Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Van dermeersch heeft het woord.
Voorzitter, minister, dames en heren, u hebt het samen met mij vastgesteld: een paar dagen geleden is de sp.a-burgemeester Hans Bonte bevallen van het idee om radicaliserende jongeren op internaat te sturen om hen aldaar te leren samenleven en discipline bij te brengen. Daar kwam het idee, dat hij via de media lanceerde, in het kort op neer.
In diezelfde media werd er direct op gereageerd door Antwerps N-VA-burgemeester Bart De Wever. Hij zei dat dat niet echt de oplossing was, dat het niet de relevante oplossing was voor de grote groep radicaliserende jongeren. Hij zag veeleer heil, zo vernam ik toch in de pers, in het sturen van minderjarige veelplegers naar een soort van tuchtinstellingen.
Minister, ik heb wel in de pers gelezen dat u kritisch hebt gereageerd op beide voorstellen of ideeën, maar ik zou hier graag uw standpunt eens officieel vernemen. Ik zou ook graag willen weten in welke mate dat gedragen wordt in de regering, waar tenslotte toch ook uw coalitiepartners sp.a en de N-VA in zitten. Aan u het woord… Sorry, in de regering zit ook uw coalitiepartner de N-VA. Aan u het woord om dit eventjes uit te leggen.
Minister Crevits heeft het woord.
Voorzitter, mevrouw Van dermeersch, ik ben blij dat de opmerking over de samenstelling van de Vlaamse Regering toch al gecorrigeerd is, want anders zou er heel recent iets zijn gebeurd waar ik niet bij was – en zoiets is natuurlijk vervelend. (Opmerkingen van Anke Van dermeersch)
Mevrouw Van dermeersch, ik kan eigenlijk vrij kort zijn. We hebben in Vlaanderen schoolinternaten die schitterend werk leveren. Er zijn zo’n 11.000 kinderen in Vlaanderen die naar een schoolinternaat gaan. Het gaat om kinderen uit het secundair en lager onderwijs, maar zelfs ook om kleutertjes.
Die internaten hebben twee doelstellingen. Ofwel zijn ze gezinsvervangend. Dat betekent dat ze tijdens de week huisvesting bieden aan kinderen van ouders die heel ver van de school wonen, of omdat de kinderen het plezant vinden of omdat de ouders weinig tijd hebben en het beter vinden voor henzelf en voor het kind dat het op internaat gaat.
Een tweede functie van de internaten is dat ze gezinsondersteunend zijn. Er zijn zo’n duizend kinderen die ofwel via een tussenkomst van een jeugdrechter ofwel op basis van keuzes van ouders, ook naar een internaat gaan om er tijdens de week te verblijven, maar die er ook een extra ondersteuning krijgen.
Iets helemaal anders, mevrouw Van dermeersch, is om die internaten in te zetten voor kinderen die ofwel allerhande feiten hebben gepleegd, ofwel radicaliseren. Dat zou een totaal andere vaardigheid vergen van de mensen die nu in de internaten werken.
Ik heb dus zeker niet de intentie om de goede werking van onze internaten nu te verstoren. Ze leveren schitterend werk. Voor mij als minister van Onderwijs is het cruciaal dat ze die tweeledige taak die ze vandaag vervullen, ook in de toekomst op de best mogelijke wijze kunnen blijven vervullen.
Minister, ik ben blij dat u als minister van Onderwijs zegt dat de voornaamste taak is om te onderwijzen en om eventuele leerproblemen op te lossen. Dat is inderdaad een taak die binnen internaten en schoolinstellingen die een internaat aanbieden, moet worden uitgevoerd.
Opvoeden en het vermijden van radicalisering moeten thuis gebeuren. Daar zijn de ouders verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Ik wil er dan ook voor pleiten, minister, dat u er toezicht op houdt dat er onderwijs geleverd wordt in onze onderwijsinstellingen, dat er geleerd wordt, dat het niveau en de kwaliteit gehandhaafd blijven, en dat er geen extra belasting komt door andere taken op te leggen.
U hebt gelijk, ik wil er ook bij u op aandringen dat als men aan u wil opdringen om radicaliserende jongeren op te vangen in internaten, u dan een beroep doet op uw collega-minister, de heer Vandeurzen. Hij moet ervoor zorgen dat er voldoende capaciteit is in de instellingen van de jeugdzorg waar zulke problemen aangepakt kunnen worden.
Ik wil er daarom voor pleiten – maar daarvoor bent niet u, maar is minister Vandeurzen bevoegd – dat er instellingen komen waar eens een deftige opvoeding gegeven wordt aan zulke probleemjongeren zonder allerhande eisen zoals internet en games en halalvoeding, maar een degelijke Vlaamse opvoeding!
De heer De Meyer heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, toen ik de krantenberichten las, dacht ik: alweer een probleem dat het onderwijs moet oplossen. Internaten staan open voor alle jongeren: sterkere en zwakkere jongeren, jongeren uit alle sociale milieus. Minister, de omkadering die ze vandaag hebben, is daar nauwelijks voldoende voor. In de vorige legislaturen heb ik meermaals aan uw voorgangers gevraagd in meer middelen te voorzien voor internaten. Bijkomend nog allemaal radicaliserende jongeren opvangen, is mijns inziens onmogelijk. Laat het me heel lapidair en iets te kort door de bocht zeggen: als je alle samenlevingsproblemen moet oplossen, dan moeten je middelen en je personeel verdubbelen.
De heer De Ro heeft het woord.
Voorzitter, minister, ik was ook al blij met uw eerste reactie, en ook met uw reactie vandaag. Ik meen inderdaad dat internaten datgene moeten doen waarin ze sterk zijn. Als er jongeren om deze reden worden geplaatst, dan zullen ze ook worden geplaatst. Nu alle problemen daar gaan concentreren, zou echter een slechte oplossing zijn. Het gaat ook wat in tegen de geest van onze debatten in de commissie Radicalisering, waar we hebben gezegd dat de problemen moeten worden aangepakt waar ze rijzen, en zo dicht mogelijk bij de jongere. Dan komen we bij de rondetafels die we in onze stad al vele keren hebben bijeengebracht, met ouders, familieleden, leerkrachten, CLB’s, mensen van radicaliseringscellen, en die kun je moeilijk naar allerlei internaten gaan sturen. Ik denk dat de oplossing ter zake daadwerkelijk veel dichter bij huis moet worden gezocht. (Applaus bij Open Vld)
Mevrouw Meuleman heeft het woord.
Voorzitter, ik was eigenlijk niet van plan om veel aandacht te besteden aan het zoveelste ballonnetje van de heer Bonte. Minister, ik wil daar echter misschien toch aan toevoegen dat het heel correct is dat radicaliserende jongeren in groten getale naar internaten sturen, niet de oplossing is. Uw reactie was correct.
Ik deel de mening van de heer De Meyer: we kunnen dit niet overlaten aan het onderwijs. Dit is inderdaad iets voor de bijzondere jeugdzorg, waarvan de capaciteit moet worden versterkt. Dat is een aandachtspunt voor minister Vandeurzen. In die zin is het terecht om aan de alarmbel te trekken, maar deze oplossing sloeg werkelijk alles, en ik denk dat daar eigenlijk niet zoveel meer over moet worden gezegd.
Mevrouw Sminate heeft het woord.
Voorzitter, ik was de afgelopen dagen toch ook verbaasd dat onze collega in dit debat de rol van de ouders en de verantwoordelijkheid van het gezin zo uit het oog heeft verloren. Preventief radicaliserende jongeren uit het gezin wegtrekken...
Mevrouw Meuleman, als u graag hebt dat er naar u wordt geluisterd, kunt u misschien nu ook naar mevrouw Sminate luisteren. (Applaus bij de N-VA)
Dat is elementaire beleefdheid. Er zijn hier mensen die vragen stellen aan de ministers en niet de moeite doen om te luisteren naar het antwoord. Als ik u daar telkens op moet wijzen, dan zal ik dat telkens doen. Ik vind dat dus elementaire beleefdheid. (Applaus)
Ik krijg veel reacties van burgers daarop. Ze wijzen me erop dat mensen vragen aan de minister stellen en op hun laptop beginnen te kloppen en niet luisteren naar wat de minister hier antwoordt. Ik vind dat dus onbeleefd. Nu kunt u dat ouderwets of wat u wilt vinden, ik vind dat geen stijl. Dan wou ik toch eens kwijt.
Mijn punt is dus dat we in dit debat de verantwoordelijkheid van de ouders niet uit het oog mogen verliezen, dat we niet preventief jongeren uit de gezinssituatie mogen trekken en hen naar internaten sturen. Daar heeft men immers niet de juiste omkadering voor zo’n specifieke problematiek. Daar moeten we ook eerlijk in zijn.
Wat voor mij wel de juiste oplossing is, is tijdig signaleren en een omkadering op maat, zo lang mogelijk binnen die thuissituatie. Daarmee wil ik absoluut niet zeggen dat het wegplukken uit het gezin onder geen enkele omstandigheid mogelijk is, maar enkel als maatregel als ouders zelf aan hun verantwoordelijkheid verzaken, zeker niet preventief.
Ik dank de leden voor alle aanvullende opmerkingen. Ik heb eigenlijk weinig dissidente stemmen gehoord. We zijn het erover eens dat de eerste en grootste verantwoordelijkheid bij de ouders ligt. We zijn het er ook over eens dat onze schoolinternaten schitterend werk leveren. Mijnheer De Meyer, ik begrijp dat u graag wat meer euro’s zou hebben. Ik heb straks nog een vraag van mensen die graag meer euro’s zouden krijgen. We moeten echter vooral het goede werk dat vandaag wordt geleverd in de internaten, nu niet bemoeilijken door allerhande andere beslissingen te nemen.
Dus collega’s, laat dit een vraag zijn die het goede werk dat onze schoolinternaten doen, vooral ondersteunt en die de ouders wijst op hun verantwoordelijkheid. Bedankt om naar mij te luisteren.
Minister, het kan natuurlijk altijd beter. Ik wil erop aandringen dat u zorgt dat er een meldplicht komt voor scholen waarbij zij worden verplicht om radicalisering te melden aan de bevoegde instanties. Ik stel immers vast, ook in Antwerpen, dat dit niet altijd gebeurt uit angst voor de goede reputatie van de school. Op dat vlak is dus nog verbetering mogelijk met het invoeren van een meldplicht.
Bij radicaliserende jongeren schort het aan de opvoeding die zij thuis krijgen. Wanneer ouders hun verantwoordelijkheid niet nemen, dan zou het afnemen van het kindergeld weleens een goede optie kunnen zijn. Ouders moeten nu eenmaal hun plichten vervullen en kindergeld dient om die plichten te kunnen vervullen. Dat is natuurlijk niet uw bevoegdheid, maar die van minister Vandeurzen.
Wie de regels absoluut niet wil volgen en crimineel gedrag vertoont, moet naar een tuchtinstelling. En voor wie volgens islamitische tradities wil leven, zijn er voldoende islamitische landen. In dat geval pleit ik voor de volledige terugkeer. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.