Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Ongena heeft het woord.
Voorzitter, ook van mijn kant proficiat voor het voorzitterschap van Nokere Koerse. Ik heb begrepen dat er ook al een nieuw topteam West-Vlaanderen is opgericht, de WTC De Kangoeroe, heb ik gelezen. Dat is misschien al meteen een eerste topper op uw affiche.
Minister, ik zou het met u even willen hebben over de dienstencheques. De vraag die ik ga stellen behoort tot uw bevoegdheid en daar kunt u ook op antwoorden, hoop ik. Ze gaat eigenlijk meer over de manier waarop u de voorbije weken en maanden de dienstenchequesector geholpen hebt met extra toelagen, de 8,64 euro per dienstencheque die er is aan toegevoegd, om op die manier de dienstenchequeondernemingen (DCO’s), die geconfronteerd werden met extra kosten wegens de coronacrisis, te ondersteunen.
Vanuit de sector kreeg ik wat vragen rond de voorwaarden die daaraan gekoppeld zijn, daar is wat onduidelijkheid over. Daarom wil ik die vragen hier in de commissievergadering aan u stellen, zodat u daar nog wat meer duidelijkheid over kunt geven, en vooral zodat die sector weet waaraan en waaraf.
Het zijn vooral vragen over de uitvoeringsmodaliteiten en vooral over één groot praktisch probleem dat mij wordt gesignaleerd, namelijk de verplichting om 25 procent van die verhoogde overheidstussenkomst te besteden aan beveiliging van medewerkers. Voor alle duidelijkheid: dat is een goede zaak, geen enkel probleem met dat principe. Die extra investeringen moesten voor 30 juni uitgevoerd worden en dat blijkt in de praktijk wat moeilijk. Er zijn soms langere wachttijden om aan die materialen te geraken. Ook is er onduidelijkheid over het feit dat je die 25 procent aan opleidingen kunt besteden. Het probleem hier is dat die uitbesteding quasi onmogelijk was omdat alle opleidingen grotendeels stil lagen. Daarnaast moet men ook zien of het efficiënt is dat men die deadline van 30 juni daar zo strikt stelt. Ook na 30 juni – daar zijn we al – blijft corona belangrijk en blijft het cruciaal dat we de veiligheidsmaatregelen aanhouden. Daarom enkele concrete vragen.
Waarom werd geopteerd voor die verplichte besteding van 25 procent tegen 30 juni als er na die datum ook nog investeringen nodig zijn in de veiligheid van het personeel?
Denkt u eraan om de facturatiedatum voor de aankoop van dit beschermingsmateriaal te verlaten, bijvoorbeeld tot het einde van dit jaar, met het oog op een meer efficiënte besteding van de verhoogde overheidstussenkomst?
Indien u dat niet gaat doen, wat gebeurt er als ondernemingen dan niet aan hun 25 procent geraken ten gevolge van de laattijdige beschikbaarheid en levering van het gevraagde materiaal?
Hebben de DCO’s inmiddels duidelijke instructies gekregen over welke investeringen wel of niet vallen binnen die 25 procent investeringen?
Zijn die instructies ook duidelijk voor alle inspecteurs zodat iedere DCO de garantie heeft op dezelfde manier gecontroleerd te worden?
Tot slot een zijvraagje: de verhoogde toekenning betekende ook meer werk voor Sodexo, dat instaat voor de organisatie van de dienstencheques. Heeft Sodexo ook een extra vergoeding gekregen die buiten de beheersovereenkomst valt?
Minister Crevits heeft het woord.
Collega Ongena, gisteren hadden we in de plenaire zitting een aantal mensen die met herhaalde aandacht vragen stelden over hun issues. U was daar niet bij. Maar we hadden natuurlijk nog geen rekening gehouden met de agenda van vandaag. Ik weet dat de dienstencheques u zeer nauw aan het hart liggen en ook al een aantal keren uw, en ook mijn, bijzondere aandacht gevraagd hebben.
We hebben inderdaad 2,16 euro extra per cheque voorzien om te investeren in beschermingsmateriaal en andere veiligheidsmaatregelen. Het kan dan gaan om opleidingen, herbruikbaar materiaal of een grote aankoop, maar die middelen kunnen de volgende maanden nog gebruikt worden.
Met de administratie is afgesproken dat de subsidie ook nog in de maand juli gebruikt mag worden om rekening te houden met de tijd die bedrijven nodig hebben om alles aan te kopen en te regelen.
Voor 30 september 2020 moeten alle bestellingen geleverd en betaald zijn zodat de Vlaamse Sociale Inspectie de controle op de uitgaven kan aanvangen. Met deze versoepeling bouwen we voldoende marge in voor verlate leveringen en dergelijke. We hebben dat ook op de website duidelijk gemaakt maar dit is zeer recente informatie, mijnheer Ongena. Als u nog vragen of bezorgdheden hebt, dan zal mijn administratie die zeker opnemen. Uw bezorgdheid was in elk geval terecht.
Op 23 april 2020 heb ik uitgebreid toegelicht dat 25 procent van de verhoogde subsidie effectief besteed moet zijn aan veiligheidsmaatregelen. Voor mij is dat elementair. Mensen gingen opnieuw aan de slag, het is ook logisch dat de uitgaven werden gedaan toen men opnieuw aan de slag ging. We moeten wel opletten dat goedmenende bedrijven het niet-aangetoonde bedrag door omstandigheden buiten hun wil zouden moeten terugbetalen. Vandaar dat we de timing wat hebben aangepast.
De instructies zijn ook heel duidelijk, alle informatie is op tijd op de webpagina gezet. In de loop van de maand april waren er nog wat vragen over welke kosten men kon inbrengen. U of iemand anders heeft daar ook een vraag over gesteld. Eind april werd dit verder verduidelijkt op de webpagina. We hebben nadien geen bijzondere vragen meer ontvangen.
Deze informatie wordt ook duidelijk afgestemd met de Vlaamse Sociale Inspectie. Via intervisie op verschillende manieren worden deze instructies ook aan hen meegegeven. Zo wordt er voor elke specifieke controleronde een opstartvergadering gehouden waarin de werkinstructies worden toegelicht. Het is niet mijn bedoeling om mensen te pakken maar wel om goed te controleren. Iedereen moet wel goed weten waar zich aan te houden.
Sodexo zal geen extra kosten aanrekenen voor de bijkomende betalingen en de extra opvolging vanuit de klantendienst in het kader van de bijkomende tegemoetkoming voor de dienstenchequebedrijven. Wel zal er ons een kleine kost, geraamd op ongeveer 10.000 euro worden aangerekend voor de ontwikkeling van de rapporten die de erkende dienstencheque-ondernemingen kunnen raadplegen om een overzicht te krijgen van deze extra tegemoetkoming. Doordat deze rapportering ook beschikbaar is in de beveiligde zone voor de ondernemingen, en dus niet enkel in de onderliggende beheerssystemen van Sodexo, vergt dit een grotere ICT-ontwikkeling. Die kosten vergoeden wij.
De heer Ongena heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Collega Ronse moest zesmaal een vraag stellen voor hij een antwoord krijgt, ik stel vast dat ik maar twee keer een vraag moet stellen voor u me tegemoetkomt, dat stemt me gelukkig.
Ik noteer vooral dat u de bezorgdheden deelt en dat men de middelen in juli zal mogen gebruiken en men ze eigenlijk tot eind september, als ik dat goed begrijp, kan gebruiken om de nodige bestellingen te doen en facturen te voldoen. Dat is een belangrijke versoepeling die duidelijkheid schept en voor een deel tegemoetkomt aan de bezorgdheden van de sector. Alvast dank voor uw antwoord.
Mevrouw Gennez heeft het woord.
Effectief over de coronamaatregelen in de dienstenchequesector hebben we hier al herhaaldelijk gedebatteerd, net als over het hele stelsel en de duurzaamheid van het stelsel. Het was in eerste orde spijtig dat Vlaanderen niet inging op de vraag van werknemers en werkgevers in de sector om te sluiten, gezien het veiligheidsrisico voor de medewerkers, maar ik vind het goed dat we nu opnieuw zijn opgestart en dat er ook een toelage is. Die 8 euro per cheque was een ruime toelage en er werden inderdaad een aantal voorwaarden aan verbonden. Die veiligheidsvoorschriften vonden wij niet zo onhaalbaar. In de hoorzitting van vorige week getuigden ook werkgevers dat die haalbaar waren en dat zij daar snel over gecommuniceerd hadden. Maar een enquête van onder andere ABVV gaf aan dat het toch wel heel mank liep met het respecteren van die veiligheidsvoorschriften. Ik denk dat de voorwaarden de gulden middenweg waren.
Het is vooral een kwestie van handhaving aan de ene kant en op dat vlak is het natuurlijk moeilijk om de Sociale Inspectie effectieve controles te laten uitvoeren zonder huisbezoek. Ik zou het aangenaam vinden als u een overzicht zou kunnen geven van wat de Sociale Inspectie ondertussen heeft vastgesteld en hoe we daar verder mee kunnen omgaan. Dat hoeft nu niet, minister, misschien kunt u dat laten bezorgen.
Met sp.a zijn we er altijd voorstander van geweest om van die 8 euro minstens een deel als risicopremie in te zetten voor de medewerkers, want zij hebben wel het risico gelopen om in coronatijden aan huis te gaan en op verschillende plaatsen te gaan werken, niet altijd even goed beschermd of niet altijd met de nodige onderlinge afstand, bijvoorbeeld bij senioren of bij gezinnen met kinderen die allemaal thuis waren. Dat zijn toch wel zaken die we allemaal mee in overweging moeten nemen als we de maatregelen evalueren, zeker mocht het ooit opnieuw nodig zijn om ze toe te passen.
Minister Crevits heeft het woord.
Mijnheer Ongena, het klopt. Het is de derde keer, maar u doet het nog eentje beter dan mevrouw De Vreese, die gisteren al voor de vierde keer een vraag over hetzelfde onderwerp stelde. Maar enfin, het is een belangrijk onderwerp en het zal niet de laatste keer zijn dat er een vraag gesteld wordt over de dienstenchequesector. Jullie hebben ook een hoorzitting gehad, heb ik begrepen, en er wordt ook aan een resolutie gewerkt.
Het is in elk geval een sector die me fel bekommert, omdat er tienduizenden mensen in actief zijn, vaak mensen die het werk wel heel graag doen, maar voor wie het wel belastend is. Er is ondertussen ook een sociaal akkoord bereikt, wat me gelukkig maakt. Ik ben ook blij dat iedereen akkoord gegaan is met mijn vragen om in genoeg beschermend materiaal te voorzien voor iedereen die weer aan de slag is.
Die periode loopt, voorlopig dan toch, ten einde, collega Ongena. U bent tevreden. Ik wil alleen nog opmerken dat alles in september betaald en afgesloten moet zijn. Het is dus bestellen en betalen. Het is belangrijk om dat mee te geven in de communicatie, zodat alles eind september afgehandeld is.
De maatregelen waren inderdaad niet onhaalbaar en ik zie ook dat er op veel plaatsen goed gewerkt is. We hebben de klachten van het ABVV ook au sérieux genomen, mevrouw Gennez, en dat wordt ook verder opgevolgd. Ik ben er zeker toe bereid om een stand van zaken te bezorgen van de uitvoering van het plan van aanpak vanuit de Vlaamse Sociale Inspectie. Misschien moeten we eens een moment uitzoeken om de mensen van de Sociale Inspectie in het parlement uit te nodigen, zeker als we een globale evaluatie willen maken van de eerste coronaperiode.
De heer Ongena heeft het woord.
Neen, ik heb geen verdere vragen meer.
De vraag om uitleg is afgehandeld.