Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Malderen heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, ik kan mij voorstellen dat er niet veel Vlamingen ’s morgens wakker worden met de vraag hoe het nog met de Gimv zou gaan. Nochtans zou dat wel op zijn plaats zijn. De Gimv is een overheidsbedrijf dat met publieke middelen 1,8 miljard euro omzet boekt, dat 54 participaties beheerst in evenveel bedrijven die staan voor 26.000 jobs, een constructie die in het verleden heeft geleid tot 400 miljoen euro dividenden, en die vandaag een beursgenoteerde waarde heeft van 300 miljoen euro.
Daarover mag hier al eens worden gediscussieerd. En we hebben er al eens over gediscussieerd. Net voor de zomer diende de meerderheid hier een verkapt regeringsvoorstel van decreet in, waarbij de mogelijke verkoop van de Gimv op tafel werd gelegd en dat tegen onze zin werd goedgekeurd. Ik ben blij dat we dat moment hebben benut om er hier wel een debat over te hebben.
Minister, we hebben u toen gewaarschuwd voor de mogelijke belangenvermenging die hiermee gepaard zou gaan. Heel concreet: de voorzitter, de heer Vandeurzen, heeft zichzelf publiekelijk als kandidaat naar voren geschoven om, als er tot een verkoop werd beslist, die 300 miljoen euro op tafel te leggen om zich in te kopen in de Gimv – als persoonlijk aandeelhouder, niet langer als voorzitter aangeduid door de Vlaamse Regering. Wij hebben u daarvoor gewaarschuwd. Pagina’s lang – ik heb het daarnet nog eens nagelezen in het verslag – hebben we gezegd: “Let op, dit kan niet!” Er waren al precedenten.
Minister, u hebt toen gezegd dat er geen sprake is van een verkoop. Minister, u hebt gezegd dat u zou waken over de transparantie. En toch moesten we vorige week in de krant lezen dat de heer Vandeurzen een poging heeft gedaan om de poppetjes al te zetten, alsof er een verkoop zou zijn, gevolgd door de aankondiging van een interkabinettenwerkgroep (IKW), die dan de violen moest stemmen. Die IKW is er geweest. Minister, wat is het resultaat van die IKW? Wat is uw positie ten aanzien van de heer Vandeurzen?
Minister Muyters heeft het woord.
Mijnheer Van Malderen, u moet niet zo agressief zijn. Er is geen enkele reden voor. (Opmerkingen van Bart Van Malderen)
Mijnheer Van Malderen, de IKW was samengeroepen in verband met het Biotech Fonds Vlaanderen. In dat Fonds worden middelen vanuit Vlaanderen, niet vanuit de Gimv, beheerd door de Gimv. Dit beheer van de participaties die de Gimv neemt in naam van de Vlaamse Regering en met middelen vanuit Vlaanderen stopt op 15 december 2015. Nu moeten we ons afvragen of we dat voortzetten, wat we er al dan niet mee doen. Dat is de gedachtewisseling die heeft plaatsgevonden.
In de marge van die bespreking is natuurlijk aan bod gekomen dat er blijkbaar in de Vlaamse Participatiemaatschappij een voorstel zou kunnen komen met betrekking tot een statuutswijziging, een voorstel dat te maken heeft met de participaties van privébeheerders en anderen, en hoe je dat koppelt aan een plaats in de raad van bestuur. De IKW heeft direct geoordeeld – en ik ben het daar volledig mee eens – dat er geen hoogdringendheid was om zo’n statuutswijziging te bespreken.
Ik ga nu verder met wat u denkt dat daar besproken werd, en wat ook in de krant heeft gestaan. Wij hebben geen enkele communicatie daarover gedaan. De gronden die hebben geleid tot een wijziging van het decreet, zodanig dat we onder de 25 procent zakken, gelden nog altijd. We willen de groei van de Gimv, bijvoorbeeld tot de kapitaalstijging, niet verhinderen door niet mee te kunnen gaan als er een kapitaalstijging is. Als er een opportuniteit van verkoop zou zijn, waarom zouden we dat op dat moment niet kunnen bekijken? Met een beursgenoteerd bedrijf moet je altijd voorzichtig zijn. Het is echter nog altijd een mogelijkheid.
Wat voor mij zeker nog altijd geldt, is dat er geen dringendheid is van verkoop. Als er een verkoop zou worden overwogen, dan zullen de regels van transparantie, good governance en zeker en vast hoge deontologie naar de leden van de raad van bestuur en de voorzitter worden gerespecteerd.
Ik neem er akte van dat het manoeuvre dat gebeurd is – wat niet is weerlegd – geen aanleiding heeft gegeven tot een wezenlijke bespreking. Waarvan akte, minister. Dit is een manoeuvre achter de schermen dat niets te maken heeft met deontologie, dat niets te maken heeft met transparantie, maar dat integendeel alles te maken heeft met het bedienen van het eigenbelang van een persoon.
Minister, u moet erover waken dat die persoon dat niet kan doen. Daarvoor hebben we regels, daarvoor hebben we nood aan transparantie, die u wel met woorden belijdt, maar waarvan ik echt vraag dat u die ook in daden omzet. Als dat zo gebeurt, dan zegt u: dan gaan we dat wel doen. Ik vraag dat u die maatregelen nu neemt, want men is duidelijk een strategie aan het uittekenen die niets van doen heeft met het algemeen belang, maar die alles van doen heeft met het belang van één persoon.
Minister, mijn vraag aan u is heel eenvoudig. Stel dat u een rijk man zou zijn, stel dat u persoonlijk ongeveer 400 miljoen euro in portefeuille zou hebben, stel dat u op de publieke tribune zou zeggen dat u geïnteresseerd bent om de Gimv over te nemen als vertegenwoordiger van de Vlaamse Regering, hoelang denkt u dat u daar nog zou staan? Wel, dit gebeurt vandaag en is onaanvaardbaar, minister. (Applaus bij sp.a)
De heer Van Rompuy heeft het woord.
Er zijn twee vragen: of en wanneer kan en moet de participatie van Vlaanderen in de Gimv verkocht worden? Dat is een andere vraag dan: als het zou gebeuren, hoe doen we dat, met welke garanties en op welke voorwaarden? Voor ons is het heel belangrijk dat daarbij de aspecten van corporate governance en deugdelijk bestuur ten volle gerespecteerd worden. Er zijn regels over aandeelhouder, raad van bestuur en voorzitter van de raad van bestuur. Die principes moeten wij maximaal toepassen, en die kan je ook afdwingen, niet alleen via de statuten en dergelijke meer, maar ook in de procedure waarmee je die verkoop al dan niet zou doen, bijvoorbeeld door verschillende loten te maken en dergelijke meer. Voor ons is het belangrijkste dat de principes van deugdelijk bestuur ook in deze materie, als de vraag zich stelt, zouden worden gerespecteerd.
De heer Vanbesien heeft het woord.
Wat mij stoort aan het economisch beleid van deze Vlaamse Regering, minister, en dat in dit dossier weer naar boven komt, is dat de Vlaamse Regering geen eigen maatschappelijk-economische agenda heeft. Uw agenda is: als de bedrijven tevreden zijn, zijn wij dat ook. U vraagt, wij draaien, en de regering heeft daar weinig aan toe te voegen.
Ik vind dat u wel een eigen agenda moet hebben. Die eigen agenda is heel simpel: de vergroening en verduurzaming van de economie in tijden van klimaatopwarming, in tijden waar de grondstoffen steeds schaarser worden. Dit geldt ook als het gaat over het overheidsinstrumentarium, onder andere de participatie van Vlaanderen in de Gimv. U zegt: we weten nog niet of we gaan verkopen, misschien wel, die mogelijkheid is er, het is niet dringend, misschien gaan we dat doen, misschien gaan we dat niet doen. Als u overgaat tot verkoop, moet u uiteraard belangenvermenging vermijden en de principes van deugdelijk bestuur hanteren. Maar de basisvraag is: is Gimv een interessant instrument voor de regio Vlaanderen in verband met de vergroening van de economie? Dat is een vraag waar u een antwoord op moet geven. De verkoop moet in dat kader bediscussieerd worden.
De heer Schiltz heeft het woord.
Collega’s, in tegenstelling tot sp.a en Groen staat mijn fractie eerder positief tegenover een verkoop van het aandeel in de Gimv. Er zijn nog andere instrumenten. In het economisch instrumentarium hebben we ook de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV), waar recent nog aan gesleuteld is. Collega Vanbesien, er zijn instrumenten genoeg om een strategisch economisch beleid te voeren, daar is de Gimv niet voor nodig. Ondertussen is de Gimv geëvolueerd tot een internationaal durfkapitaalinvesteerder. Mijns inziens is het niet de kerntaak van de overheid om daar in te participeren, zij het dat ook de aansturingsmogelijkheden eerder beperkt zijn geworden.
Natuurlijk mogen we niet met de fanfare voorop lopen en in het parlement aankondigen wanneer, hoe, misschien en of de verkoop zal plaatsvinden.
Belangrijk is, als er beslist wordt dat er een verkoop komt, dat het snel gebeurt, en het liefst aan de beste prijs, zodat de overheid daar maximaal van kan profiteren en die middelen kan inzetten voor haar economisch-maatschappelijk beleid, mijnheer Vanbesien.
Minister, in die zin is de positie van de heer Vandeurzen wel wat precair aan het worden. Hoe schat u die positie in? Wat kunt u doen opdat de verkoopsagenda niet in gevaar komt? (Applaus bij sp.a)
De heer Gryffroy heeft het woord.
Hier wordt van alles op een hoop gegooid. We hebben een aantal maanden geleden gediscussieerd over het wegwerken van de grendel zodat niets een expansie van de Gimv in de weg zou staan.
We hebben geen controle over de media, maar als dat klopt wat in de krant staat, dan is de positie van de voorzitter met zijn dubbel petje inderdaad tricky. Dat is wat u gezegd hebt, dat klopt, mijnheer Van Malderen. Maar dat heeft de facto niets te zien met onze beslissing van zoveel maanden terug. Wat nu gebeurt door het dubbel petje van de voorzitter, kon evengoed gebeurd zijn, zelfs met of zonder grendel.
De corporate governance moet worden gevrijwaard. Ik zie dat de andere partijen daar allemaal mee akkoord gaan. Daardoor hebben we de facto een controlemechanisme. Ik vraag aan de minister om daar goed over te waken. (Applaus bij de meerderheid)
Ik denk dat iedereen hier in het halfrond hetzelfde zegt. Ik volg dat voor honderd procent. Ik heb dat vanaf punt één gezegd, maar ik zie de twee petjes niet. Er is geen verkoopproces. Op dit moment moeten we niet beginnen over ‘als er een verkoopproces is’. Ik zal op dat moment ervoor zorgen dat alle regels van deontologie en corporate governance gerespecteerd worden.
Neen, mijnheer Vanbesien, ik ben het niet met u eens. Duidelijk niet. Ik ga niet in een beursgenoteerd bedrijf tussenkomen over hoe moet worden belegd. Dat vind ik niet gepast. U vraagt of we daar duurzaamheid in de agenda plaatsen. U moet nu niet van nee knikken. U hebt dat letterlijk gezegd, en dat gaan we niet doen in een beursgenoteerd bedrijf.
Ja, ik wil werken om te zorgen dat onze bedrijven op de beste manier kunnen doen waarvoor ze opgericht zijn, met name: ondernemen en werk bezorgen! Ja, ik wil dat doen! Ja, ik wil daar drempels wegnemen! Neen, ik wil daar niet zoals u voorstelt, drempels bijvoegen! Ik ben daar fier op dat ik dat kan doen! Dat ik probeer dat bedrijven kunnen bedrijven! Dat is voor mij fundamenteel. Ik heb in de commissie begrepen dat we daar een andere visie over hebben. Ik wil niet zeggen in Vlaanderen wat er juist moet gebeuren en wat niet. We mogen hier en daar wat sturen, maar dat is niet de essentie van het beleid. Ondernemen en werk creëren, dat is de essentie van het ondernemerschap. Voor mij is dat heel duidelijk. Voor de rest ben ik het eens met alles wat is gezegd.
Zoals de heer Van Rompuy zegt, op het moment dat we de beslissing nemen, zullen we moeten beslissen wat en hoe, maar dat is vandaag niet aan de orde. Ik ben het ermee eens – ik denk dat u het zei, mijnheer Schiltz – dat een verkoop heel goed moet lopen, dat we ons dan het best laten begeleiden zodat het tot de beste prijs komt, maar binnen de deontologische waarden en normen. Dat gaan we inderdaad niet doen met de fanfare voorop, want dat is een beursgenoteerd bedrijf.
Een jaar geleden zei u ook, mijnheer Van Malderen, dat ik moest oppassen, dat ik me zou verkopen, dat er een groot probleem was met de heer Vandeurzen enzovoort. Ik heb u geantwoord dat ik niet ging verkopen. Het aandeel stond toen 36 euro en nu 43 euro. Ik heb gezegd dat we bij een eventuele verkoop de regels zouden respecteren. Ik kan dit alleen maar blijven herhalen.
Als iemand om ideologische redenen niet kan meedoen aan een biddingproces naar die aandelen, dan zullen we dat vaststellen en stellen dat dat niet kan om deontologische en corporate governance regels. Daar steunen we elkaar. Ik hoop dat dat zo blijft in de toekomst, over alle partijgrenzen heen. We zullen dat bewaken. (Applaus bij de meerderheid)
Minister, 1,8 miljard euro, 56 bedrijven, 26.000 jobs: dan moeten we wel het debat voeren over hoe sturend we het vehikel maken, hoe we het het beste kunnen inzetten voor de broodnodige transitie in onze economie en voor het versterken van die economie. Van iemand die 306.000 euro per jaar ontvangt als voorzitter, verwacht ik dat hij zich voor 100 procent inzet voor het algemeen belang.
Minister, ik heb het u al gezegd, de 6 miljoen Vlamingen zijn aandeelhouder van de Gimv. Zij vragen van u transparantie en duidelijkheid, nu, niet als er een verkoop is, maar nu. En dat doet u het beste met een andere voorzitter. (Applaus bij sp.a)
De actuele vraag is afgehandeld.