Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Gryffroy heeft het woord.
Tot september 2016 wisselden een ruim half miljoen gezinnen en bedrijven van energieleverancier. Jaar na jaar gaat dit in stijgende lijn. Dat is een goede evolutie, door te wisselen kunnen ze euro’s uitsparen.
We zien echter een dalende trend bij gezinnen. Een grote groep in de samenleving is nog nooit gewisseld van elektriciteit- of gasleverancier. Meestal gaat het over de kwetsbare gezinnen. In de media zegt u dat het een taak zou kunnen zijn voor de energieconsulenten bij professionele verenigingen om de kwetsbare gezinnen te sensibiliseren. Een half miljoen gezinnen lijkt veel, maar vaak zijn het gezinnen die al een keer geswitcht zijn van leverancier en het nog eens doen, en nog eens. Een grote groep wordt echter niet bereikt.
– Tinne Rombouts treedt als voorzitter op.
De VREG heeft gepeild naar het gedrag van de Vlaamse gezinnen. Men stelt daarbij vast dat 70 procent van de gezinnen wel inziet dat energiekost een belangrijk thema is, maar dat 60 procent van de mensen het eigen verbruik niet kent. 20 procent zou zelfs de eigen factuur nog nooit hebben bekeken. Nochtans wordt er zogezegd veel gewisseld van leverancier. Dat gebeurt dan vooral in de eigen groep. 30 procent van de gezinnen vindt dat de vrijmaking van de energiemarkt geen positieve evolutie is.
De VREG ontwikkelde de V-test om objectief de elektriciteits- en aardgasproducenten in Vlaanderen te vergelijken. Deze tool berekent op basis van het verbruik de tarieven van de verschillende leveranciers. Daarmee is het een goed instrument om prijzen te vergelijken en na te gaan of het wisselen van leverancier een voordeel oplevert.
Minister, er is nog wat werk aan de winkel voor de sensibilisering en de bewustwording van de gezinnen in Vlaanderen op het vlak van het omgaan met energie. Welke mogelijkheden ziet u om dit te realiseren? U bent een zeer sterke communicator, misschien kunt u dat ook gebruiken voor dat thema?
Wat zult u ondernemen om die kwetsbare gezinnen te bereiken en aan te sporen om te wisselen van leverancier indien dat nuttig zou zijn?
U verwijst naar de energieconsulenten bij professionele verenigingen om bepaalde doelgroepen beter te ondersteunen bij het wisselen van energieleverancier. De Energiesnoeiers nemen die taak nu ook op bij de opvolgscan type 1. Na het uitvoeren van de basisenergiescan kunnen de Energiesnoeiers de specifieke doelgroep extra ondersteunen bij de overstap van de energieleverancier. Wat is uw standpunt om deze opdracht te integreren bij de basisenergiescan? Op die manier kan er misschien meer duidelijkheid bestaan over de specifieke opdracht van de energiesnoeier enerzijds en de energieconsulent anderzijds?
Minister Tommelein heeft het woord.
Mijnheer Gryffroy, het is mijn overtuiging dat we in Vlaanderen vooruit zijn op de meeste andere Europese lidstaten wat de dynamiek en maturiteit van de elektriciteits- en aardgasmarkt betreft. Vanuit het beleid hebben wij in dezen de verdienste dat we een wettelijk kader hebben gecreëerd waarin de consumenten en bedrijven met vertrouwen actief kunnen zijn en van energieleverancier kunnen wisselen.
Het is mede te danken aan enerzijds de sensibilisering en informatie vanuit de regulator, maar anderzijds ook, zoals u bevestigt, aan instrumenten als de V-test, de Servicecheck en de Herkomstvergelijker.
Maar ik deel uw mening dat we niet op onze lauweren mogen rusten. Vooral de hogere passiviteit bij kwetsbare groepen in de samenleving baart me zorgen. Ook over de andere doelgroepen maak ik mij zorgen. Ik stel daar namelijk een zekere gelatenheid vast, die in feite onverklaarbaar is en in schril contrast staat met de neiging van sommigen om een aantal andere zaken wel zwaar in het daglicht te plaatsen.
Ik zal hierover actie ondernemen. Ik twijfel er niet aan dat het parlement, dat binnenkort het toezicht over de VREG zal overnemen, de informatieve taken van de regulator verder zal steunen. De website, de nieuwsbrieven en steeds meer ook de sociale media, de kanalen van de VREG bereiken zeer veel mensen met neutrale, nuttige informatie. Ook de samenwerking met 1700 voor telefonische vragen wordt sterk benut.
Als minister van Energie heb ik al vastgesteld dat alles wat met deze materie te maken heeft, de mensen en de gewone media uitermate interesseert. Het is onze taak om daarop in te spelen.
De VREG heeft al aangegeven dat hij zich, op basis van de enquêteresultaten, in 2017 specifiek zal richten op informatiecampagnes naar senioren en kwetsbare groepen.
In het kader van de energieconsulentenprojecten, waarvoor ik voor de periode 2017-2019 in oktober een nieuwe call heb uitgeschreven, kan ondersteuning van een leverancierswissel deel uitmaken van de projectactiviteiten. Ik heb dat naar aanleiding van de mededeling dat er nog veel te weinig kennis was van de energiefactuur al onmiddellijk gezegd. Energieconsulenten moeten daarin hun rol spelen.
Ik zie daarnaast nog meer potentieel bij de energiescans, aangezien we met dat instrument jaarlijks toch zo’n 20.000 kwetsbare gezinnen bereiken. Tijdens een opvolgscan type 1 kunnen de klanten die van leverancier wensen te veranderen, daarbij stap voor stap worden begeleid.
Mijnheer Gryffroy, u suggereert nu om de opdracht om een leverancierswissel te ondersteunen, te integreren in de basisscan. Ik kan u melden dat dat vandaag al grotendeels zo is.
Sinds 2014 wordt de energiefactuur tijdens de basisenergiescan gescreend op basis van een leveranciersvergelijking. Binnen het tijdsbestek van een huisbezoek is het echter niet haalbaar mensen effectief bij een leverancierswissel te begeleiden. Een basisenergiescan omvat immers een groot aantal verplichte onderdelen, zoals een rondgang door het huis, uitleg over de premies, de uitvoering van kleine maatregelen en gedragstips. Bovendien hebben mensen in de doelgroep doorgaans wat bedenktijd nodig alvorens ze effectief de beslissing nemen van leverancier te veranderen. Om die reden maakt de aanvraag van een leveringscontract bij een andere leverancier deel uit van de opvolgscan van het type 1.
In het licht van de evaluatie van de energiescans laat ik momenteel onderzoeken of er geen efficiëntere manieren dan een tweede tijdsintensief huisbezoek zijn om samen met de mensen in de doelgroep een leverancierswissel tot stand te brengen.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, ik dank u voor het antwoord. Aangezien u de betrokkenen deze avond ontmoet, vraag ik me af of een mogelijke oplossing erin zou kunnen bestaan de effectieve omschakeling in de toekomst bij het uniek energieloket in de energiehuizen te laten verlopen. Het is een open vraag. In de toekomst zullen de energiehuizen een uniek energieloket voor de doelgroep hebben. Kunnen die mensen op die manier worden begeleid om naar een andere leverancier over te stappen?
Dat kan een oplossing zijn. We kunnen de opvolging van de energiescans gedeeltelijk in de richting van de energiehuizen leiden. Op die manier kan daar een betere opvolging plaatsvinden. De energiehuizen beschikken over de kennis en de ervaring.
De vraag om uitleg is afgehandeld.