Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Minister, collega’s, wat een pijnlijke nieuwe episode in de intrieste saga en soap van de gouverneursbenoemingen. Ik neem u terug naar 2013 – sommige collega’s zaten hier toen al, ik kijk ze momenteel recht in de ogen –, naar een pijnlijke start: de vorige benoeming van de provinciaal gouverneur van Oost-Vlaanderen. Er wordt een beslissing genomen, onder druk van onder andere Open Vld, om eindelijk over te gaan tot een objectieve procedure. En, ere wie ere toekomt, uw voorganger heeft die opdracht de voorbije jaren goed geleid. Hij heeft ervoor gezorgd dat die procedure uitgevoerd werd.
Tot aan het einde van de rit in de Vlaamse Regering bleek dat er geen eensgezindheid bestond over de kandidaten die daaruit kwamen en dat die kandidaten niet de juiste partijpolitieke kleur hadden om in de koehandel van ambten een consensus te vinden. En wat zien we nu? Afgelopen maand besliste u samen met de Vlaamse Regering om terug te keren naar hoe het vroeger was. We gaan terug naar de politieke benoemingen, het doet er niet meer toe of het de juiste man of vrouw op de juiste plaats is, neen, het enige wat telt, is of hij of zij de juiste partijlidkaart heeft.
Deze week zien we dat net de kandidaten die in de objectieve procedure hun rol hebben gespeeld, meer verstand tonen dan de Vlaamse Regering. Zij zijn het eens met de procedure, zij geloven daarin, ongeacht wie daaruit komt en zij roepen de regering op zich daarbij neer te leggen en ervoor te zorgen dat die procedure niet wordt losgelaten. De juiste man of vrouw moet worden aangeduid en in de toekomst moeten functies zoals die van provinciegouverneur op een objectieve, zakelijke en correcte manier worden toegewezen. Ik heb dan ook één duidelijke vraag aan u, minister: hoe hebt u deze open brief van zeven kandidaten in die procedure, ongezien in de geschiedenis van dit parlement, ontvangen? Wat is uw reactie daarop en kunnen zij van u een reactie verwachten? (Applaus bij Groen, sp.a en de PVDA)
Minister Somers heeft het woord.
Mijnheer Vaneeckhout, u weet dat de Vlaamse Regering op 13 december 2019 heeft beslist om de huidige procedure die liep, stop te zetten en terug te keren naar de vorige procedure. Ze heeft daar een aantal motieven voor gegeven, waaronder in eerste instantie het feit dat er na een jaar nog altijd geen eensgezindheid was binnen de Vlaamse Regering voor het aanduiden van een provinciegouverneur op basis van de lopende procedure. Ten tweede staat heel uitdrukkelijk in het Vlaams regeerakkoord dat de rol van provinciegouverneur opnieuw wordt gedefinieerd en hij een veel actievere verbindings- en verzoeningsrol krijgt. Tot slot wist de Vlaamse Regering erop dat er een bijzondere vertrouwensband moet zijn tussen de gouverneur en de Vlaamse Regering.
Op basis daarvan hebben wij een advies gevraagd aan de Raad van State, dat we vorige week hebben ontvangen. Uit dat advies blijkt dat er volgens de Raad van State geen probleem is om terug te keren naar de vorige procedure. Vrijdag zal de Vlaamse Regering de procedure definitief goedkeuren en opstarten. Het is de ambitie, en dat heb ik ook in de commissie al meegedeeld, om voor de krokusvakantie werk te maken van een beslissing over de aanstelling van de drie gouverneurs.
Voor alle duidelijkheid: er waren vijftien kandidaten, zeven hebben de brief ondertekend en onmiddellijk nadat we op 13 december hadden beslist om de procedure stop te zetten, hebben wij alle kandidaten daar persoonlijk van op de hoogte gebracht.
Minister, ik dank u voor uw antwoord.
Voorzitter, collega’s, het blijft toch een onwaarschijnlijk spektakel. De Vlaamse Regering, deze sterke, stevige coalitie die gelooft in excelleren, kiest er na een jaar, nadat ze er niet uit is geraakt welke partijlidkaart doorslaggevend moet zijn, voor om terug te keren naar de oude procedure. Ze heeft het geluk dat er drie provincies moeten worden verdeeld, waardoor iedereen zijn ticketje wel zal krijgen.
Minister, als u als minister van samenleven en van positieve politiek denkt dat op die manier het geloof in de politiek zal worden hersteld, dan vrees ik dat u zich deerlijk vergist. En ik vind dat een intrieste zaak – ik sta hier niet graag vooraan met deze vraag – die getuigt van een gigantisch gebrek aan respect, aan sérieux en aan goed bestuur van deze Vlaamse Regering.
Minister, u zegt dat u vrijdag een voorstel van procedure zult voorleggen aan de Vlaamse Regering, los van de vorige procedure. Welke criteria zullen doorslaggevend zijn bij het aanduiden van de nieuwe provinciale gouverneurs voor de provincies Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Limburg? (Applaus bij Groen, sp.a en de PVDA)
De heer De Loor heeft het woord.
Minister, wij vinden het ook bijzonder jammer dat de procedure voor de aanstelling van de Oost-Vlaamse gouverneur is stopgezet door de Vlaamse Regering. Het was een objectieve selectieprocedure die, zoals de heer Vaneeckhout al zei, kamerbreed werd gedragen en die vijftien geschikte kandidaten had opgeleverd in het geval van Oost-Vlaanderen. Die procedure heeft bijna 70.000 euro gekost aan intussen weggegooid belastinggeld, en dat in deze tijden van besparingen.
We hebben dan ook 100 procent begrip voor de ondertekenaars van de open brief die eergisteren in uw mailbox viel. Het is bijzonder jammer om opnieuw te moeten kennisnemen van dit triestig schouwspel, want we stellen ons de vraag en uiten ook de bekommernis over wie zich in de toekomst ooit nog kandidaat zal willen stellen of zal willen deelnemen aan selectieprocedures bij de Vlaamse overheid als je weet dat er op die manier wordt omgegaan met geschikte kandidaten. (Applaus bij sp.a, Groen en de PVDA)
De heer Deckmyn heeft het woord.
Dit is politiek op zijn smalst. Het is om de postjes te doen en blijkbaar is het niet meer mogelijk om een objectieve selectie te maken. Men wilde voor het eerst objectiveren inzake een aanwerving, en blijkbaar is dit op allerhande politiek veto’s gestoten. Blijkbaar lukt het niet meer om op een normale manier een gouverneur aan te duiden. Vanaf nu gaat het niet meer over welke kwaliteiten je hebt, maar gaat het gewoon over je politieke kleur. Wel, eerlijk gezegd, dit is bijzonder triestig. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister Somers heeft het woord.
Ik wil mij toch eerst richten tot de heer De Loor. Ik vind het van een ongelooflijke hypocrisie getuigen dat men hier verontwaardigd is op een moment dat de sp.a-voorzitter van de provincie Limburg een mail naar andere partijen stuurt waarin staat – en ik citeer er een beetje vrijblijvend uit, maar ik kan u de mail bezorgen als u dat graag hebt – ‘Gouverneur Reynders is er een van ons. Omdat zijn mandaat nog niet helemaal voltrokken is, zouden we toch graag ook de volgende vanuit onze rangen kunnen aanduiden.’ Dat u dan hier de hypocriet komt spelen en zegt dat u daartegen bent, dan zult u toch uw interne organisatie moeten verbeteren en uw provinciale voorzitters beter moeten instrueren. (Applaus bij de meerderheid. Opmerkingen van Jeremie Vaneeckhout)
Ten tweede vraagt u me naar de criteria. Ik denk dat ik zonet heel duidelijk heb geformuleerd dat de Vlaamse Regering teruggaat naar de vorige procedure omdat de rol die de gouverneur zal spelen, een vertrouwensrelatie met de Vlaamse Regering aangeeft, waarbij hij namens de Vlaamse Regering een actieve verbindings- en verzoeningsrol moet spelen. Dat is perfect vergelijkbaar met wat we eigenlijk met de regeringscommissarissen doen. Ook de regeringscommissarissen worden op exact dezelfde wijze en eigenlijk om dezelfde reden – een vertrouwensrelatie met de Vlaamse Regering – op die manier aangeduid.
Dat zullen ook de twee criteria zijn: is die persoon bekwaam om die functie op een goede manier in te vullen en is het mogelijk dat hij een actieve verbindings- en verzoeningsrol kan spelen?
Mag ik trouwens opmerken dat de figuur van de gouverneur in heel ons politiek bestel, dat heel vaak onder vuur ligt, vandaag gezien wordt als een sterke figuur, die vertrouwen geniet bij heel veel organisaties, instanties en burgers. Veel gouverneurs die vandaag actief zijn, zijn aangesteld op basis van de procedure waar we nu naar teruggrijpen. Ik denk dat daar ter zake het verleden heeft aangetoond dat deze procedure, gelet op de heel specifieke sui-generissituatie van de gouverneur, wel degelijk zo kan functioneren. (Applaus bij de meerderheid)
De heer Vaneeckhout heeft het woord.
Ik wil beginnen met de opmerking … (Opmerkingen van Kurt De Loor en Bart Somers)
Nee, mijnheer De Loor. Dat was geen persoonlijk feit. Dat ging over de voorzitter van …
Voorzitter, ik hoef geen politieke lessen van minister Somers.
Nee, mijnheer De Loor, het woord is aan de heer Vaneeckhout.
Minister Somers, het woord is ook niet aan u.
Minister, ik wilde beginnen met de vraag, of nee de opmerking dat u beschaamd zou moeten zijn. Alleen is mijn vraag daarover al beantwoord. Normaal rollen we over elkaar om vanuit alle partijen te mogen tussenkomen, maar nu heerst er een pijnlijke stilte bij de meerderheidspartijen. (Applaus bij Groen, sp.a en de PVDA)
Geen enkel lid, ook niet van de N-VA, die tijdens de vorige legislatuur nog moedig genoeg was om zich te verzetten tegen dit type van politieke benoemingen, heeft het lef om deze beslissing te verdedigen.
Minister, u kunt het allemaal goed verkopen, maar die provinciegouverneur moet de volgende twintig jaar overeenkomen met allerlei meerderheden, en dus ook met de volgende Vlaamse Regering. (Applaus bij Groen, sp.a en de PVDA)
Vanuit dat standpunt zijn alleen objectieve criteria belangrijk. U gaat terug, u keert terug naar de oude politiek cultuur die geleid heeft tot het geloof in de politiek die er vandaag is. Ik betreur dat en we zullen ons net als in de voorbije veertig jaar als Groen-fractie daar altijd en consequent tegen blijven verzetten. Ik dank u. (Applaus bij Groen, sp.a en de PVDA)
De actuele vraag is afgehandeld.