Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
Mevrouw Van den Brande heeft het woord.
Minister, op 15 maart werd in het kader van het toerismerelancebeleid de spits afgebeten met de relanceoproep voor Bierbeleving, voor een bedrag van drie miljoen euro, samen met Recreatief en Sportief fietsen. Later volgen nog Natuur, Vlaamse meesters en Culinaire belevingen.
Met de relanceoproep Bierbeleving wilt u meer internationale bezoekers aantrekken. De Belgische eeuwenoude biercultuur is wereldwijd vermaard en helpt zo ook de internationale reputatie van Vlaanderen te versterken. U wilt het 'Reizen naar Morgen'-idee ook daar verder uitrollen door in te zetten op kwaliteitsvolle bezoekersbelevingen die de traditie, de verhalen en de eigenheid uitdragen en tevens zorg dragen voor een betere spreiding van het toerisme. Bovendien hebben deze oproepen tegelijkertijd de ambitie om versneld in te zetten op vergroening, verduurzaming, digitalisering en bewuster reizen. Projecten die in aanmerking komen zijn: het bouwen en verbouwen van permanente herbelevingsinfrastructuren en ook producten die de digitale en audiovisuele beleving ter plaatse verhogen.
Ik heb omtrent deze relanceoproep volgende vragen. Kunt u me vertellen hoeveel brouwerijen er in Vlaanderen zijn vandaag? Hoeveel grote brouwerijen en hoeveel kleine brouwerijen hebben reeds een belevingscentrum?
Wordt er op infrastructuurprojecten ingezet omdat de sector aangaf dat er extra middelen nodig zijn om de beleving te vergroten? Wat zijn dan de beperkingen die men ervaart? Waarom is hiervoor gekozen? Op basis van welke factoren gebeurde dat?
Met deze oproep wordt er ingezet op storytelling en ambacht. Ook de kleinere bierbrouwers en het korteketenondernemerschap wilt u hiermee extra ondersteunen, tweette u op 17 april. Grotere brouwerijen kunnen vaak steunen op een groter team van onder andere projectmanagers en communicatiespecialisten. Die zijn het gewend om snel aan de slag te gaan met een oproep. Zij beschikken vaak ook over grotere marketingbudgetten en inhouse expertise. Op welke manier zult u ervoor zorgen dat kleinere brouwerijen hun kans zullen wagen en niet afgeschrikt worden door de intensiteit en vereiste knowhow van de opmaak van de aanvraag? Hoe zult u ervoor zorgen dat er een gezond evenwicht is tussen de aanvragen van grote en kleine brouwerijen?
Via deze oproep wilt u ook de vier pijlers, vergroening, verduurzaming, digitalisering en bewuster reizen, extra in de kijker zetten en verstevigen. Hoe ziet u dit exact? Op welke manier zullen brouwers extra inzetten op die verduurzaming, die vergroening en ook vooral het bewuster reizen? Kunt u dit iets of wat concreter en meer gedetailleerd toelichten?
Brouwers zetten tegenwoordig ook in op kwaliteitsvolle alcoholvrije alternatieven. Deze markt blijft ook groeien. Er is zelfs een brouwerij, Force Majeure, die enkel hierop inzet. Misschien is dat wel het begin van een innovatieve nieuwe biertraditie. Zal zo’n speler voldoende aandacht krijgen in deze oproep?
Minister Demir heeft het woord.
Momenteel telt Vlaanderen 242 brouwerijen. We hebben wel geen exacte cijfers van de brouwerijen met een belevingscentrum. Tijdens een sectorevent in oktober heeft de sector aangegeven dat er nood is aan extra middelen om de beleving van brouwerijbezoeken te verbeteren. De probleempunten waren, ten eerste, te weinig vrije bezoekuren, ten tweede, te weinig interactiviteit tijdens het bezoek en ten derde, te weinig dynamische beleving. Hieraan wil ik dan ook via de oproep tegemoetkomen. De focus ligt op investeringen die een blijvend effect hebben. Het gaat dus niet om eenmalige acties, maar zaken die ook binnen vijf jaar nog zorgen voor een betere beleving van de brouwerijen.
Toerisme Vlaanderen heeft bewust en actief ingezet op een laagdrempelige aanvraag en voorziet ook de nodige ondersteuning daar waar dat nodig is. Denk bijvoorbeeld aan het gebruiksvriendelijk digitaal subsidieloket dat we aan het ontwikkelen zijn. Daarnaast wordt ook een uitgebreide handleiding voorzien over hoe je een aanvraag indient. Daarin wordt elk onderdeel stap voor stap toegelicht.
Op donderdag 24 maart heeft Toerisme Vlaanderen een digitale info- en inspiratiesessie georganiseerd, waaraan meer dan honderd geïnteresseerden hebben deelgenomen. Tijdens de volledige indieningsperiode staan meerdere experten van Toerisme Vlaanderen klaar om te helpen om hun projectidee uit te werken en te vertalen naar een steunaanvraag. Sinds de lancering van de relanceoproep deden al heel wat brouwerijen een beroep op deze ondersteuning, zowel kleine als grote.
Het beoordelingskader is zo opgesteld dat zowel kleine als grote projecten kans maken om goed te scoren. De criteria zijn namelijk niet gericht op grootteorde of schaalgrootte maar onder andere op inzet op de relancepijlers, haalbaarheid, kwaliteit enzovoort. Voor deze oproep specifiek hebben we daarnaast een extra beoordelingscriterium ingebouwd voor projecten die een nieuwe toeristische beleving creëren op een brouwerijsite die vandaag nog niet toeristisch ontsloten is. Dit is met name vooral bedoeld voor de kleinere brouwerijen.
Naast de inhoudelijke focus van de relance-oproep voorziet deze oproep ook de nodige ondersteuning om transversaal en binnen de scope van de oproep in te zetten op de relancepijlers, aansluitend op het Europese relancebeleid. Door in te zetten op deze relancepijlers bouwen we aan een veerkrachtige toeristische sector. Deze pijlers bepalen binnen deze oproep ook mee de manier waarop een project wordt uitgevoerd. De vier pijlers zijn vergroening, duurzaamheid, bewuster reizen en digitalisering.
Onder vergroening verstaan we vooral het bewustzijn verhogen van de voordelen van vergroening in de toeristische sector, zowel bij de sector als bij de consument. Het gaat ook om het ontwikkelen van toeristische producten waarbij rekening wordt gehouden met de impact op de natuur. En er wordt ook actief ingezet op klimaatneutrale bestemmingen, klimaatneutrale toeristische ondernemingen en het verkleinen van de ecologische voetafdruk. Denk ook aan het hergebruik van water en de reductie van afval en plastic. Daar hebben we het ook daarstraks al over gehad.
De tweede pijler is duurzaamheid. Het gaat dan om het behoud van ons gemeenschappelijk cultureel en natuurlijk erfgoed, om het te kunnen doorgeven aan de volgende generatie, waar mogelijk ook aangepast aan de hedendaagse normen. Dat betekent: werk maken van verduurzaming, toeristische ontsluiting van plekken, toegankelijkheid en meer cohesie.
Met bewuster reizen zitten we in heel het verhaal rond Reizen naar Morgen. Dat vertrekt vanuit het geloof in de positieve kracht van toerisme, om zo tot een droombestemming te komen: de florerende gemeenschap of bestemming. Een gemeenschap floreert wanneer de bezoeker, de ondernemer, de plek en de inwoner een positieve impact van toerisme ondervinden. Gastheren zijn trots op hun thuis en dragen dat gevoel ook over op hun gasten. Authenticiteit is een troef, en hosts werken er samen om duurzame gemeenschappen te creëren.
De vierde pijler is digitalisering. Ik denk dat dat ook heel logisch is. Het gaat om de digitale ontsluiting van toeristisch aanbod, en om digitale toepassingen die de kwaliteit van de fases in de ‘customer journey’ verhogen en de beleving van het product versterken. Denk ook aan digitale processen ter ondersteuning van het toeristische product: datamanagement, het digitaliseren van processen, enzovoort.
Tijdens de info- en inspiratiesessie van 24 maart werden tijdens het inspiratiegedeelte ook meerdere voorbeelden gegeven die inzetten op deze pijlers. De presentatie is terug te vinden op de website van Toerisme Vlaanderen.
Wat uw vijfde vraag betreft: de voorwaarde is dat de belevingsprojecten vertrekken vanuit een bestaande brouwerij. Dergelijke initiatieven tonen vooral de diversiteit en de innovativiteit van onze Vlaamse brouwers. Ik vind het ook een absolute meerwaarde wanneer deze initiatieven beter bekend worden bij het binnen- en buitenlandse publiek, bijvoorbeeld door te investeren in meer toeristische beleving.
Mevrouw Van den Brande heeft het woord.
Bedankt. De roots van Belgisch bierbrouwen gaan terug tot de middeleeuwen. Onze Belgische biersoorten worden internationaal geroemd vanwege de grote diversiteit en kwaliteit aan biersoorten in vergelijking met andere landen. En door de eeuwen heen hebben bierbrouwers zich steeds onderscheiden met hun brouwkunsten, door innovatieve bieren te creëren. En het ontsluiten van die traditie, dat ambacht en het experiment naar een zo breed mogelijk publiek vinden ook wij erg waardevol.
In het antwoord op mijn vraag naar wat extra aandacht voor de kleinere en de korteketenbedrijven ben ik blij te horen dat u zegt dat de criteria ook echt wel op hen gericht zijn, en dat er een laagdrempelige infosessie heeft bestaan. Dat klinkt op zich allemaal goed. Ik heb daarbij nog één kanttekening. De financiële steun omvat 60 procent. Er wordt dus 40 procent eigen inbreng vereist. Ongeveer een jaar geleden – corona was nog zeer aanwezig – verscheen er een studie in opdracht van Graydon, in opdracht van de Belgische Brouwers. Daarin stond dat ongeveer een derde van de kleine brouwerijen in gevaar is. Alle indicatoren kleurden rood voor kleine brouwerijen, en momenteel zitten ze dan ook nog eens met torenhoge energieprijzen en een oorlog in Oekraïne, die voor dure graanprijzen zorgt.
Bijkomend staat ook de afzetmarkt nog steeds wat onder druk. En ook horecazaken en verkooppunten lijden onder de stevige energieprijzen en moeten vaak ook de coronaschade die ze geleden hebben, weg weten te werken.
Minister, ik vermoed dus dat kleine bedrijven sowieso geen grote financiële buffer hebben. Ik blijf dus toch wat bezorgd of zij wel dezelfde of toch minstens voldoende kansen zullen krijgen om ook op deze oproep te kunnen intekenen. 40 procent inbreng, dat is toch niet zo weinig.
Dan waren er de vier pijlers.
Hebt u nog vragen? Want de twee minuten spreektijd zijn stilaan voorbij.
Ik wilde alleen nog zeggen dat we heel tevreden zijn over die vier pijlers, minister, en dat u die daar heel mooi hebt ingewerkt.
Ik was een beetje teleurgesteld over het feit dat beleving en kwaliteit op 50 punten staan. En binnen dat onderdeel staan creativiteit en innovativiteit in het relanceproject slechts op 10 punten. Dat vond ik wat jammer. Want we zouden gehoopt hebben dat de creatieve sector ook zeker wel had kunnen varen bij dit project. Ik hoop dat zij er op die manier toch ook heel erg bij betrokken zullen worden. En het is toch ook belangrijk dat innoverende procedés toch wat meer ondersteund worden.
Dan had ik ten slotte nog een kleine opmerking over de alcoholvrije biertjes, met daarbij de vraag of daar voldoende aandacht naar zou gaan. Maar daar hebt u geen antwoord op gegeven, minister.
Minister Demir heeft het woord.
We hebben beleving inderdaad iets meer punten gegeven dan creativiteit en de andere onderdelen omdat we natuurlijk in de toeristische sector zitten en we met die beleving toeristen willen aantrekken. Dat is de redenering die ertoe heeft geleid dat er op beleving meer punten staan. Alcoholvrij bier mag zeker meedoen, maar de voorwaarde is dat de belevingsprojecten vertrekken vanuit een bestaande brouwerij. Dergelijke initiatieven tonen vooral de diversiteit aan van de Vlaamse brouwers. Ik vind het een meerwaarde dat deze initiatieven beter bekend worden in binnen- en buitenland. We sluiten niets uit, maar het moet voldoen aan de voorwaarden die zijn vooropgezet.
Nog een slotbemerking, mevrouw Van den Brande?
Aangezien ik al over mijn tijd ging, voorzitter, zal ik dat niet doen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.