Verslag vergadering Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Uit een schriftelijke vraag die ik recent aan u stelde, blijkt dat in het kader van ASTER nog geen enkel zonnepaneel is geïnstalleerd. Dat resultaat werd recent ook bevestigd door Björn Mallants in verschillende media. De planning was om van 2021 tot 2025 ongeveer 650.000 zonnepanelen op 58.000 sociale woningen te laten installeren. In totaal zou dit goed zijn voor een investering van maar liefst 231 miljoen euro en een productie van 207.286 megawattuur per jaar.
ASTER is een initiatief van de Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen (VVH), de koepelorganisatie van de sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s). Het gaat om een volledig privaatrechtelijke vennootschap, die dus geen woonactor is of een sociale woonorganisatie die erkend wordt op basis van voorwaarden uit de Vlaamse Wooncode of uitvoeringsbesluiten. ASTER is dan ook volledig autonoom in haar werking.
Tot 2018 moesten sociale verhuurmaatschappijen de volledige investering van zonnepanelen op sociale huurwoningen dragen. Ze mochten de installatie ervan niet doorrekenen aan de sociale huurders. Daardoor was dit voor de sociale verhuurmaatschappijen geen interessante investering. In 2018 is de regelgeving echter veranderd en werd het financieel model aangepast.
Bij ASTER heeft men naar verluidt de complexiteit van het dossier onderschat: niet alleen de grootte van het dossier, maar ook de financiering van het project en de regelgeving rond de terugdraaiende teller zorgde voor bijkomende kopzorgen. Toch maakt men zich bij ASTER sterk dat men ondanks al deze hinderpalen de eerste zonnepanelen tegen deze zomer zal kunnen plaatsen.
Had u nog contact of overleg met ASTER? Wat zijn uw bevindingen?
Blijft ASTER vasthouden aan het objectief om tegen 2025 650.000 zonnepanelen op 58.000 sociale woningen te installeren?
Men heeft een investering van 231 miljoen euro voorzien. Wat zijn de prognoses op het vlak van uitvoering en realisatie?
Minister Diependaele heeft het woord.
Sta mij toe om uw vragen gebundeld te beantwoorden. Het is, niet geheel naar mijn gewoonte, een korte repliek.
Er is wel degelijk constructief overleg tussen mijn kabinet, Wonen-Vlaanderen en de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) enerzijds en ASTER en VVH anderzijds over dit dossier. Het laatste overleg vond plaats op vrijdag 21 januari 2022.
Op basis van dit overleg blijkt onder andere dat de financiering van dit project een aandachtspunt blijft gelet op recente evoluties, zoals het afschaffen van de terugdraaiende teller. Het basisprincipe is immers dat de SHM’s de kosten van investeringen in PV-panelen kunnen verhalen op de sociale huurders, maar het voordeel voor de sociale huurders op hun energiefactuur zal wel altijd groter moeten zijn dan de vergoeding die zij moeten betalen voor het gebruik van de PV-installatie. Dat lijkt mij evident.
In dit kader werkt ASTER dus momenteel verder, maar een precieze planning van ASTER is mij niet bekend. Zoals u weet, is Aster een initiatief van VVH en heeft het Vlaamse Gewest geen bevoegdheid over ASTER. We blijven natuurlijk wel in gesprek over het model. Als dat eenmaal vastligt kan er een verdere planning worden gemaakt over het aantal panelen en voor de concrete uitvoering.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Bedankt voor het korte antwoord, minister. Ik zie ook dat ik in mijn enthousiasme ook mijn vierde vraag ben vergeten te stellen. Alvast bedankt voor uw korte toelichting. Ik ben me er zeer bewust van dat ASTER een initiatief is van de sector en dat u daar als minister weinig vat op hebt, maar ik wilde toch even naar uw reactie polsen.
Laat me duidelijk zijn, minister, het is niet omdat ASTER nog niet op kruissnelheid zit, dat de SHM’s nog niet investeren in duurzame energie. Integendeel, er zijn vandaag al heel wat SHM’s die flink investeren in duurzame energie, onder andere in zonnepanelen. Er wordt dus al heel wat gedaan en er staat ook heel wat gepland. Die versnelling is duidelijk merkbaar voor PV-panelen, maar ook voor zonneboilers en warmtepompen. Op basis van de cijfers die ik onlangs bij u opvroeg, blijkt dat er meer PV-installaties gegund en in uitvoering zijn dan er al opgeleverd zijn: er zijn 2356 woningen met zonnepanelen, 3716 woningen in de uitvoeringsfase en 10.234 gegunde projecten. Bij zonneboilers zien we een gelijkaardige trend. Dat is een stijgende lijn, een versnelling hoger. Over het algemeen kan ik vaststellen dat de SHM’s op de goede weg zijn en ook bezig zijn met de investeringen.
We weten ook dat Vlaanderen de nodige ondersteuning biedt. Kijk maar naar die FS3-leningen (financieringssysteem 3) en de VKF-subsidies (Vlaams Klimaatfonds).
Op dit vlak zijn we er dus nog niet, maar ik wilde wel duidelijk aangeven dat de SHM’s op de goede weg zijn.
Ik heb geen bijkomende vragen.
De heer Veys heeft het woord.
Ik heb nog een korte bijkomende vraag. Minister, u zei dat de financiering blijkbaar niet evident is. Er zijn decretale aanpassingen geweest, of ze liggen voor; is er ooit overwogen om die FS3-financiering, ... (onverstaanbaar) … is blijven liggen vorig jaar, daarvoor aan te wenden? Zonnepanelen zijn net zoals centrale verwarming delen van de woning, waarvoor FS3-financiering wordt aangewend. Is dat ooit overwogen? En waarom is er eventueel voor gekozen om dat niet te doen?
Minister Diependaele heeft het woord.
Dat is vandaag al zo. Men kan een beroep doen op FS3-leningen bij renovaties en de bouw van sociale woningen voor zonnepanelen.
Voor alle duidelijkheid, ASTER is geen initiatief van de Vlaamse overheid, maar van VVH en de sociale huisvestingssector zelf. Wij volgen dat nauwgezet op. Het zou een goede zaak zijn als het kan lukken, maar op dit moment zijn de signalen niet negatief. Wij volgen het dus van dichtbij verder op, maar wat timing en dergelijke betreft, kan ik weinig antwoorden. Dat ligt bij hen. Maar het signaal is in elk geval niet negatief.
Mevrouw Claes heeft het woord.
Dank u wel voor die laatste reactie, minister. Ik hoop alleen dat we straks ook positieve cijfers kunnen zien bij ASTER en dat we dan een versnelling hoger kunnen schakelen. Dank u wel.
De vraag om uitleg is afgehandeld.