Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw De Knop heeft het woord.
Minister, we konden in de kranten lezen dat de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) de tarieven voor de distributienetbeheerders wil aanpassen. Ik neem aan dat dat te maken heeft met de nieuwe meerjarenplanning op dat vlak. U weet het al een tijdje. Het zijn eigenlijk de tarieven van de distributienetbeheerder die enorm wegen op onze energiefactuur. Dat heeft uiteraard veel te maken met de openbaredienstverplichting die de Vlaamse overheid daar heeft opgelegd. Die verplichting zou zowel sociaal als ecologisch van aard zijn. Zo moeten de distributienetbeheerders de zonnepanelen doorrekenen in de tarieven.
Ik heb de vraag al eens gesteld in de commissie, en ik wil ze hier graag herhalen. Gaat u het moment waarop de CREG de tarieven wil herbekijken en aan banden leggen, aangrijpen om de openbaredienstverplichting uit de energieprijs te halen? Die heeft daar immers een enorme impact op en zorgt ervoor dat de factuur van de gewone consument almaar stijgt.
Minister Van den Bossche heeft het woord.
Het eerste wat we in de gaten moeten houden, zijn de federale onderhandelingen. De kans lijkt te bestaan dat de bevoegdheid over de distributienettarieven naar Vlaanderen overkomt. Dan zouden we op een logischer manier een impact kunnen krijgen op die tarifering. Dat zou een eerste betrachting moeten zijn. Ik hoop dat we deze samen, meerderheid en oppositie, kunnen proberen te realiseren.
Ik wacht niet op de CREG om alvast initiatieven te nemen. De REG-openbaredienstverleningen zijn geëvalueerd. Enkele maanden geleden heeft de regering beslist om een aantal premies te schrappen. Ik denk aan de zaken met een meeneemeffect, zoals de premie van 125 euro voor een nieuwe condensatieketel. Dat is in alle eerlijkheid te weinig om iemand te overtuigen om het te doen en leuk meegenomen voor degene die toch geld genoeg heeft. In de plaats komt er een forse ondersteuning voor gezinnen die zich eigenlijk niets kunnen permitteren, die een ketel niet zouden kunnen aanschaffen. We bieden hen een veelvoud van de premie die voordien voor iedereen gold. Er zijn heel veel van die maatregelen herwerkt in functie van noodwendigheden. Ik denk aan de zonnewering die we minder noodzakelijk vinden en aan bepaalde investeringen in isolatie. Daardoor is de minderimpact op het tarief om en bij de 16 miljoen euro vanaf 2012. Dat is niet min. De helft van de minderimpact komt uit geld op de begroting die we extra hebben ingeschreven. De andere helft heeft te maken met een rationalisering van de maatregelen specifiek op het tarief.
Wat de groene warmte betreft, zijn we van mening dat ons nieuw beleid ons in staat moet stellen om daar op termijn twee derde van onze hernieuwbare energie uit te halen. Dat is onze doelstelling. We verhalen dit onmiddellijk en volledig op de begroting. Voor volgend jaar gaat het om 4,4 miljoen euro. Tijdens de daaropvolgende jaren wordt dat bedrag telkens met een aantal miljoenen verhoogd. Zo probeer ik dit met het oog op het toekomstig beleid aan te pakken.
Minister, dat klinkt erg hoopvol. Ik merk hier als het ware een kentering in het beleid. U geeft aan dat de warmtekracht in de toekomst vanuit de begroting en niet langer vanuit het geld van de energietarieven zal worden betaald. Dat stemt me gelukkig.
U weet natuurlijk dat veel nog deel uitmaakt van de tarieven van die distributienetbeheerders. U hebt het onder meer over het REG gehad. Dat vertegenwoordigt echter slechts 3 procent van de totale distributienettarieven. Indien we echt iets aan de energieprijs willen doen en echt een efficiënt, transparant energiebeleid willen voeren, dan zullen we ook iets aan die zonnepanelen en aan de andere maatregelen moeten doen.
U hebt hier al een goede aanzet gegeven. U zult hier rekening mee houden. Mijn fundamentele vraag was echter of u heel het beleid over de openbaredienstverplichtingen zult herzien en uit de energieprijs zult halen. Op die vraag hebt u geen duidelijk antwoord gegeven.
De heer Martens heeft het woord.
Voorzitter, de Open Vld moet eens weten wat ze wil. Deze ochtend heeft de heer van Rouveroij er in zijn reactie op de Septemberverklaring over geklaagd dat de Vlaamse Zorgverzekering zo veel geld uit de algemene middelenbegroting krijgt en eigenlijk door middel van een rechtstreekse facturatie aan de consument de eigen broek zou moeten kunnen ophouden. Nu hoor ik hier het omgekeerde discours: mevrouw De Knop is blij dat de algemene middelenbegroting meer kosten zal dragen en dat minder door middel van de energietarieven aan de consument zal worden doorgerekend.
Het is het een of het ander. Iemand kan vragen dat dergelijke kosten door de algemene middelenbegroting worden gedragen of dat dergelijke kosten aan de consument worden doorgerekend. Ik kan beide standpunten, eerlijk gezegd, niet met elkaar in overeenstemming brengen.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Voorzitter, het is eerst en vooral natuurlijk een goede zaak dat de CREG pleit voor een ontvetting van de nettarieven die uiteindelijk in de energiefactuur worden doorgerekend. De betaalbaarheid van de energiefactuur vormt immers een van de grote uitdagingen voor de komende jaren. Dit geldt zeker voor de mensen met een lager inkomen.
Onlangs hebben we het derde energiepakket geïmplementeerd. Ik denk dat de federale overheid dit nog moet doen. Wat de bepaling en de goedkeuring van bepaalde krijtlijnen in verband met de nettarieven betreft, zullen de CREG en de VREG in elk geval een grotere onafhankelijkheid krijgen. Volgens mij moet de overheid nog steeds in een soort sturing voorzien en de algemene krijtlijnen bepalen.
We zullen zien wat het communautaire akkoord in zijn geheel zal inhouden. Het is in elk geval de bedoeling de distributienettarieven naar de gewesten over te hevelen. Het lijkt me belangrijk dat de verantwoordelijke minister dan krijtlijnen zal opstellen die ervoor zorgen dat de gezinnen niet eenzijdig voor de investeringen in groene energie en in de verslimming van het net moeten opdraaien.
Mijnheer Sanctorum, dat hebt u keurig afgelezen.
Voorzitter, dat klopt niet. Ik heb enkel een paar notities genomen.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, het discours van mevrouw De Knop heeft me enigszins verwonderd. Op dit vlak ben ik het eens met de heer Martens. Ik veronderstel dat we allemaal voor een groen en sociaal energiebeleid zijn. Dit kost nu eenmaal geld. We kunnen dit, zoals momenteel gebeurt, in tarieven verrekenen of we kunnen dit in de begroting opnemen.
Door het warmteplan in de begroting op te nemen, heeft de minister een beweging in gang gezet. Ik juich dit toe. We moeten echter ook eerlijk durven zijn. Dit beleid kost geld en we moeten hier zeer transparant over zijn. Op de factuur van de gebruiker moet duidelijk te zien zijn dat ons groen en sociaal energiebeleid geld kost.
Die transparantie is inderdaad zeer belangrijk. In de commissie zijn er al een aantal initiatieven genomen door Vlaamse parlementsleden om ervoor te zorgen dat in de toekomst op die factuur een aantal zaken verplicht moeten worden vermeld. Binnenkort presenteren wij een mooi overzicht, gemaakt door de VREG, van de werkelijk betaalde prijs door de leveranciers voor de groenestroomcertificaten en de prijs zoals geafficheerd op de factuur, die vaak de boeteprijs is. Ze maken daar echt werk van.
Mevrouw De Knop, u zegt dat we moeten kijken naar de zonnepanelen. We hebben dat al een eerste keer gedaan. Er is fors gesnoeid in de subsidies. Ik vind het belangrijk dat we die initiatieven in hernieuwbare energie blijven ondersteunen. Anderzijds moeten we geen winsten subsidiëren, maar enkel helpen de investering terug te verdienen.
Dit najaar komt er een tweede oefening aan. We zullen ons daar in de commissie over buigen. Het gaat om het nieuwe systeem voor de groenestroomcertificaten. Er zijn verschillende mogelijkheden. Het hoeft niet per se zo zijn dat de aankoop van de groenestroomcertificaten voor zonnepanelen in de toekomst dient te gebeuren door de distributienetbeheerders. Men kan bijvoorbeeld ook een systeem uitdenken waarbij de leveranciers ook de certificaten van zonnepanelen opkopen. Dat is eventueel mogelijk via een wissel in aantal certificaten per technologie, eerder dan het bepalen van de verschillende bedragen. Misschien kan op die manier de concurrentie tussen de leveranciers op dat vlak meer spelen. Dat kan uiteraard enkel op voorwaarde dat het transparant gebeurt.
De vraag is niet enkel waar en op welk moment we de kost leggen. Een kost is er namelijk altijd, tenzij u ervoor zou pleiten om niet meer te investeren in die technologie van hernieuwbare energie. Ik denk dat u en uw partij het ermee eens zijn dat dat belangrijke industrieën zijn, die we moeten aanmoedigen. Op welk moment in die keten leg je de kost? Leg je die enkel bij de leverancier of blijft die het beste voor een deel bij de distributienetbeheerder? Ik sta open voor verschillende modellen. We moeten daar in de commissie over discussiëren. Er valt heel wat te zeggen voor de redenering om dat in de toekomst ook via de leveranciers te doen.
Verder ben ik het helemaal eens met u, mijnheer Sanctorum, wanneer u zegt dat het belangrijk is dat de CREG meer armslag krijgt om die tarieven grondig door te lichten en om te kijken of het wel echt zo correct wordt doorgerekend. Ik heb federaal minister van Klimaat en Energie Magnette gevraagd om in de toekomst, zolang dat nog een federale bevoegdheid is, telkens voorafgaandelijk aan beslissingen over goedkeuringen van tarieven contact te laten plaatshebben tussen CREG en VREG. Zo kunnen ook wij daar, zij het via onze onafhankelijke regulator, mee een zekere toon zetten. Op die manier probeer ik te voldoen aan al die bekommernissen.
De kern van de zaak is dat we voldoende moeten investeren zodat die hernieuwbare energie echt van de grond komt en ook onze industrie daar baat bij heeft. We moeten echter niet alleen de prijs zo laag mogelijk houden voor de maatschappij, maar ook zo eerlijk mogelijk verdelen. Ook daar zit een probleem. De tarieven worden vandaag niet correct verdeeld tussen consumenten en bedrijven. Maar ook tussen consumenten onderling, tussen zij die prosumeren, energie produceren via zonnepanelen, die op het net zetten en er op andere momenten afhalen enerzijds, en zij die enkel van het net halen anderzijds. Dat systeem dateert uit de tijd vóór de hernieuwbare energie en is niet meer zo fair. Als die bevoegdheid naar Vlaanderen komt, moet ook dat grondig worden herbekeken.
Dat is het risico van deze vraag. Als we het over het beleid rond groene energie hebben, raakt dat onmiddellijk aan alles. Ik ben alvast erg blij dat u erover denkt het systeem van groenestroomcertificaten over een andere boeg te gooien. Open Vld is zeker blij dat u de concurrentie en de vrije markt daarbij meer wilt laten spelen. Het zou in ieder geval een goede zaak zijn dat het uit die distributienettarieven verdwijnt. Zoals u zelf zegt, kan dat de transparantie van de prijs enkel ten goede komen.
Mijnheer Martens, wat opgaat voor het ene dossier, gaat niet noodzakelijk op voor het andere. Het gaat erom hoe je het gedrag van mensen kunt sturen. Wij zijn er absoluut van overtuigd dat er, doordat alles in die energieprijs wordt gestopt, asociale en perverse effecten worden gecreëerd. De druk op de energieprijs wordt namelijk altijd opgedreven. Daarbij tref je de categorie die het het moeilijkst heeft. Dat kan zeker niet de bedoeling geweest zijn van dit systeem.
Mijnheer Sanctorum, uiteraard kijken wij allemaal uit naar een bevoegdheidsoverheveling, maar we hoeven daarop niet te wachten om maatregelen te nemen om die ODVs al dan niet in die distributienettarieven te steken. Dat kunnen wij nu zelf beslissen. Op zich maakt het niet zoveel uit, al zal het beleid dat we kunnen voeren, uiteraard consequenter zijn.
Mijnheer Bothuyne, u zegt dat wat wij hier verdedigen, niet consequent zou zijn. Ik heb het al meermaals verdedigd, hier en in de commissie. Misschien hebt u dan niet goed geluisterd. Ik blijf staan achter wat wij zeggen. Wij willen juist dat het energiebeleid op een zuivere manier wordt gevoerd. Nu stoppen we het een beetje weg in die distributienettarieven. Dat kan niet de bedoeling zijn, want dat is niet efficiënt, niet transparant en het zet ons als overheid ook niet aan tot een goed beleid.
Niemand vergeten?
U hebt toch geen opmerkingen gemaakt, dacht ik? (Applaus bij Open Vld)
Ik durf niet meer. (Gelach)
Het incident is gesloten.