Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Segers heeft het woord.
Voorzitter, minister, u hebt het allicht gemerkt, ik ben waarschijnlijk niet de enige die vandaag en de afgelopen week met de vier stippen op de handrug rondloopt. Aha, mijnheer Diependaele, heel goed.
De vier stippen zijn symbool van de Ketnetactie ‘Move tegen pesten’, die er elk jaar is tijdens de Vlaamse Week tegen Pesten. Deze sensibiliseringsactie kent jaar na jaar een groot succes. Ze is immers zeer nodig. Alle acties ten spijt, moeten we immers constateren dat we de problematiek van het pesten en cyberpesten niet onder controle krijgen, daar zijn experten het over eens.
Minister, u liet hetzelfde geluid horen naar aanleiding van een tussentijdse rapportering over het onderzoek ‘Geweld gemeld en geteld’. De nota van de Vlaamse Regering verwijst er ook naar. Dat rapport brengt precies in kaart in welke mate jongeren tussen 10 en 18 jaar te maken krijgen met verschillende vormen van geweld. De resultaten ervan spreken helaas boekdelen. Wij denken dat ze bevestigen dat we moeten blijven investeren in een geïntegreerde aanpak op het vlak van integriteit.
Minister, als we kijken naar de feiten, namelijk dat de problematiek van pesten niet afneemt, bent u dan van mening dat we vandaag genoeg doen om deze problematiek onder controle te krijgen?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Collega, het zou euvele hoogmoedigheid zijn om te beweren dat we genoeg doen. Het thema is ernstig genoeg om ons te realiseren dat er inspanningen moeten gebeuren. Op een bepaald moment de inspanningen als ‘acquis’ beschouwen en zeggen dat we het daarmee gaan doen, is absoluut niet de meest verstandige houding. Integendeel, er moet voortdurend opnieuw aandacht worden gevraagd voor het thema en er moet voortdurend worden gezocht naar nieuwe methoden.
Wat de aanpak betreft, vind ik het wel belangrijk dat we dat op een geïntegreerde manier doen. Als we zouden vervallen in een scenario waarbij je in elk stukje van het beleidsdomein een apart beleid zou gaan voeren zonder te vertrekken van gedeelde inzichten, methodieken en noem maar op, dan is dat absoluut geen goede aanpak. Elke situatie waarin er sprake is van pesten en cyberpesten, is natuurlijk een unieke of specifieke situatie. Maar de boodschap is wel om te proberen het beleid consistent te houden over beleidsdomeinen, levensdomeinen en stakeholders heen.
Daarom is het ook belangrijk dat de Vlaamse Regering eind vorig jaar op de laatste ministerraad voor de kerstvakantie die geïntegreerde aanpak, de gemeenschappelijke aanpak in de bevordering en bescherming van de fysieke, psychische en seksuele integriteit, nog eens heel uitdrukkelijk op de agenda heeft gezet. Daaruit vloeien nog altijd acties, en soms ook nieuwe acties, uit voort.
Aangezien het om het beleid van minister Gatz, minister Muyters en minister Crevits gaat, is het natuurlijk niet gemakkelijk een exhaustieve lijst op te stellen, maar ik kan kijken naar wat nu in het onderwijs gebeurt. Er zijn vormingsavonden voor ouders en scholen over veilig online surfen. Er is de brochure in de scholen over het aanpakken van pesten. Er is de ‘Time Out tegen Pesten’-campagne van minister Muyters. Er is de opbouw van kennis door het Kenniscentrum. Er is het eSafety Label-project, dat scholen ertoe moet brengen een actieplan te organiseren. Er zijn de acties van de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor). Er is de ‘No Hate Speech Movement’-campagne van de Raad van Europa, waarin jongeren het initiatief nemen. Ook in Vlaanderen is een ‘No Hate Speech Movement’-platform opgericht. Dat platform heeft betrekking op verschillende levensdomeinen en wordt door jongeren aangestuurd. Klasse heeft een aantal initiatieven genomen. Het nummer 1712 zet uitdrukkelijk op deze materie in.
Ik denk dat we vanuit een geïntegreerde visie en met kennisdeling proberen een veelheid aan acties uit te rollen. Ik ben ervan overtuigd dat we op die manier in de volgende periode, wanner er nieuwe inzichten en mogelijkheden zijn, nieuwe acties zullen kunnen ondernemen.
Minister, zoals ik eigenlijk had verwacht, hebt u een opsomming gegeven van de initiatieven die u, samen met minister Gatz en minister Crevits, hebt genomen. U hebt terecht verwezen naar de nota van december 2018 waarin alle initiatieven mooi zijn gebundeld in het licht van een gezamenlijke, geïntegreerde aanpak van het integriteitsbeleid. Het blijven echter allemaal losse en versnipperde initiatieven die vaak niet alle doelgroepen afdoend bereiken.
Er is veel energie gegaan naar en er is veel op de schouders gelegd van Mediawijs. Ik heb recent de cijfers over het bereik opgevraagd. Dat bereik is op dit ogenblik nog niet voldoende. Over het onderzoek ‘Geweld, gemeld en geteld’, waar in de nota naar wordt verwezen, hebt u in 2017 gezegd dat de definitieve resultaten in juni 2018 zouden worden opgeleverd. We zijn ondertussen bijna een jaar later.
Er gebeurt nog altijd te weinig en het gebeurt te versnipperd en met onvoldoende effect. U weet dat de experts al zeer lang vragen om de oprichting van een kenniscentrum over cyberpesten waar al de kennis en expertise bij elkaar kunnen worden gebracht. Waarom blijft u zo hard gekant tegen deze idee? Ik heb hierover al tweemaal een voorstel van resolutie ingediend.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Mevrouw Segers, zeker aan de vooravond van de Vlaamse Week tegen Pesten wil ik me graag bij uw pleidooi aansluiten. Ook nu weer vraagt u hier aandacht voor het grote probleem dat cyberpesten is. Ik ben het niet met u eens dat de initiatieven die we nemen versnipperd zijn. Ik denk dat alles wat we doen, zowel in het onderwijs als in het beleidsdomein Welzijn en met Mediawijs, gebeurt in een geïntegreerde en afgestemde aanpak. Het is nu eenmaal niet evident hieraan te werken. Het gaat om de sociale media en het internet, dat er altijd en overal is. Jammer genoeg opent elke nieuwe app en elke evolutie weer mogelijkheden waarop we vanuit het beleid moeten inzetten.
Minister, er is de afgelopen jaren bijzonder veel gebeurd. Ik denk dat alles nu op een afgestemde manier wordt aangewend. Desalniettemin vind ik het positief dat u ook nu weer alle opties openlaat om hierop te blijven inzetten bij elke gelegenheid die zich voordoet.
De heer Parys heeft het woord.
Voorzitter, cyberpesten is een fenomeen dat heel moeilijk aan te pakken valt en dat een echt probleem vormt. Samen met alle anderen pleiten we vandaag dan ook voor een eenheid van visie en voor een geïntegreerde aanpak.
Minister, in het licht daarvan zou ik u graag een vraag stellen. U weet dat de University Colleges Leuven-Limburg (UCLL) in de periode tussen september 2017 en februari 2018 een vervolgonderzoek naar cyberpesten heeft gedaan.
Het zijn die resultaten die zouden leiden tot beleidsaanbevelingen en finaal tot die afgestemde aanpak door alle betrokken beleidsdomeinen. Eind oktober zat dat alles nog in een afrondende fase. Hoe ver staat het nu met het onderzoek? Wat is het exacte plan van aanpak dat naar aanleiding van die beleidsaanbevelingen is geformuleerd?
Ik heb begrepen dat dat onderzoek afgerond is en dat het ook aan de diverse collega's voorgelegd is. Er zal inderdaad een communicatie over komen.
Ik ga toch nog eens met nadruk betwisten dat die initiatieven allemaal losse initiatieven zijn. Het is juist de inspanning geweest om daar één gedragen, coherente visie op te bouwen, en vandaaruit ook te kunnen verantwoorden dat we die aanpak op een horizontale manier hebben gedaan. Er gebeuren rond het thema echt wel behoorlijk wat inspanningen. Dat gebeurt ook vanuit een collectieve prioriteitstelling op het niveau van de regering, getuige daarvan het document dat eind vorig jaar op de agenda is gekomen. Dat is, denk ik, de beste manier om in zo'n complexe materie, die zich in zoveel situaties kan concretiseren, een coherent beleid te voeren.
Bedankt, minister. Weet u, de afgelopen vijf jaar is die problematiek van cyberpesten, en de manier waarop we er in het Vlaams Parlement mee zijn omgegaan, voor mij één brok frustratie geweest. Met de regelmaat van de klok heb ik u er vragen over gesteld. Met de regelmaat van de klok hebben we initiatieven genomen. Twee keer hebben we een voorstel van resolutie ingediend dat is weggestemd. Onze fractie smeekt u om een daadkrachtige geïntegreerde aanpak voor preventie, sensibilisering en bestrijding van cyberpesten. We krijgen de problematiek niet onder controle.
Uiteraard gaat de oprichting van een dergelijk kenniscentrum een extra investering vergen, maar ze loont. Ga te rade bij uw Nederlandse collega. In Nederland heeft de praktijk uitgewezen dat elke euro die een overheid investeert in een antipestbeleid, vijf keer meer oplevert. En het gaat niet over het geld. Ons gaat het over de verwoestende gevolgen van pesten. Pesten doodt letterlijk mensenlevens. We kunnen dit niet blijven doen met – ik noem het geen laksheid, maar onvoldoende focus en onvoldoende daadkracht om ermee aan de slag te gaan. Ik wil u daar opnieuw toe oproepen. (Applaus bij sp.a)
De actuele vraag is afgehandeld.