Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Minister-president, heel recent hadden we een debriefing van onze diplomaat Matthias De Moor over de recente Europese Raad die plaatsvond in december. Hij gaf toelichting over het gebruik van bevroren Russische goederen voor de wederopbouw van Oekraïne. Zo gaf hij mee dat er vanuit heel Europa politieke wil is om dat door te voeren. Uitspraken vanuit Europa deden uitschijnen dat dit ‘freeze and seize’-principe reeds een zekerheid is. Hij benadrukte wel dat er nog geen juridische doorbraak is op dit dossier. Als het tegoeden van een oligarch betreft, moet de Europese Unie namelijk van geval tot geval kunnen aantonen dat die persoon bewust aan oorlogsmisdaden heeft bijgedragen.
Uiteraard is er nog heel wat onduidelijkheid over het verdere verloop van de oorlog, maar aangezien België volgens Het Nieuwsblad van 16 april 2022 al honderden miljarden aan Russische tegoeden geconfisqueerd heeft, blijft dit natuurlijk wel een relevant dossier.
Minister-president, wat is het standpunt van de Vlaamse Regering over dit dossier? Wil de Vlaamse Regering dat de in België bevroren of geconfisqueerde goederen worden gebruikt voor de wederopbouw van Oekraïne?
Zijn er vorderingen op juridisch vlak? Is er al duidelijkheid over de haalbaarheid van dit plan?
Zijn er gedetailleerde cijfers van de in beslag genomen goederen? Zijn er eventueel nog tegoeden die geconfisqueerd kunnen worden, rekening houdend met de steeds nieuwe sanctiepakketten die worden uitgevaardigd? Kunt u ook toelichting geven over de waarde en de geschatte omvang van deze tegoeden?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Vanlouwe, ik neem uw eerste twee vragen samen. Vanuit Vlaanderen kijken we met aandacht naar deze discussie. Het is in dit stadium namelijk belangrijk dat we een precies beeld krijgen van de juridische moeilijkheden en we tegelijkertijd de potentiële oplossingen in beeld brengen.
Bij een confiscatie gaat het om een definitieve onteigening van goederen. Dat brengt enkele juridische obstakels met zich mee. Zo is het onduidelijk of dat verenigbaar zou zijn met het recht op eigendom dat staat ingeschreven in het Handvest van de grondrechten van de EU. Een tweede juridische moeilijkheid is dat de activa van centrale banken een hoge mate van bescherming genieten.
Juridisch zou het daarom iets eenvoudiger zijn om een systeem van tijdelijk beheer te hanteren. Deze eindigheid in de tijd is dan cruciaal. Maar ook dat stuit weer op moeilijkheden. De vraag stelt zich bijvoorbeeld of en hoe verliezen moeten worden gecompenseerd in het geval van waardevermindering van de activa.
Vooraleer we een volgende stap zetten, moeten we een sluitend antwoord hebben op deze juridische onduidelijkheden. Op die manier kan ook het risico op juridische procedures worden ingedamd.
Op de Europese Raad van 9 februari 2023 werd in dezen alvast beslist om de werkzaamheden van de EU te intensiveren, zodat de bevroren en geïmmobiliseerde tegoeden van Rusland kunnen worden gebruikt ter ondersteuning van de heropbouw van Oekraïne, dit in overeenkomst met het EU- en het internationaal recht. Men is daar nog niet helemaal uit.
U vraagt of er gedetailleerde cijfers zijn. De federale overheidsdienst Financiën staat in voor de controle op en de toepassing van de financiële sancties.
België speelt een voortrekkersrol in het blokkeren van Russische assets en activa. Volgens recente cijfers van de federale overheid zou België voor een totale waarde van 191 miljard euro aan Russische financiële transacties hebben geblokkeerd en voor 58 miljard euro aan activa hebben bevroren.
De heer Vanlouwe heeft het woord.
Minister-president, ik dank u voor uw antwoord. Ik begrijp dat er inderdaad nog steeds juridische onduidelijkheid bestaat. Enerzijds is er wat u de definitieve onteigening van goederen noemt, wat zou neerkomen op een uitvoerend beslag. Anderzijds is er het tijdelijk beheer, wat dan maar een bewarend, tijdelijk beslag op goederen is.
Ik begrijp uiteraard dat men omzichtig te werk moet gaan en dat er ongetwijfeld de nodige juridische procedures kunnen volgen.
Tegelijkertijd zegt u – en dat is bijzonder interessant – dat in heel België een totale waarde van 191 miljard euro aan financiële transacties geblokkeerd zou zijn en 58 miljard euro aan activa bevroren zou zijn. Ik hoop dat die te gelde kunnen worden gemaakt, want in bepaalde cijfers die de Europese Commissie heeft vrijgemaakt, las ik heel recent dat er voor de heropbouw van Oekraïne maar liefst ongeveer 750 biljoen dollar nodig zou zijn. We zien verschrikkelijke beelden van steden die totaal verwoest zijn. We moeten daar uiteraard rekening mee houden. Alle beetjes helpen, en in dit geval zou dat, als ik de twee bedragen hoor, toch al een bijdrage kunnen zijn.
Ik las trouwens ook dat in ons land al op 9 december de hoogste hoeveelheid Russisch geld geblokkeerd zou zijn geweest. Ik heb geen specifieke vraag, maar ik hoop dat er daarover duidelijkheid kan zijn. Het is goed dat we intussen weten welke bedragen er in dit land geblokkeerd zijn. Ik dank u.
De vraag om uitleg is afgehandeld.