Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Verslag
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Minister, nu het schooljaar min of meer normaal begonnen is, is er gelukkig ook weer ruimte voor extra-murosactiviteiten en allerlei andere projecten, al dan niet onder begeleiding van externen, binnen de schoolmuren. Scholen die rond kunst en cultuur aan de slag willen gaan, kunnen terecht bij Cultuurkuur voor onder andere financiële ondersteuning.
Kunstkuur bijvoorbeeld is een project waarbij leerkrachten uit het deeltijds kunstonderwijs en een bepaalde school of instelling voor hoger onderwijs gedurende drie schooljaren intensief samenwerken.
Scholen die een kleiner creatief schoolproject met minstens een externe culturele partner willen uitwerken, kunnen een subsidieaanvraag voor een dynamoPROJECT indienen. Er is telkens maximum 2000 euro per project voorzien. Normaal gezien zijn er jaarlijks twee indienmomenten, namelijk 15 mei en 15 november.
Nu merken we toch duidelijk, minister, dat de belangstelling voor deze projecten bij de scholen tanend is. Op 1 september 2021 mochten 83 nieuwe Kunstkuren opstarten. Op 1 september 2020 waren dat er nog 104. Ook bij de dynamoPROJECTen zien we een dalende trend: in het najaar van 2019, toen er van corona nog geen sprake was, kregen 184 projecten ondersteuning. Wegens de coronacrisis werd beslist om de indienronde van het voorjaar 2020 te annuleren. Op mijn schriftelijke vraag naar wat meer duiding bij deze eenzijdige beslissing, antwoordde u dat projecten niet afgekeurd werden maar wel ‘on hold’ gezet werden. Bij de najaarsronde van 2020 kregen 156 scholen groen licht om hun project uit te voeren. Maar de meest recente cijfers nopen toch tot actie, lijkt mij: in het voorjaar van 2021 krijgen slechts 64 scholen een projectsubsidie. Dat was niet meteen omdat er strenger geselecteerd werd, maar omdat er minder aanvragen waren.
Ik heb dan ook de volgende vragen voor u, minister. Welke acties zult u ondernemen om scholen te stimuleren om weer ten volle in te zetten op cultuureducatie? Komt er een communicatiecampagne rond de mogelijke subsidiekanalen? Voorziet u extra subsidies voor bepaalde projecten? Gaat u in overleg met uw collega van Cultuur om ook vanuit de kunstensector tijdens de relance extra in te zetten op cultuureducatie via de scholen?
Minister Weyts heeft het woord.
Ik wil het eerst hebben over de impact van corona op cultuureducatieve initiatieven. U wijst op de daling van het aantal ingediende projecten. Ik zou niet onmiddellijk de conclusie durven te trekken dat dat gerelateerd is aan een tanende belangstelling. De projecten die nu lopen, werden namelijk vorig schooljaar opgesteld, ingediend en goedgekeurd. Ik heb er alle begrip voor dat schoolbesturen vorig schooljaar andere katten te geselen hadden in volle coronatijd. Daarbij komt ook nog eens de onzekerheid dat men niet wist of het wel zin had om een project in te dienen dat misschien niet zou kunnen doorgaan wegens de beperkende coronaveiligheidsmaatregelen. Ik denk dat dat wel een rol gespeeld zal hebben.
Wanneer je de nodige subsidiekanalen voorziet, moet je die natuurlijk ook bekendmaken. Vanuit CANON Cultuurcel zijn we via allerlei kanalen actief om scholen en leerkrachten te stimuleren om die subsidiekanalen te benutten.
Ik som even onze actieagenda op. Zowel voor Kunstkuur als voor DynamoPROJECT organiseren we een feedbacktraject over ingediende dossiers dat de nadruk legt op opportuniteiten en groeimogelijkheden voor toekomstige aanvragen.
Op 21 september werd door het HIVA, het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving, met steun van minister-president en minister van Cultuur Jambon, het onderzoeksrapport ‘Cultuureducatie in de vrije tijd. Een tweede veldtekening’ voorgesteld. Ook daar is dus de nodige aandacht voor cultuureducatie.
Op 24 september vierde Epos de Europese Dag van de Talen in Antwerpen. We hebben van de gelegenheid gebruikgemaakt om aan alle deelnemers een pakket te bezorgen met onze initiatieven rond cultuureducatie.
Specifiek voor dynamoPROJECT is er begin oktober een infosessie om scholen te ondersteunen en te stimuleren om een aanvraag in te dienen.
Ook begin oktober ontvangen alle basisscholen een pakket met de recente publicatie naar aanleiding van de Beste Boekenjuf/Boekenmeester. In dit pakket zit ook duidingsmateriaal over het platform Cultuurkuur.
Daarnaast zijn er op de Cultuurdagen van 13 en 14 oktober ook specifieke sessies georganiseerd over Kunstkuur en dynamoPROJECT. Leerkrachten in spe maken zo kennis met de ondersteuning die de Vlaamse overheid biedt.
Ook op de UNESCO Trefdag van midden oktober zullen we materiaal in verband met cultuureducatie bezorgen.
We bereiden momenteel ook de Inspiratiedag ‘Cultuur op school’ voor, die in het voorjaar van volgend jaar zal plaatsvinden in Leuven. Daarbij richten we ons tot leerkrachten basis- en secundair onderwijs en zorgen we voor gastlezingen en workshops door experten.
Cultuurkuur fungeert ook als een belangrijke digitale ontmoetingsplek tussen cultuur en onderwijs.
Er verschijnen ook nieuwe inspirerende praktijkvoorbeelden van Kunstkuur en dynamoPROJECT.
We hebben ook de digitale nieuwsbrief van CANON Cultuurcel, naast de communicatie via Facebook, Klasse, KlasCement en de communicatie van Onderwijs Vlaanderen.
Met al deze communicatieve acties hopen we dat we de coronadip achter ons te kunnen laten en dat iedereen weer de draad opneemt.
U vroeg of er extra middelen moeten komen. Volgens mij ligt daar momenteel de oplossing niet. De budgettaire situatie is er ook niet naar om daaraan tegemoet te komen. Als je vaststelt dat de middelen die momenteel beschikbaar zijn, niet volledig worden aangesproken, dan is het in eerste instantie nodig ervoor te zorgen dat de appetijt opnieuw wordt gewekt bij de scholen.
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor uw antwoord. Bij het schrijven van een vraag weten we soms nog niet wat de toekomst brengt inzake nieuwe cijfers die mogelijk binnen het onderwijs gehanteerd moeten worden. Dat wilde ik toch nog even duiden.
U had het over de dalende lijn. Ik denk dat corona daar inderdaad voor een groot stuk verantwoordelijk voor is. Ik heb zelf een kind dat les volgt in het basisonderwijs. Ik merk toch dat corona een grote impact heeft op die generatie van kinderen. Ik denk dat we er alles aan moeten doen om die jongeren, die net als de rest van de wereld een tijdje afgesloten geweest zijn van alles inzake sport, cultuur en kunst, hiermee in contact te brengen. Ik denk dat Cultuurkuur en DynamoPROJECT daar de ideale gelegenheid voor zijn.
Ik ben blij om te horen dat kunsteducatie hoog op de agenda blijft staan, dat we cultuur en kunst voor jongeren belangrijk blijven vinden en dat we hen ook in contact willen brengen met die kunst- en cultuureducatie, en dat we dat niet alleen op papier doen. We brengen hen niet alleen op papier in contact met een Van Eyck, we verwachten van scholen en organisaties ook de flexibiliteit om, bijvoorbeeld via DynamoPROJECT, hen daarmee in contact te brengen.
In het verleden heb ik al vragen gesteld over cultuureducatie. Toen maakte ik de vergelijking met SportKompas, waar u als minister van Sport jongeren in contact brengt met allerlei sporten en probeert hen wegwijs te maken in welke sport het best bij hen past. Toen heb ik het advies gegeven om te onderzoeken of een cultuur- of kunstkompas een mogelijkheid zou zijn.
Zijn er ter zake al stappen gezet? Het was de bedoeling om samen met het deeltijds kunstonderwijs jongeren in contact te brengen met die cultuureducatie.
Mevrouw Krekels heeft het woord.
We vinden het allemaal heel belangrijk dat er cultuureducatie op onze scholen gegeven wordt. Die moet kwalitatief en professioneel zijn, vandaar ook die projecten. Ik sluit me aan bij de nuancering van de minister dat de cijfers die we nu hebben, wel bekeken moeten worden in het kader van corona. Kunstkuur wordt natuurlijk ingediend voor drie jaar. Het dko neemt daar initiatief in. Het loopt drie jaar. Ik kan me voorstellen dat een dko er niet elk jaar een project kan bijnemen. Dat is nog een kanttekening. Desalniettemin moeten we dat zeker opvolgen.
Mijn vraag gaat eerder over de organisatie en het indienen van het dossier. Het dko is dus vooral de initiatiefnemer in het opbouwen van een dossier rond Kunstkuur, dat dan drie jaar loopt. Ik hoor van sommige dko’s dat ze daar iemand voor vrijstellen gedurende een aantal uur om de gesprekken met de scholen te voeren en het hele dossier op te maken en in te dienen. Is dat algemeen zo? Hebt u daar een idee van, minister? Krijgt daar altijd iemand uren voor of moet dat soms tussendoor gebeuren? Zit daar misschien nog een drempel om warm te lopen om meer projecten in te dienen?
Voor de dynamoPROJECTen ligt het initiatief bij de school, die dan een externe partner moet zoeken. De school moet het dossier indienen. Het is ook normaal dat je dat vraagt, want ze krijgen een subsidie. Natuurlijk heb je altijd de jury die oordeelt en dus ook negatief kan oordelen. Gebeurt dat vaak? Is dat misschien een drempel voor de scholen? Ze moeten er toch werk en energie in steken. Nemen we dat mee in de evaluatie van de projecten?
Minister Weyts heeft het woord.
Dank u voor alle suggesties.
Ik moet bekennen dat ik nog voor een moeilijke budgettaire operatie sta. SportKompas is inderdaad iets heel efficiënts om leerlingen van het vierde en vijfde leerjaar kennis te laten maken met diverse sporten, maar daar lag ook een heel lang wetenschappelijk pad van aan de basis. Dat heeft verschillende miljoenen euro’s gekost voor de ontwikkeling van een valide testsysteem.
Als we dat voor cultuur ook moeten doen, zal dat ook tijd en boterhammen en veel centen vergen. Dat zal iets voor de lange termijn zijn, wat niet belet dat ik het nog altijd een goed idee vind. Het zou een leuke promo kunnen zijn voor het dko. Om dat gevalideerd op te stellen, om te detecteren welke de muzikale of kunsttalenten zijn van kinderen: dat is nog wat anders dan het sportieve. Dat appelleert aan het fysieke, terwijl kunst in vele gevallen gaat over talenten die zich niet fysiek manifesteren maar eerder een beroep doen op creativiteit en kunstzinnigheid. Dat is een werk van langere adem, maar ik gooi het absoluut niet weg, in de volle wetenschap dat dat wel wat budgetten zou vragen, als het überhaupt mogelijk zou zijn. Ik moet eens bekijken – het vergt misschien wat minder werk – of we daar een soort studieopdracht zouden kunnen geven, een literatuurstudie, of er zoiets bestaat in het buitenland.
Mevrouw Vandromme heeft het woord.
Dank u, minister.
De lokale besturen zijn de grootste inrichter van dko, mevrouw Krekels. Ze investeren ongelooflijk veel in de link tussen het dko en het leerplichtonderwijs. Ze maken daar heel veel uren en middelen voor vrij. Dat wou ik nog eens benadrukken.
Minister, ook al is het iets wat op langere termijn mogelijk moet worden, dan moeten we er toch alles aan doen om de expertise in het dko, waar de buurlanden heel jaloers naar kijken, te gebruiken. Wat onbekend is, is onbemind. De eerste stap is dat men in contact komt met cultuur en kunst. Dat kan dan via het dko. Dat is een van de meest laagdrempelige manieren voor dat contact.
Ik neem zeker mee dat u bereid bent om daar eventueel een studieopdracht voor uit te schrijven. Dat kan zeker, we hebben heel wat expertise, zeker ook in het hoger kunstonderwijs, dat daarvoor open staat.
De vraag om uitleg is afgehandeld.