Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Decaluwe heeft het woord.
Voorzitter, het is inderdaad actueel, want maandag is het magazine uitgekomen. Minister, collegas, na regisseur en bekend tv-gezicht Erik Van Looy, komt nu ook waaghals Tom Waes uit met een eigen tijdschrift zoals Goedele, maar dan eenmalig. Die politiek is afkomstig van de Angelsaksische landen, waar bekende tv-gezichten hun eigen magazines krijgen. Dat is geen enkel probleem.
Minister, beide gezichten hebben eigenlijk hun bekendheid te danken aan de openbare omroep en de diverse programmas die op de openbare omroep rond die figuren worden uitgezonden. De vraag is geïnspireerd door de omroepen zelf omdat de omroepen ook druk uitoefenen op de distributeurs. Ze willen naast de auteurvergoedingen ook een vergoeding om hun content te verspreiden, omdat dat ook promotie maken is voor hetzij de kabel, hetzij Belgacom. Als dat zo is, zou ik het de logica zelf vinden dat indien men dergelijke bekende gezichten commercialiseert via tijdschriften, de openbare omroep ook wat graantjes meepikt omdat ze daar ook verdiensten aan heeft.
Het is een delicaat gegeven omdat commerciële spelers die niet beschikken over een commercieel tv-station, die ook tijdschriften en magazines naar voren brengen, geen kanalen hebben om dat ook te promoten. Dit in de marge.
Heeft de openbare omroep bij het tot stand komen van die eenmalige magazines, een businessmodel en kan ze een stukje van de winst krijgen die er eventueel wordt gemaakt?
Minister Lieten heeft het woord.
Mijnheer Decaluwe, ik wil een paar feiten in het debat brengen. De VRT maakt geen deel uit van het businessmodel van de uitgave van het tijdschrift TOM. Het tijdschrift wordt uitgegeven door een onafhankelijke uitgeverij, waarbij Tom Waes te persoonlijken titel meewerkt met de uitgeverij om dat tijdschrift uit te brengen. Tom Waes heeft ook geen arbeidsrelatie met de VRT en heeft dat volgens mij ook niet gehad. Hij heeft wel aan sommige programmas meegewerkt die op de VRT zijn verschenen. Hij heeft ook meegewerkt aan programmas die op andere zenders zijn uitgezonden. Tom Waes werkt op dit moment in opdracht van het productiehuis deMENSEN. Dat productiehuis werkt ook niet exclusief voor de VRT, maar voor meerdere Vlaamse omroepen.
Er is op dit moment geen exclusieve relatie, noch van de VRT met de uitgever, noch van de VRT met Tom Waes. Het behoort voorlopig tot het vrij initiatief, en we moeten het daaronder catalogeren.
Minister, dank u voor het antwoord. Het is belangrijk dat we die informatie hebben. Het is ook wat ik had verwacht. Men kan natuurlijk een uitleg geven aan alles. Vanzelfsprekend werkt de heer Waes niet exclusief voor de VRT, hij werkt voor deMENSEN. Ook productiehuis deMENSEN werkt niet exclusief voor de VRT.
Mijn vraag, die niet onmiddellijk moet worden opgelost maar wel in het debat moet komen, is dat als men dingen commercialiseert en de openbare omroep heeft zoals in die twee gevallen een duidelijke meerwaarde gegeven, moet ze ook een stukje van de commerciële winst krijgen. Het is een beetje gemakkelijk dat Sanoma, want daar gaat het over, en Aimée Van Hecke het zijn altijd dezelfde mensen langs de kassa passeren, terwijl de openbare omroep ook een deel van de verdienste heeft. Ik vind dat in de toekomstige beheersovereenkomst, als er toch wordt gezocht naar commerciële inkomsten en nieuwe businessmodellen, dit een voorbeeld zou kunnen zijn waarbij de openbare omroep een graantje meepikt van dergelijke commerciële initiatieven.
De heer Verstrepen heeft het woord.
Wat de heer Decaluwe hier zegt, gaat breder dan de figuur van Tom Waes voor wie ik alle sympathie heb met zijn nieuwe magazine. Het gaat hier altijd over hetzelfde. Er is de relatie Woestijnvis-Corelio-Sanoma. Het zijn altijd dezelfde die terugkomen in de verrijking van de afgelopen jaren en die de putten maken bij de openbare omroep. Nu zien we de evolutie waarbij men wat strenger is geworden. Er worden contracten verbroken. We zien plots mensen die zogezegd geen exclusiviteitscontract of verbintenis hebben met de VRT, maar die toevallig wel in dezelfde persgroepen zaten die de VRT jarenlang hebben leeggemaakt met winsten en een put hebben achtergelaten die nu moet worden opgevuld. Dat is een mooi teken.
De talenten en de creativiteit liggen bij de openbare omroep, de baten en de winsten liggen bij andere persgroepen.
De heer Van der Taelen heeft het woord.
Minister, we moeten over dit onderwerp eens een serieuze discussie voeren. Ik zag daarnet op de voorpagina van De Morgen wat er is gebeurd. Er was sprake van de kleine rel die heeft plaatsgevonden tussen Humo en de VRT omdat Humo via Woestijnvis een voorrecht van inzage heeft gegeven in verband met het programma over de telefoonspelletjes waar we het straks nog over hebben.
Het is een beetje een vergelijkbaar fenomeen. Wanneer de VRT geen controle heeft over de toeleveranciers met wie zij een contract heeft afgesloten en wanneer die toeleveranciers zich een soort van eigendomsrecht toe-eigenen op programmas en figuren van de VRT en die naar goeddunken commercieel uitbuiten, dan is er een probleem. U komt er niet zo gemakkelijk vanaf met uw steekhoudende redenering. Zeker met het oog op de komende beheersovereenkomst moet over al deze zaken eens serieus worden gedebatteerd.
Wat er is gebeurd met Humo en Basta, gaat echt heel ver. Ik heb tot mijn vreugde vastgesteld dat de VRT daar zelf niet mee akkoord gaat. In dezelfde lijn vraag ik me af of een commercieel vehikel zoals TOM nog kan binnen de krijtlijnen van de openbare omroep.
De heer Yüksel heeft het woord.
De heer Decaluwe heeft het hier over een pertinente zaak. In dit geval, minister, kunt u zeggen dat er geen arbeidscontract is tussen de VRT en Tom Waes. Het blad ERIK, een paar maanden geleden, betreft een gelijkaardig verhaal waar de VRT wel aan meegewerkt heeft. Als we dan zien wie de opdrachtgever van Erik Van Looy is, met name Woestijnvis, dan is het plaatje compleet.
De VRT kan en mag niet naïef zijn in deze zaak. Zij kan moeilijk een bepaalde leverancier op deze manier bevoordelen. Het gaat over een leverancier die op verschillende manieren via de kassa passeert. Dat is marktverstorend. Als bevoegde minister moet u hier dan ook crossmediaal de puntjes op de i zetten. Aan crossmediaal zijn echter ook grenzen.
De vraag die me is gesteld, is of de VRT betrokken is bij het businessmodel van het tijdschrift TOM. Daar heb ik op geantwoord. Wanneer nu wordt gezegd dat dit in een breder debat moet worden bekeken, dan heb ik daar geen enkel probleem mee. Daar zijn heel wat issues over. Ik heb trouwens een visienota geschreven over de voorbereiding van de beheersovereenkomst van de VRT. Daar is die problematiek ook in opgenomen. Er is in de commissie een hele reeks werkzaamheden gepland voor de volgende weken en maanden om over al die issues van gedachten te wisselen. Mijnheer Van der Taelen, ik wil op geen enkele manier aangeven dat ik dit debat niet belangrijk vind, integendeel, maar ik heb nu wel geantwoord op die actuele vraag.
Ik sta open om die discussie verder te voeren. De VRT heeft een belangrijke verantwoordelijkheid in de manier waarop ze met haar leveranciers omgaat. Ik wil alleen het enthousiasme temperen voor het vinden van grote, nieuwe inkomstenbronnen voor de VRT. Over the intellectual property van de persoon zijn heel veel juridische adviezen te geven, die aangeven dat elke persoon altijd eigendom blijft van zijn eigen personage. We moeten niet denken dat we snel zaken gaan vinden. Daarover is veel discussie. Ik ben bereid om over al die punten van gedachten te wisselen in de commissie en na te gaan welke insteken we kunnen opnemen in de onderhandelingen over de volgende beheersovereenkomst met de VRT.
Minister, ik noteer dat u bereid bent om hierover te discussiëren. In het parlement is er een aanvoelen dat er een probleem is. Het klopt wat u zegt over de intellectuele eigendom. In de contracten van de productiehuizen met de openbare omroep wordt er met twee maten en twee gewichten gemeten. Dit kan daarvan een onderdeel zijn. Bepaalde productiehuizen krijgen alle primaire en secundaire rechten, de anderen krijgen niets. Er is manoeuvreerruimte, maar het wordt in elk geval tijd dat er een einde wordt gesteld aan het parasitisme van Sanoma bij de openbare omroep. Dat is de essentie van de zaak. De interessante stukken worden eruit genomen en gecommercialiseerd, en de openbare omroep heeft daar niets aan.
Het incident is gesloten.