Verslag plenaire vergadering
Verslag
Voorstel tot aanvulling van de agenda
Dames en heren, deze middag heeft de heer Peumans bij motie van orde een voorstel gedaan tot aanvulling van de agenda met de motie van de heren Peumans, Bourgeois, Demesmaeker, De Craemer en De Bruyn en mevrouw Stevens betreffende een belangenconflict.
De heer Peumans heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, de N-VA-fractie stelt voor om, in toepassing van artikel 92 van het Reglement van het Vlaams Parlement, in het kader van een belangenconflict bij hoogdringendheid een motie in te dienen.
Gisteren heeft de Commissie voor de Financiën en Begroting van de Kamer van Volksvertegenwoordigers de begroting 2009 goedgekeurd - het is natuurlijk maar de vraag in welke mate dit een begroting kan worden genoemd. Mijn partij heeft 27 amendementen ingediend. Zoals de traditie vereist, zijn al die amendementen uiteraard verworpen.
Onze amendementen hebben betrekking op het feit dat de federale overheid eigenlijk een aantal bevoegdheden uitoefent die niet tot de bevoegdheden van de federale overheid behoren. Daarom hebben we hier deze motie ingediend. Ik wil ter attentie van de CD&V-fractie trouwens opmerken dat dit aansluit bij wat de minister-president recent in een interview heeft gezegd.
Eigenlijk gaat het hier om de illegale uitoefening van activiteiten door de federale overheid. Ik kan hier talrijke voorbeelden van geven. In overeenstemming met artikel 92 van het Reglement van het Vlaams Parlement vragen we de procedure betreffende een belangenconflict aan te vatten. Deze bevoegdheidsoverschrijdende uitgaven zijn inefficïënt en zouden bovendien door de gewesten kunnen worden uitgeoefend.
De reden waarom we de hoogdringendheid inroepen, is eenvoudig: volgende week zal de plenaire zitting van de Kamer van Volksvertegenwoordigers stemmen over wat de Commissie voor de Financiën en Begroting deze week heeft goedgekeurd.
De heer Caluwé heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, de stemming over de federale begroting zal inderdaad volgende week plaatsvinden. Dat kan ik moeilijk ontkennen. We zouden deze motie eventueel volgende week nog kunnen bespreken. Later kan echter niet. Ik heb er bijgevolg geen probleem mee dit punt nu te behandelen.
Is het parlement het eens met dat voorstel tot aanvulling van de agenda? (Instemming)
Dan stel ik voor dat de motie van de heren Peumans, Bourgeois, Demesmaeker, De Craemer en De Bruyn en mevrouw Stevens onmiddellijk wordt behandeld.
Is het parlement het daarmee eens? (Instemming)
Het incident is gesloten.
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is de motie van de heren Peumans, Bourgeois, Demesmaeker, De Craemer en De Bruyn en mevrouw Stevens betreffende een belangenconflict.
De bespreking is geopend.
De heer Peumans heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, ik dank de plenaire vergadering voor de mogelijkheid deze motie nu onmiddellijk te behandelen. Ik zal even de memorie van toelichting bij onze motie overlopen.
Iedereen weet dat de federale begroting momenteel donkerrood kleurt. Ik vind het dan ook vreemd vast te stellen dat de federale regering nu binnen allerlei beleidsdomeinen initiatieven neemt.
Het is vreemd om vast te stellen dat de federale regering allerlei initiatieven neemt op beleidsterreinen die bij de vroegere staatshervorming aan de deelstaten werden toegewezen. Dat is de reden van het belangenconflict. Intussen kan de federale regering haast haar eigen bevoegdheden niet meer financieren. Het federale begrotingstekort wordt dag na dag alleen maar groter.
Samen zijn deze bevoegdheidsoverschrijdende maatregelen goed voor meer dan 1,1 miljard euro in de federale begroting. De opsplitsing werd ook gemaakt door minister-president Peeters. Hij heeft heel duidelijk aangegeven dat alleen al de uitgaven van de federale begroting die op het Vlaamse niveau zouden kunnen worden uitgegeven 639 miljoen euro bedragen, 79 miljoen euro in het Brusselse Gewest en respectievelijk 220 miljoen en 209 miljoen euro in het Waalse Gewest en in de Franse Gemeenschap.
Deze bevoegdheidsoverschrijdende uitgaven blijken bovendien inefficiënt. Vlaanderen voert immers dikwijls op hetzelfde bevoegdheidsterrein actief een eigen beleid. Zo groeit er een kluwen waarbij de federale overheid beleidsinitiatieven neemt naast en soms zelfs tegen beleidsinitiatieven in van de Vlaamse overheid. Bijvoorbeeld op het vlak van preventie doorkruist het federale niveau de Vlaamse campagnes. Dat werd hier al herhaaldelijk aangekaart door middel van actuele vragen en vragen om uitleg. Dat is niet alleen verspilling van overheidsgeld, de federale overheid oefent hier bevoegdheden uit die haar door toedoen van een bijzondere wet helemaal niet toekomen.
Wij vragen met deze motie om de grondwettelijke bevoegdheidsverdeling te respecteren. Wij willen dat er een einde wordt gemaakt aan de usurpatie van Vlaamse bevoegdheden door de federale overheid.
In de motie staat een opsomming met de desbetreffende bedragen erbij. Ik zal ze niet allemaal voorlezen, dat zou ons te ver voeren. We hebben die opsomming gehaald uit de nota van minister-president Peeters, maar wij hebben haar zelf nog aangevuld met een aantal andere kredieten die in de federale begroting staan ingeschreven.
Wij zijn van mening dat de federale overheid moet stoppen met haar bevoegdheidsoverschrijdende uitgaven. Deze uitgaven zijn inefficiënt. Dikwijls heeft Vlaanderen op hetzelfde bevoegdheidsterrein een eigen beleid. Niet zelden ontstaat er een kluwen waarin de federale overheid beleidsinitiatieven neemt en soms zelfs tegen beleidsinitiatieven van de Vlaamse overheid ingaat.
Wij oordelen bijgevolg dat wij ernstig kunnen worden benadeeld door het in de Kamer van Volksvertegenwoordigers aanhangige ontwerp van algemene uitgavenbegroting en vragen dus de schorsing van de procedure met het oog op overleg, conform de toepassing van artikel 92 van ons reglement.
Tot daar, mevrouw de voorzitter en collega's, de toelichting bij de motie betreffende het belangenconflict.
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, wij zullen deze motie uiteraard steunen. Het omgekeerde zou in het verleden wellicht niet waar zijn geweest.
Wij weten al lang dat de usurpatie van bevoegdheden, zoals de minister-president het een paar weken geleden heeft genoemd, al langer dan vandaag bestaat. Deze usurpatie is begonnen met wat men toen de Belgische recuperatie onder paars noemde. Daar is het usurperen, het naar zich toetrekken van bevoegdheden begonnen. Ik heb in de Senaat resoluties weten goedkeuren waarin men aan de federale regering vroeg om uitgaven te doen op domeinen waarvan vaststond dat ze op dat ogenblik al tot de gemeenschappen behoorden. De zaak is maar acuut geworden toen de federale regering, omwille van de Financieringswet, helemaal financieel werd uitgekleed. Wij weten ook waarom dergelijke federale projecten toen, vanaf 1999, werden opgestart. Omdat federale projecten in financiering voorzien voor een aantal zaken die weliswaar tot de gemeenschaps- en gewestbevoegdheden behoren, maar die voor heel het land gelden. Bijgevolg hadden de deelstaten die bevoegd waren, de middelen niet om zelf die projecten op te starten of eventueel te financieren. We hebben dat gezien met de zorgverzekering. Dat was onze bevoegdheid. Wij hebben ervoor moeten vechten om nog eens juridisch bevestigd te krijgen dat het onze bevoegdheid was, maar de Franstaligen hebben dat juridisch betwist omdat zij zelf blijkbaar niet de middelen hadden om een dergelijke zorgverzekering te financieren. Daarin zagen zij al de voorafspiegeling van de splitsing van de sociale zekerheid. Dat staat voor hen gelijk met het einde van België.
De federale regering bevindt zich nu in een budgettaire noodsituatie. Men houdt zich alsnog vast aan al de begrotingsposten die effectief opgesomd zijn in de motie en waarvan men zich afvraagt waarom men dat blijft doen. De vraag stellen is ze beantwoorden.
Wij steunen deze motie omdat het nu een beetje te ver gaat en al veel te lang duurt. Mijnheer Peumans, u hebt een slecht karakter, ik heb misschien ook een slecht karakter. De posten die u hier opnoemt en die in de federale begroting staan, staan al meer dan vier jaar in de federale begroting. Die staan daar al veel langer in. Toen maakte uw partij deel uit van de Vlaamse Regering. (Opmerkingen van de heer Van Dijck)
Wij hebben andere dingen gedaan, mijnheer Van Dijck. We gaan ze niet opsommen.
Indien we dit toen hadden gedaan, dan had u gezegd dat ik moest wachten omdat ik weer veel te ongeduldig was. Dit zijn budgettaire posten die ook vorig jaar in de federale begroting stonden. In mei 2008 heeft de N-VA in de Kamer, op één onthouding na, die begroting met al die posten, weliswaar met andere bedragen, goedgekeurd.
Dat wou ik toch nog even zeggen. Ik steun uw vraag, maar mijn slecht karakter verhindert mij niet om u eraan te herinneren dat berouw na de zonde komt. Dit duurt al jaren. U hebt zelf in de Kamer de begroting met al die posten goedgekeurd. Nu wilt u het met alle macht tegenhouden. Desondanks, mijnheer Peumans, zullen wij deze motie steunen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Caluwé heeft het woord.
Ik doe dezelfde vaststelling als de heer Van Hauthem, namelijk dat al die bevoegdheidsoverschrijdende maatregelen ook de voorbije jaren al in de begrotingen stonden. Toen kregen we geen vraag voor een motie of een belangenconflict.
Uiteraard zijn deze usurperende maatregelen in de belangstelling gekomen door het feit dat de Vlaamse Regering dit zelf vooruit heeft geschoven als alternatief voor de vraag van de federale regering dat de gewesten geld zouden opzijzetten voor de begroting. Zoals u weet, gaat de Vlaamse Regering daar niet op in. Wij steunen haar. Ze heeft aan de federale overheid de suggestie gedaan om dit zelf op te lossen, als er een probleem is. Wij vinden dat het antwoord van de Vlaamse Regering volstaat. We steunen deze motie dus niet.
De heer Daems heeft het woord.
Ik zou de N-VA-fractie willen feliciteren met het mooie werk: een oplijsting van usurperende bevoegdheden. Misschien is het ook een teken van herwonnen maagdelijkheid.
In ieder geval, wij onthouden ons bij deze motie, niet omdat we niet willen debatteren over de inhoud, maar omdat we het instrument van een belangenconflict op dit moment niet opportuun vinden. We zouden willen voorstellen dat de onderhandelaars van de communautaire dialoog deze lijst meenemen om het debat daar op een - hopelijk - constructieve manier te voeren.
De heer Peumans heeft het woord.
De fractieleden van Groen! zeggen dat ze het belangenconflict als instrument niet opportuun vinden. Ze moeten misschien eens in de leer gaan bij hun Franstalige collega's van Ecolo, want die hebben er geen probleem mee om belangenconflicten in te roepen. Ik zal geen voorbeelden geven.
Mijnheer Van Hauthem, bedankt voor de steun, maar ik wil er wel op wijzen dat, in tegenstelling tot vroeger, het minister-president Peeters zelf is geweest die dit aangehaald heeft. Minister-president Peeters heeft een keurige oplijsting gemaakt. Kamerlid Jan Jambon heeft die inderdaad aangevuld met andere dingen waarvan wij denken dat ze niet tot de bevoegdheid van de federale overheid behoren. Daardoor komen we tot een hoger bedrag.
Het grote verschil met vroeger is dat de Vlaamse Regering nu zelf inziet dat er een hele hoop bevoegdheden uitgeoefend worden door de federale overheid. We hebben dat als N-VA altijd voldoende gesignaleerd. Ik ben verheugd dat minister-president Peeters dat nu ook inziet en vindt dat actie moet worden ondernomen.
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Mijnheer Peumans, er blijft een vleugje hypocrisie aan hangen. Minister-president Peeters heeft het ontdekt, toenmalig minister Bourgeois blijkbaar niet. Maar we zullen deze motie hoe dan ook steunen. Wij zijn niet zo sectair zoals u in het verleden tegenover ons.
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming houden.