Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Nevens heeft het woord.
De voorbije zestien jaar vervulde de gemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaar (GSA) een belangrijke functie binnen de lokale besturen. Als deskundige op het vlak van ruimtelijke ordening adviseerde hij de schepencolleges over bouw- en verkavelingsaanvragen en over gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen. De GSA was onmisbaar binnen de vele colleges.
Gemeenten kunnen al enkele jaren samen via een intergemeentelijke samenwerking (IGS) deskundige ambtenaren aantrekken om de steeds complexere regelgeving op het vlak van ruimtelijke ordening onder de knie te krijgen en kwalitatieve vergunningsbeslissingen te kunnen nemen. Dat is wat de burger van een gemeentebestuur verwacht.
Waar een intergemeentelijke GSA in 2014 nog onbestaande was, waren er begin 2015 volgens een antwoord op mijn schriftelijke vraag toch al drie. Ik heb het even in de gaten gehouden en tijdens de voorbije maanden vastgesteld dat er verschillende vacatures waren voor stedenbouwkundig ambtenaren via een IGS, gespreid over heel Vlaanderen. Er waren vacatures in de regio’s Gent, Kortrijk en in uw regio, minister. Het ging over een drietal gemeenten waaronder Lovendegem.
Vanaf 23 februari zal de situatie grondig veranderen met de inwerkingtreding van het Omgevingsvergunningsdecreet. Vanaf dan zal elke gemeente verplicht zijn om minstens een omgevingsambtenaar aan te wijzen in de gemeenteraad. Om de decretaal vereiste deskundigheid op beide domeinen – ruimtelijke ordening en milieu – te hebben, kan de gemeente kiezen of zij een of meerdere personen aanstelt. Het kan dan gaan over de milieuambtenaar en over de stedenbouwkundig ambtenaar, of over een van beide. Ook hier kan de gemeente een beroep doen op eigen personeel of personeel van een IGS.
In de aanloop naar de inwerkingtreding van een omgevingsvergunning lijken de gemeenten de weg naar IGS te hebben gevonden.
Minister, zijn er effectief meer gemeenten die een IGS opstarten met betrekking tot stedenbouwkundige ambtenaren? Over hoeveel gemeenten gaat het?
Zijn er ook gemeenten die momenteel een beroep doen op een IGS voor het aantrekken van voldoende deskundigheid op het vlak van milieu? Over hoeveel gemeenten gaat het?
Wordt u of uw administratie soms geconsulteerd door gemeenten in verband met de invulling van de functie van GSA, milieuambtenaar of omgevingsambtenaar? Is er een standaardantwoord door bijvoorbeeld te verwijzen naar een bepaalde website of wordt elke vraag individueel beoordeeld? Worden er ook vragen naar de mogelijkheden van IGS gesteld?
Is deze evolutie een voorbode voor de aanwerving van een omgevingsambtenaar in het vooruitzicht van de omgevingsvergunning?
Acht u het nuttig om de aanwerving van een omgevingsambtenaar via intergemeentelijke samenwerkingsverbanden te stimuleren en te faciliteren? Zo ja, op welke manier denkt u dat dit mogelijk is?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Ik heb geen exacte cijfers. Wij houden niet systematisch al die vacatures bij, maar blijkbaar hebt u zelf wel een overzicht van de gepubliceerde vacatures.
Het decreet Omgevingsvergunning voorziet in een overgangsbepaling waarin staat dat personen die op 27 november 2015 aangesteld waren als gemeentelijk stedenbouwkundige ambtenaar en die houder zijn van een diploma dat toegang geeft tot niveau A, B of C, worden geacht als gemeentelijke omgevingsambtenaar te zijn aangewezen. Op die manier wordt gezorgd voor de nodige continuïteit vertrekkend vanuit de huidige situatie. De bevoegdheid van de gemeentelijke secretaris zal eveneens in de overgangssituatie worden doorgetrokken, maar is beperkt tot achttien maanden na inwerkingtreding van het decreet.
Met de inwerkingtreding van de omgevingsvergunning zijn de gemeenten ontvoogd. Er werden vormingstrajecten voor de lokale ambtenaren opgezet. Tijdens de vele partneroverlegmomenten, de lokale atria enzovoort is er altijd op gewezen dat intergemeentelijke samenwerking een manier is om meer deskundigheid in huis te halen. Er is bovendien een subsidieregeling uitgewerkt voor de gemeenten die instappen.
Momenteel zijn er geen plannen om subsidies te verlenen voor de aanwerving van een intergemeentelijke omgevingsambtenaar. Het schaalvoordeel door te werken via een IGS lijkt mij, zeker voor kleinere gemeenten, zo groot te zijn dat bijkomende stimuli niet nodig zijn.
De heer Nevens heeft het woord.
Minister, stedenbouwkundig ambtenaar is vandaag een knelpuntenberoep. Zij liggen goed in de markt, zowel binnen de private sector als bij de gemeenten. Vooral de kleinere gemeenten hebben het moeilijk om de juiste persoon op de juiste plaats te vinden. Ik hoop dat we niet verzeilen in het vroegere systeem waarbij men werd geconfronteerd met een leemte. Dit wordt een belangrijke functie binnen de gemeentelijke context van de omgevingsvergunning.
U hebt gezegd dat er in het verleden subsidies waren: als ik me niet vergis, gaat het over 40 procent van de loonkost voor mensen die rechtstreeks via een gemeentebestuur werden aangeworven en 60 procent van de loonkost via een IGS. Het zou interessant kunnen zijn om die afweging te maken in het kader van zo’n omgevingsambtenaar. Het is een uitdaging om voldoende mensen op die plaatsen te krijgen zodat die expertise in het kader van de omgevingsvergunning behouden blijft. Ik pleit voor het uitwerken van een dergelijke regeling voor een omgevingsambtenaar.
Minister Schauvliege heeft het woord.
De huidige regelgeving met die subsidie blijft behouden, maar we gaan er niet nog iets bovenop doen. Met uw eigen pleidooi toont u aan dat een tegemoetkoming in het loon het probleem van het knelpuntberoep niet oplost. Zelfs als we voor 100 procent betoelagen, zal dat nog altijd een knelpuntberoep blijven.
De heer Nevens heeft het woord.
Ik ben blij te horen dat die subsidie behouden blijft, of het nu gaat over een stedenbouwkundig of over een omgevingsambtenaar. Die tegemoetkoming loopt over een periode van vier jaar, ik hoop dan ook dat via andere kanalen stimulansen kunnen worden gegeven om het beroep van omgevingsambtenaar te promoten en ervoor te zorgen dat we voldoende expertise behouden bij de gemeenten, ook de kleinere gemeenten. IGS is een goede manier om de nodige expertise in huis te halen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.