisering gaat men natuurlijk spreiden in de tijd en het is ook een vorm van besparing.
Ik zou een positief voorstel willen doen. Gisteren hebben we in de commissie Financiën met mevrouw Turtelboom besproken wat een indexsprong zou betekenen voor de loonmassa op Vlaams niveau. Mevrouw Turtelboom heeft daar gezegd dat een indexsprong, die intussen is beslist, eigenlijk een meevaller van 170 miljoen tot 200 miljoen euro voor de Vlaamse begroting zou zijn. Dat is de vork. Mijn oproep zou zijn om niet doof te blijven voor de opmerkingen – ook van de meerderheid – dat er kwetsbare groepen zijn die niet onmiddellijk 10.000 euro hebben voor nodige en vaak ook duurzame energie-ingrepen in hun woning. Misschien kunt u met de meevaller voor de begroting toch een aantal beslissingen herzien en op die manier echte sociale correcties doorvoeren die nodig zijn.
Sommigen kunnen dit interpreteren als een soort van besparing, maar een echte besparing zou zijn dat je de renovatiepremie – maximum 10.000 euro – zou aftoppen op bijvoorbeeld 5000 euro. Dat doen we bewust niet. We hebben er wel voor gekozen – en de heer Rzoska heeft gelijk – om in deze budgettaire krapte de betaling te spreiden in de tijd. Mijnheer Vandenbroucke, u zegt dat dit een besparing is, maar ik zie ze niet. Ik zie ze niet. Ik zie ze niet. We geven nog altijd hetzelfde maximumbedrag van 10.000 euro en de voorwaarden blijven dezelfde.
Mijnheer Crombez, u hebt geapplaudisseerd op de opmerkingen van mevrouw Van Volcem. Ze vroeg of het niet mogelijk zou zijn om minder kapitaalkrachtige mensen hun facturen gespreid over de tijd kunnen indienen. Is dat nu het geval? Is dat nu het geval? U hebt een minister van Wonen gehad. Is dat nu het geval? Neen. Ik behoud het huidige systeem. (Applaus bij de meerderheid)
Ik behoud het huidige systeem: maximumbedrag van 10.000 euro. Het enige wat verandert, is dat je het niet in een keer zult terugkrijgen, maar gespreid over de tijd. Mijnheer Vandenbroucke, ik wil u echt de garantie geven dat er effectief ook rekening zal worden gehouden met niet alleen een belastingvermindering, maar ook een belastingkrediet zodat de mensen die geen belastingen betalen, er ook gebruik van kunnen maken.
Tot slot, mijnheer Rzoska, mevrouw Taeldeman, u hebt in de commissie Wonen die morgen bijeenkomt een zeer uitgebreide vraag ingediend over de energieprestaties in de sociale woningen. We kunnen daar een heel uitgebreid debat over voeren. Ik ben het met u eens dat het zeer contradictorisch is dat mensen die nu in een sociale woning wonen, dikwijls veel meer betalen voor hun energiefactuur dan voor de eigenlijke huur. Ik vind dat dit niet kan. Daarom staat in het regeerakkoord zeer expliciet opgenomen dat we primair willen investeren in het energiezuinig maken van het bestaande sociale patrimonium. Dat is heel belangrijk omdat de mensen dan eigenlijk een lagere energiefactuur zullen betalen dan vandaag. (Applaus bij de meerderheid)
Minister, u zegt dat u de besparingen niet ziet. Ik stel voor dat u de vraag stelt aan een gezin dat in november 2011 de eerste factuur heeft betaald en er vandaag op rekent om volgend jaar 10.000 euro op de rekening gestort te krijgen, en dat vorige vrijdag te horen heeft gekregen dat dit bedrag pas in 2019 zal worden gestort. (Applaus bij sp.a)
Ik begrijp de oppositie niet. We hebben een premie die zelfs in budgettair moeilijke tijden behouden blijft. Hij wordt inderdaad alleen gefiscaliseerd om het betaalbaar te houden. Mijnheer Vandenbroucke, u moet me eens uitleggen hoe u die premie in stand zou houden. Ofwel zult u de premie halveren of serieus verminderen, ofwel zult u de schuld doorschuiven naar de volgende generaties. Ik vind dat onze kinderen niet moeten betalen voor uw verwarmingsketel. (Applaus bij de N-VA)
Ik ben ervan overtuigd dat er vier elementen nodig zijn om onze particulieren te blijven stimuleren om te renoveren: een duidelijke en heldere communicatie, een aantrekkelijk pakket aan steunmaatregelen, een stabiel overheidsbeleid en een zeer goede planning. Minister, onze fractie is alvast bereid om mee te werken aan deze geïntegreerde visie om ons oud woonpatrimonium op te krikken.
Ik feliciteer de heer Engelbosch met zijn eerste optreden in de plenaire vergadering. (Applaus)
De heer Vandenbroucke is een oudgediende van dit parlement. Het is niet de eerste keer dat hij hier achter het spreekgestoelte staat. (Applaus)
De actuele vragen zijn afgehandeld.