Verslag vergadering Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed
Verslag
Mevrouw Van Werde heeft het woord.
Minister, de industriële behandeling van lood houdt zeer grote risico’s in. Langdurige blootstelling aan lood en loodverbindingen kan hersenbeschadigingen veroorzaken, en tot bijvoorbeeld dementie leiden. Lood is ook vooral een gezondheidsrisico voor kinderen. Als ongeboren kinderen en jonge kinderen het binnenkrijgen, heeft dat gevolgen voor de ontwikkeling van de hersenen. Het European Chemicals Agency (ECHA) is momenteel dan ook bezig met het aanscherpen van de regels rond de verwerking van lood.
Uit cijfermateriaal van ECHA blijkt dat grofweg 60 procent van de industriële verwerking van lood gebeurt in batterijen. Minder dan 1 procent van de loodverwerking gebeurt in het kader van ambachtelijke processen. Daarbij zijn vooral de restauratie en de creatie van glas in lood en de restauratie en creatie van orgelpijpen van belang. Ook bij het in stand houden van sommige elementen van historische gebouwen en museale objecten dient soms lood gebruikt te worden.
Het is belangrijk om op te merken dat de jarenlange opvolging van loodwaarden in het bloed van orgelbouwers en glas-in-loodwerkers nooit een verhoging hebben aangetoond. De kleinschaligheid van de ambachtelijke ateliers laat immers toe om de temperatuur van het gesmolten lood grondig te monitoren en beneden de verdampingstemperatuur te houden. Het is met andere woorden dus mogelijk om deze beroepen veilig uit te oefenen, rekening houdende met bepaalde procedures en technieken.
De regels die ECHA voorstelt – en die zeer relevant zijn voor de grootschalige verwerking van lood – zouden het echter de facto onmogelijk maken om deze ambachten in de EU uit te oefenen. Vanuit Vlaanderen zijn wij hierin uiteraard betrokken partij, omwille van ons omvangrijk erfgoed, waarin veel glas in lood voorkomt. Bovendien bezitten onze steden en gemeenten ook een aantal belangrijke en waardevolle en beschermde orgels.
De internationale museumraad (International Council of Museums, ICOM) en de internationale raad voor monumenten en historische sites (International Council on Monuments and Sites, ICOMOS) hebben een ‘comment’ ingediend bij ECHA. Politici uit Frankrijk, Duitsland en Nederland hebben er reeds op aangedrongen om een uitzondering te maken voor de ambachtelijke verwerking van lood.
Mijn enige vraag is: zult u bij de Europese Commissie aandringen op een uitzondering voor deze ambachtelijke activiteiten, zoals ook gevraagd werd door ICOM en ICOMOS?
Minister Diependaele heeft het woord.
Dank u wel, mevrouw Van Werde. Ik heb een heel kort antwoord.
Het is belangrijk dat het vakmanschap van orgelbouwers en glas-in-loodwerkers blijvend ingezet kan worden voor het behoud en beheer van ons waardevol erfgoed. Onze administratie reageerde vorig jaar dan ook op de consultatie van ECHA en volgt dit dossier verder op.
Ik zal mijn standpunt via de Vlaamse vertegenwoordiger bezorgen aan het Belgisch REACH-comité (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) en ook bij de Europese Commissie aandringen op een uitzondering in het belang van het erfgoed. Dus we zullen een uitzondering vragen voor erfgoed.
Misschien daar juist nog bij aansluiten: wij hebben vorig jaar een bezoek gebracht aan Parijs voor enkele verschillende zaken, onder andere ook United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) en zo dat we bezocht hebben. We hebben een project bezocht – Les Invalides trouwens, dat op dit moment mee door Group Monument wordt gerestaureerd – en kregen daar het verhaal van loodproblematiek in Parijs, waar dat nog veel meer speelt. De Notre-Dame was een loden dak en u weet dat daar heel die … De regelgeving en sommige beperkingen daaraan gaan nog veel verder in sommige andere landen. In die zin: het staat een beetje los van het verhaal hier in Vlaanderen en de uitzondering die wij vragen voor glas in lood en dergelijke meer. Het is maar om aan te geven dat het in andere landen nog voor veel grotere problemen zorgt. Ik weet zelfs dat er één iemand van het overheidsagentschap permanent op de werf van de Notre-Dame aanwezig is, enkel en alleen daarvoor. Daar is dus een overheidsinstantie die permanent iemand voet aan grond heeft om alle maatregelen op te volgen die moeten worden genomen voor die loodproblematiek. Dit maar ter info.
Mevrouw Van Werde heeft het woord.
Ik dank de minister voor zijn antwoord.
Een timing? Of hoe gaat het nu verder? Dat is misschien moeilijk voor u, om dat nu al te zeggen?
Minister Diependaele heeft het woord.
We hangen af van de Europese Commissie en van wat zij daarop gaat antwoorden. We volgen het in elk geval op, om dat zo snel mogelijk te laten landen, in de mate dat wij daar iets aan kunnen doen.
Mevrouw Van Werde heeft het woord.
Dan heb ik ook een heel kort eindwoord. De orgelbouwers en de glas-in-loodwerkers danken u.
De vraag om uitleg is afgehandeld.