Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is het ontwerp van decreet tot regeling van de interlandelijke adoptie van kinderen.
De algemene bespreking is geopend.
De heer Dehaene, verslaggever, verwijst naar het schriftelijk verslag.
(Verslaggever)
Het ontwerp van decreet tot regeling van de interlandelijke adoptie van kinderen werd op 14 juni 2005 behandeld door de commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. De federale adoptiewet treedt op 1 september
Er is gekozen voor een onderscheid tussen binnenlandse en interlandelijke adoptie, maar alle betrokkenen proberen de procedures in overeenstemming te brengen.
Dit ontwerp van decreet installeert de Vlaamse Centrale Autoriteit. Er wordt een Vlaamse adoptieambtenaar aangesteld. Voorbereiding, maatschappelijk onderzoek en nazorg krijgen veel aandacht. De diensten worden gesubsidieerd. Kinderen vanaf 12 jaar krijgen inzagerecht.
Vooraf werden 5 technische amendementen ingediend. Tijdens de commissie werden 2 inhoudelijke amendementen ingediend. De vergadering is tweemaal geschorst zodat de meerderheid deze twee amendementen over het inzagerecht zou kunnen indienen. Alle amendementen werden unaniem aangenomen, net zoals het geamendeerde voorstel van decreet.
Ik had kunnen verwijzen naar het schriftelijk verslag, maar heb het bewust voorgelezen om mijn ongenoegen te kunnen uiten. Toen de heer Verreycken gisteren opmerkte dat Vlaams Belang constructief had meegewerkt aan het gemeentedecreet merkte ik enige nervositeit. Dat verwonderde mij.
Verslaggevers, commissievoorzitters en parlementsvoorzitters moeten objectief en neutraal handelen. Als de voorzitter van het Vlaams Parlement zegt dat onze fractie geen constructieve voorstellen doet, mogen wij reageren.
Minister Vervotte en de leden van de commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin kunnen getuigen dat wij constructief hebben meegewerkt aan dit ontwerp van decreet. Wij hebben vastgesteld dat er een fout was geslopen in het artikel over het inzagerecht. Een bepaalde zinsnede was niet in overeenstemming met de geest van het decreet.
Dat was geen fout, maar een keuze. In het oorspronkelijke ontwerp was er sprake van een absoluut inzagerecht. Rekening houdend met de opmerkingen geformuleerd in commissie hebben we dat recht afgezwakt.
Die opmerkingen kwamen van mij: ik heb inderdaad opgemerkt dat absoluut inzagerecht niet kan. Minister Vervotte heeft geantwoord dat het ontwerp van decreet uitgaat van de rechten van het kind. Nadat het Vlaams Belang een amendement had ingediend, is de vergadering geschorst om de meerderheid de kans te bieden ook een amendement op te stellen. De vergadering is een tweede keer geschorst omdat dat amendement niet helemaal correct was.
Vlaams Belang gaat akkoord met dit noodzakelijke ontwerp van decreet. Minister Vervotte heeft ons verzekerd dat de binnenlandse adoptie zo snel mogelijk geregeld zal worden, en alle vragen duidelijk beantwoord. Vlaams Belang zal dit ontwerp van decreet goedkeuren. (Applaus bij VB)
Wij vinden dit een goed decreet: het respecteert de drie pijlers van het decreet van 30 april 2004, waarop het verder bouwt. We moeten er echter zorg voor dragen dat verwarring bij de adoptiediensten wordt vermeden. Het decreet steunt immers op een samenwerkingsakkoord dat nog niet is goedgekeurd en bovendien moeten een heleboel uitvoeringsbesluiten nog worden genomen. Ik heb ook nog enkele inhoudelijke bemerkingen.
We hebben begrip voor het loskoppelen van de binnenlandse en interlandelijke adoptie, maar pleiten voor gezamenlijke procedures in de voorbereidingsfase.
Er moet ook gestreefd worden naar een zo groot mogelijke samenwerking tussen de verschillende diensten in het adoptieproces bij de voorbereiding en de nazorg.
De diensten voor maatschappelijk onderzoek worden met dit decreet door de Vlaamse overheid erkend. Het onderzoek moeten we zoveel mogelijk buiten de justitiële sfeer houden. Wij hopen dat er gebruik zal gemaakt van de expertise die binnen de CAW's werd opgebouwd.
Adoptie moet ook voor iedereen betaalbaar zijn. Het behoud van de subsidiëring en de inkomensgerelateerde bijdrage vinden wij een goede zaak.
In Brussel ontsnapt men aan de controle op de zelfstandige adoptie, aangezien de meldingsplicht volgens de Raad van State niet geldt voor adoptanten die hun gewone verblijfplaats hebben in het tweetalige Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ik hoop dat daarover met de Brusselse regering een samenwerkingsakkoord zal worden afgesloten. (Applaus bij CD&V en sp·a-spirit)
Het toepassingsgebied van dit decreet werd verengd tot de interlandelijke adoptie. Ik ben verheugd dat er ook een nieuw decreet komt betreffende de binnenlandse adoptie.
Belangrijk in dit decreet is de invoeging van een erkennings- en subsidiëringsregeling met betrekking tot de diensten voor maatschappelijk onderzoek. Dat onderzoek verliep in het verleden immers niet steeds naar behoren, dat werd ook bevestigd door de Vlaamse ombudsman.
De adoptanten moeten dan ook goed worden ingelicht over de wettelijke opdracht van de CAW's in de adoptieprocedure. Het maatschappelijk onderzoek door de CAW's dient ook op een eenvormige wijze te gebeuren, met een goed bijgehouden dossier.
Het is positief dat de minister een samenwerkingsakkoord wil sluiten met de minister van Buitenlandse Zaken om de buitenlandse ambassades te betrekken in het onderzoek. De kanaalcontrole zal echter steeds een zwak punt blijven, er mogen dan ook geen verwachtingen worden gecreëerd die niet kunnen worden ingelost.
Het ontgoochelt me dat de nazorg, aan van de belangrijkste domeinen, sterk wordt gereduceerd. Elk adoptiekind draagt immers een verleden mee en dat kan soms problematisch zijn. De beslissing om de nazorg enkel te reglementeren, zonder enige subsidiëring, is dan ook een kaakslag voor de verschillende organisaties. Nochtans is hun ervaringsdeskundigheid essentieel bij de begeleiding. (Applaus bij VLD-Vivant)
Adoptie is een van de gevoeligste beleidsdomeinen van minister Vervotte. Het is niet evident om kinderen uit hun eigen culturele omgeving te halen, adoptie moet dus steeds de laatste optie zijn. Dat wordt ook duidelijk gesteld in het Kinderrechtenverdrag en het Verdrag van Den Haag.
Het recht op een kind bestaat niet, maar kinderen hebben wel recht op een vader en moeder. Op die basis moet de adoptie georganiseerd worden. Vlaanderen heeft het voortouw genomen om het Verdrag van Den Haag te ratificeren en om te zetten in eigen decreten.
Het decreet kreeg heel wat kritiek: de procedure was te omslachtig en te duur en de beginseltoestemming van Kind en Gezin bood niet steeds de nodige rechtszekerheid.
Om tegemoet te komen aan de kritiek moest het federale parlement absoluut het verdrag van Den Haag ratificeren en een eigen centrale autoriteit aanwijzen. Het verdrag werd pas na tien jaar geratificeerd. De jeugdrechter zal de beginseltoepassing verlenen en Kind&Gezin krijgt de centrale autoriteit.
Ik volg de redenering van de minister met betrekking tot het feit dat de binnenlandse adoptie uit het ontwerp wordt gehaald, op voorwaarde dat er een aparte regeling komt. Dat de centrale autoriteit opnieuw naar Kind&Gezin gaat, is niet slecht. Het is wel noodzakelijk dat daarvoor de nodige middelen en mensen ter beschikking worden gesteld en dat de organisatie de kans krijgt om een nieuwe start te nemen en als belangenverdediger van de ouders op te treden.
De nieuwe procedure gaat op 1 september 2005 van start. Er moeten evenwel nog samenwerkingsakkoorden worden gesloten en uitvoeringsbesluiten uitgevaardigd. Ik hoop dat men niet in een totale chaos moet starten. Momenteel worden de ouders die in een procedure zitten, op een ongelukkige manier geïnformeerd. Het is effectief de bedoeling dat de CAW's het gezinsonderzoek blijven doen, maar er is dringend intervisie nodig en de gezinsonderzoekprocedures moeten op een minder betuttelende manier worden georganiseerd. Verder is het goed dat de adoptiebureaus worden geprofessionaliseerd.
De belangrijkste vrees is dat men er met de procedure niet in slaagt om tegemoet te komen aan de kritiek van de lange duur en omslachtigheid van de procedure. Omdat er twee stappen bijkomen, neemt de wachttijd voor de adoptieouders toe.
Het is goed dat er op 1 september een definitieve regeling van start gaat. Hopelijk worden de Vlaamse en federale bevoegdheden gecoördineerd. Men mag geen fouten maken. Ik zal daar samen met de andere commissieleden op toezien. Groen! zal het ontwerp goedkeuren. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit en Groen!)
Het is de bedoeling dat er een samenwerkingsovereenkomst met Brussel wordt gesloten. Dat is al gebeurd met de federale regering. Verder is dit ontwerp een tijdelijke regeling. Het is de bedoeling om de binnenlandse adoptie in het ontwerp te integreren. Ik ben het er niet mee eens dat er minder nazorg zal zijn. Die zal wel anders worden georganiseerd, met name door gebruik te maken van expertisenetwerken.
De algemene bespreking is gesloten.
Aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet tot regeling van de interlandelijke adoptie van kinderen.
- De artikelen worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen om 16 uur de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.