Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
Voorzitter, ik zal de tekst van mijn vraag om uitleg niet letterlijk voorlezen. Ik kom direct tot de grond van de zaak. Op zich zijn groepsaankopen voor bulkproducten een goede zaak. Dit wordt ook steeds populairder. Op deze wijze worden de bulkproducten goedkoper en dergelijke. Ik wil echter dieper ingaan op de manier waarop een groepsaankoop verloopt.
Er is steeds een initiatiefnemer. Hij lanceert op de markt een prijsvraag. Hij gaat na wie als organisator wil optreden. Ik heb het over een prijsvraag omdat de organisator meestal geld geeft aan de initiatiefnemer om voor de communicatie te zorgen en informatieavonden te organiseren. Zodra de organisator is aangeduid, gaat hij op zoek naar een aantal onderleveranciers. Hij gaat na wie op dat ogenblik de geschiktste onderleverancier is. Hij gaat tevens op zoek naar klanten.
Ik stel vast dat de betalingen tussen de verschillende actoren, met name de eindklant, de onderleverancier, de organisator en de initiatiefnemer eigenlijk altijd buiten de organisator om verlopen. Het geld gaat niet langs de organisator. Hierdoor draagt de organisator geen juridische verantwoordelijkheid.
In het verleden is beslist een kwaliteitscharter in het leven te roepen met betrekking tot de technische kwaliteit. Het gaat dan vooral om die producten die eigenlijk geen bulkproducten zijn. Ik heb het, bijvoorbeeld, over fotovoltaïsche panelen. In West-Vlaanderen zijn echter problemen ontstaan. Een mogelijke onderleverancier van dergelijke panelen is niet in orde met zijn fiscale bijdragen, zijn belastingen en zijn socialezekerheidsbijdragen. Ik weet niet wat er met die onderleverancier allemaal kan gebeuren. Uiteindelijk kan de eindklant hiervan de dupe worden. Als dat gebeurt, ontstaat een volledige negatieve beperking, hoewel het aanvankelijk om een zeer positief initiatief ging.
Het heeft me dan ook zeer verbaasd dat de gouverneur van de provincie Antwerpen de provincieraad een paar weken geleden heeft opgeroepen om voor zonneboilers en warmtepompen hetzelfde te doen. Voor mij zijn dat bij voorbaat al technische producten die iemand niet zo maar in een winkelketen kan kopen, thuis kan aansluiten, in het stopcontact kan steken en laten draaien. Zo werkt het niet.
De organisator draagt eigenlijk geen verantwoordelijkheid. Hij treedt immers op als aankoopcentrale en niet als opdrachtencentrale. Dit is een lastige methode. Ik vind dat er meer controle op de organisator moet komen. Betaalt hij zijn verzekeringen? Is hij in orde op het vlak van veiligheid? Is hij in orde met de administratie? Betaalt hij sociale lasten en btw? Momenteel controleert niemand dat echt. De organisator zou alles moeten nakijken.
In het verleden is al over een kwaliteitscharter voor zonnepanelen gesproken. Ik heb teruggevonden wat op dit vlak de mogelijkheden zijn en wat met betrekking tot een aantal initiatieven al is gebeurd. Het gaat dan hoofdzakelijk over de kwalificatie van groepsaankopen en dergelijke. Over het wettelijk-juridisch kader waarin de onderleverancier van de organisator moet opereren, vind ik echter niets terug.
Minister, hoe wilt u het charter evalueren en eventueel inhoudelijke punten bijsturen? Wat is uw visie op mijn vraag de commerciële organisatoren verantwoordelijker te maken voor de financiële en wettelijke verplichtingen van de leverancier? We moeten de organisatoren op hun verantwoordelijkheid wijzen.
Groepsaankopen kunnen helpen om een draagvlak voor hernieuwbare energie te creëren. Er zijn echter ook andere manieren om het draagvlak voor technische installaties te verbreden. Hoe kunnen we er, bijvoorbeeld, voor zorgen dat de sector zelf voor een algemene positieve communicatie over bepaalde producten in verband met hernieuwbare energie zal zorgen? Alles staat of valt immers met de prijs. Indien we dit aan de sector vragen, zal het de sector geld kosten. Misschien is de sector er echter bij gebaat dat de aankopen op deze manier worden georganiseerd. Als de groepsaankopen niet goed worden georganiseerd, kan de sector immers plots met een heleboel slechte installaties worden geconfronteerd.
Minister, kunt u misschien contact met de sector opnemen en vragen de positieve communicatie over hernieuwbare energie in het algemeen te ondersteunen?
Minister Tommelein heeft het woord.
Mijnheer Gryffroy, er is inderdaad gewerkt aan het charter voor groepsaankopen van zonnepanelen, maar in zijn huidige vorm leidt dat niet tot een consensus tussen de betrokken stakeholders. In de praktijk bleek en blijkt dat een aantal initiatiefnemers de voorkeur geven aan een eigen kwaliteitsstandaard. Ik bekijk hoe we verder initiatief kunnen nemen en waar we eventueel kunnen stroomlijnen. Wij hebben wel al ‘bilaterales’ gehad met de consumentenorganisaties, en we zullen binnenkort de provincies uitnodigen.
Onder andere voor zonnepanelen verwachten wij volgend najaar ‘Spécifications Techniques Unifiées / Eengemaakte Technische Specificaties’ (STS’en). Deze STS’en worden opgemaakt in opdracht van de FOD Economie en in samenwerking met de bouwprofessionelen. De STS’en zullen de goedgekeurde kwalitatieve regels en dimensioneringsregels voor het plaatsen van zonnepanelen bevatten. Dit lijkt mij een belangrijke bijsturing in de bestekken voor groepsaankopen van zonnepanelen.
Het ondertekenen van het charter is een engagement op vrijwillige basis. Volgens mij kan een goede selectie al veel problemen voorkomen. Een van de elementen die wij vooropstellen, is om uitsluitend te werken met installateurs die de sociale en fiscale verplichtingen naleven en beschikken over een geldig RESCert-certificaat (renewable energy systems) of het QUEST-label. Verder voorzien we ook in de mogelijkheid voor de inschrijver om in verschillende schijven te betalen. Het voorschot is beperkt en de laatste schijf wordt pas gefactureerd nadat de installatie geïnstalleerd en gecontroleerd is – en liefst ook aangegeven. Als er een technisch geschil ontstaat, moedigen we de betrokken installateur en inschrijver aan om een beroep te doen op de Verzoeningscommissie Bouw.
Sinds mijn aantreden heb ik een groot belang gehecht aan een positieve communicatie over al deze zaken. Ik heb ook nog op de klimaat- en energietop een initiatief inzake engagementsverklaringen gelanceerd. Sectororganisaties die op een actieve manier willen bijdragen tot de transitie naar een koolstofarm toekomstgericht energiesysteem, kunnen nog altijd een engagementsverklaring ondertekenen om hun leden te motiveren om op alle gebouwen met een bepaalde dakoppervlakte PV-panelen te plaatsen.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, dank u voor het antwoord. Ik denk dat er een element aan uw kwaliteitscharter moet worden toegevoegd. De organisator zal ten overstaan van zijn onderleveranciers of onderaannemers niet enkel bij het sluiten van het contract controleren of zij in orde zijn met alle wettelijke verplichtingen. Hij moet dat ook doen gedurende het uitvoeren van het contract en op het ogenblik dat de eindklant de betaling moet doen.
Er is momenteel een probleem in West-Vlaanderen: een onderleverancier van zonnepanelen heeft fiscale schulden en betaalt zijn sociale zekerheid niet, waardoor hij in slechte papieren zit. Maar straks zijn de eindklanten wel de gedupeerden.
Ik weet dat u niet voor verplichtingen bent, maar desnoods moet dat worden afgesproken met de sector. Als een onderaannemer werkt voor een hoofdaannemer, heeft de hoofdaannemer altijd die verplichting. Door het feit dat de betaling van commissies gebeurt via derden, is de organisator plots zogenaamd vrijgesteld van die verantwoordelijkheid. Ik vind dat het zijn verdomde verantwoordelijkheid is, want hij gaat op zoek naar zijn onderleveranciers. Er moeten dus stringentere regels zijn voor die organisator.
De vraag om uitleg is afgehandeld.