Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Vorige legislatuur heeft er een zeer grote operatie plaatsgevonden, waarbij de persoonsgebonden bevoegdheden van de provincies overgedragen zijn naar de Vlaamse overheid enerzijds en de lokale besturen anderzijds. Wat Cultuur betreft zijn de middelen altijd binnen de sector gebleven, wat daar soms ook beweerd zou mogen worden. We hebben in 2018 en 2019 een soort van standstill gehad: de middelen zijn iedere keer toegevoegd aan de individuele enveloppes. Vanaf 2020 is er dan het nieuwe decreet Bovenlokaal Cultuurbeleid.
Naast subsidies werden er natuurlijk ook een aantal instellingen door de provincies beheerd. Het was geen evidente oefening voor de lokale besturen om die instellingen over te nemen. Ik heb dat zelf in een vorig leven moeten doen. Er werden onderhandelingen gestart met lokale besturen om na te gaan of het mogelijk was de instellingen over te nemen. Was er te weinig bestuurskracht bij het lokaal bestuur, dan nam de Vlaamse overheid de instellingen over.
Er was één moeilijk dossier, dat van het bovenlokale cultuurhuis de Warande – ik denk dat collega Pelckmans nu op zijn stoel aan het wikkelen is. De overname van de Warande was niet evident omdat de stad Turnhout niet voldoende bestuurskracht had om het bovenlokale cultuurhuis over te nemen. Voor de Vlaamse overheid was het ook geen evident verhaal en dus zijn we naar een tussenoplossing gegaan: er is decretaal vastgelegd dat de Warande voor een beperkte tijd onder het beheer van de provincie blijft, in de hoop op de korte termijn een oplossing te kunnen vinden voor een eventuele overname door de stad Turnhout, met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen, die ondertussen al hebben plaatsgevonden.
Nu, spijtig genoeg hebben de gemeenteraadsverkiezingen geen soelaas gebracht en is de termijn die decretaal was vastgelegd aan de Warande en de provincie Antwerpen om onder het beheer te kunnen blijven, bijna verlopen. De termijn verloopt op 31 december 2019. Dat nadert met rasse schreden.
Hoe zult u daarmee omgaan? Zult u daar decretaal nog een mouw aan passen zodat de Warande onder het beheer van de provincie kan blijven? Zijn er gesprekken met de stad Turnhout om toch een overname te kunnen doen? Wat zijn uw inzichten?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mevrouw D’Hose, u hebt een correcte situatieschets gegeven. Mijn antwoord kan kort zijn. Ik heb mijn administratie de opdracht gegeven om een dossier voor te bereiden voor de Vlaamse Regering waarmee de machtiging wordt verlengd. We willen de machtiging verlengen. Het dossier is intussen al goedgekeurd door de Inspectie Financiën en zal nu worden voorgelegd aan de Vlaamse Regering. Uiteraard zal ik dit dossier ook nog bespreken met mijn collega-minister Somers.
Voor de stad Turnhout – de heer Pelckmans zal dat misschien nog beter weten – zal het een moeilijke zaak zijn. Misschien is een interregionale samenwerking mogelijk die dat wel zou kunnen doen. Uit eigen ervaring weet ik dat de Warande tot in Brasschaat toeschouwers trekt en mensen die daar aan cultuur participeren. Misschien kunnen we dat breder trekken dan de stad Turnhout. We gaan een poging doen. In ieder geval wordt de machtiging verlengd.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Dat is een goede beslissing, minister-president. Tot wanneer loopt de machtiging? Staat er al een einddatum op of niet?
De Vlaamse Regering zal een einddatum vastleggen, maar ik ben nog in gesprek met de provincie om te kijken wat opportuun is. Misschien is het goed van die ver te zetten en proberen we sneller dat dossier te doen landen in een andere richting. Dat zou eventueel tot het einde van de legislatuur kunnen zijn. We moeten dat nog exact bepalen. Het is in ieder geval de bedoeling om tot een oplossing te komen.
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
De toekomst van de Warande ligt ons nauw aan het hart, zeker als Kempenaar. We weten dat de Warande een ongelooflijk mooie instelling is. Ik ben blij, minister-president, dat u het bovenlokale belang ervan duidelijk erkent. Het is gegroeid vanuit een klein huis en vanuit de stad, maar is dan toch groter geworden. Teruggaan naar de stad – het is al meermaals aan bod gekomen in de vorige legislatuur – is geen evidentie, zelfs niet als je kijkt vanuit de stadsregio.
Ik ben blij – dat is bij de regeringsonderhandelingen al besproken – dat er onderzoek gebeurd is en dat we de machtiging kunnen verlengen, en dat die piste de komende weken concreet vorm krijgt, zodat we er zeker van kunnen zijn dat de toekomst van de Warande gegarandeerd blijft.
Het bovenlokale belang van de Warande is heel belangrijk. Ik hoop dat we met die visie kunnen bekijken hoe de Warande verder kan worden uitgebouwd.
De heer Meremans heeft het woord.
Ooit werd ik nog uitgenodigd door collega Staf in de Warande, toen hij daar werkzaam was. U weet: het is een groot centrum in de Kempen. Het is onderdeel van de Kempense identiteit, om het zo te zeggen.
Het is goed dat er zo snel werk werd gemaakt van deze oplossing, ook al is die oplossing tegen een bepaalde datum voorbij en moet er een andere oplossing gezocht worden.
Het blijft te betreuren dat we geen intergemeentelijke samenwerking vinden binnen de Kempen. Dat moet de toekomst zijn, daar moeten we op termijn naartoe. Zoals de minister-president zegt, reikt de uitstraling heel ver. Indien we dat belangrijk vinden, indien de omliggende gemeenten en steden dat belangrijk vinden voor hun inwoners, moeten we durven zeggen: ‘We gaan op zoek naar een samenwerkingsverband waarbij we de lasten delen.’
Wij steunen uiteraard deze verlenging, maar er moet toch ook gekeken worden naar een oplossing. We hopen dan ook dat de desbetreffende besturen aldaar ook hun verantwoordelijkheid zullen opnemen.
De heer Anaf heeft het woord.
Het belang van de Warande voor Turnhout en de regio is al voldoende onderstreept, maar het Warandemodel is over heel Vlaanderen bekend. Er zijn heel veel waardevolle nieuwe initiatieven uit de schoot van de Warande ontsprongen, vaak ook door projectsubsidies, minister-president. Die hebben echt wel voor heel fijne organisaties in De Kempen, maar ook daarbuiten, gezorgd. Denk maar aan MOOOV Filmfestival, dat intussen over heel Vlaanderen verspreid is.
Ik was er in de tijd bij toen de Warande door de provincie werd overgenomen. Ik was toen kabinetsmedewerker van gedeputeerde Jos Geuens. Daar is toen goed over nagedacht. Eigenlijk was iedereen het erover eens, zowel de stad als de provincie, dat het een goede optie was dat de Warande Turnhout en zelfs de regio echt zou overstijgen. Iedereen was blij met die optie. Ik sta dan ook helemaal achter de beslissing in de vorige legislatuur, die ik als schepen in Turnhout mee genomen heb. Die had, mevrouw D’Hose, niet zozeer met de bestuurskracht van de stad Turnhout te maken, maar wel met financiële redenen en ook met de vrees voor de latere pensioenproblematiek bij de medewerkers. Het was beter, en mevrouw Rombouts en minister-president Jambon hebben dit ook al aangegeven, om dit op regionaal niveau te brengen. Daarom is de provincie hier het best voor aangewezen.
Daarom ben ik blij, minister-president, dat er toch een verlenging wordt toegestaan. Het mag geen fetisj zijn om de provincie af te slanken, als iedereen – de stad, de provincie en de bezoekers van de Warande – het erover eens is dat het een betere optie is om de Warande bij de provincie te laten. Ik ben blij dat dit verlengd zal worden, maar ik hoor nog geen einddatum. Daarom pleit ik ervoor om die einddatum zo snel mogelijk vast te leggen, en ook om dat tot 2025 te laten lopen zodat je de Warande zekerheid geeft. Ik kan me voorstellen dat je niet voor de legislatuur die daarop volgt kunt beslissen. Wie weet wat er dan met de provincies zal gebeuren? Wat zal de volgende Vlaamse Regering daarover zeggen? Maar ik pleit er wel voor om de Warande op z’n minst tijdens deze legislatuur zekerheid te geven zodat ze hun werking op een goede manier kunnen voortzetten.
De heer Pelckmans heeft het woord.
Ik zal duidelijk zijn: ik zal in het dossier rond de Warande niet zelf tussenkomen. U kent Groen, wij zijn deontologisch een correcte partij.
Toch wil ik wel melden dat we dit verhaal met nieuwe elementen naar een metaniveau kunnen verschuiven. Iets waar we eens goed moeten over nadenken. In het regeerakkoord staat zeer uitdrukkelijk dat het nieuwe regionaal cultuurdecreet zijn kansen moet krijgen. Wij juichen dat ook toe. Ik denk dat cultuurhuizen regionaal maken, zoals we dat met de brandweer en de ziekenhuizen aan het doen zijn, een verhaal is dat we eens grondig moeten vastpakken. Daarin zitten heel wat nieuwe mogelijkheden.
Het tweede verhaal dat daarin past – en de heer Anaf heeft er net op gewezen –, is de integratie van de kunsten in de socioculturele sector door die twee onder één dak te brengen. Dat is een heel interessante maatschappelijke formule. Op basis van het experiment van cultuurhuis de Warande moeten we eens bekijken of die formule in andere huizen ook niet kan. Dat zou de kloof tussen de kunsten en het maatschappelijk-sociale werk minder groot maken en ons heel veel stappen vooruithelpen. De kunsten kunnen heel veel betekenen voor het maatschappelijk werk, het maatschappelijk werk kan heel veel positiviteit halen uit de kunsten.
Daarom doe ik een oproep om in dit dossier vanuit het metaniveau na te denken en een volgend beleid te ontwikkelen.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik kan de verschillende inbrengen hier alleen maar onderschrijven. Ik wil het dossier rond de Warande ook echt ter harte nemen om daarin tot een definitieve situatie te komen. Ik ben het met u eens dat dat op langere termijn moet zijn, zodat we niet ieder jaar met hetzelfde verhaal moeten terugkomen. We moeten snel proberen te kijken wat er mogelijk is.
Mijnheer Pelckmans, ik neem uw suggesties ter harte.
Mevrouw D’Hose heeft het woord.
Ik ben blij dat zo veel collega’s zich aansluiten bij de vraag. Ik denk dat het heel moeilijk zal zijn om een binaire oplossing te vinden. Dat heb ik de afgelopen vijf jaar ook wel gevoeld. Het cultuurlandschap is heel fluïde. We moeten kijken of we in de bovenlokale ruimte een definitieve oplossing vinden. Neem er alvast uw tijd voor.
Persoonlijk heb ik door het dossier rond de afslanking van de provincies grijs haar gekregen. U hebt dat al. Op zich komt dat dan wel goed. (Gelach)
De vraag om uitleg is afgehandeld.