Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over het herfocussen van de Vlaamse aanmoedigingspremie voor tijdskrediet
Verslag
Aan de orde zijn de samengevoegde actuele vragen van mevrouw Dillen tot de heer Vandenbroucke, vice-minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming, over de plannen van de Vlaamse Regering om te besparen op de Vlaamse aanmoedigingspremies voor tijdskrediet, en van de heer Laurys tot vice-minister-president Vandenbroucke, over het herfocussen van de Vlaamse aanmoedigingspremie voor tijdskrediet.
Tijdens de onderhandelingen over het Vlaamse werkgelegenheidsakkoord heeft minister Vandenbroucke gezegd dat hij overweegt het budget voor tijdskredietpremies terug te schroeven. Omdat de minister binnenkort moet beslissen, zijn de vakbonden vorige maandag met een petitie gestart waarin ze het behoud van het systeem eisen. Het is belangrijk dat minister Vandenbroucke duidelijkheid schept. Velen vrezen immers voor het voortbestaan van het systeem.
Het systeem dreigt het slachtoffer te worden van zijn eigen succes: het budget werd vorig jaar met 6 miljoen euro overschreden. Het succes bewijst dat tijdskrediet nodig is. Gezien de werkdruk in de rust- en verzorgingstehuizen zouden we mensen moeten aanmoedigen zelf voor hun bejaarde ouders te zorgen.
Tijdskrediet terugschroeven is bovendien in strijd met het Vlaams regeerakkoord. Dat wil gezin, arbeid, vrije tijd en sociaal engagement beter combineerbaar maken.
Ik pleit duidelijk en ondubbelzinnig voor het behoud en zelfs voor een uitbreiding van de Vlaamse aanmoedigingspremies. Ze zijn nodig voor een volwaardig gezinsbeleid.
Wat is het standpunt van minister Vandenbroucke? Wil hij het systeem behouden en zelfs uitbreiden of moeten we vrezen voor het voortbestaan van de aanmoedigingspremie?
Eergisteren zijn de vakbonden een petitie gestart waarin ze het behoud van de Vlaamse aanmoedigingspremie vragen. Dit Vlaamse supplement op het federale tijdskrediet is in 2001 ingevoerd. Het maakt de combinatie van arbeid en gezin gemakkelijker. De supplementaire Vlaamse vergoeding garandeert een vervangingsinkomen dat gelijk is aan 70 procent van het inkomen uit arbeid.
Uit Waalse hoek is daar onmiddellijk verzet tegen gerezen, waardoor de federale regering de viervijfderegeling en de landingsbanen opnieuw gefederaliseerd heeft. De vakbonden zijn er toen van uitgegaan dat het volledige budget beschikbaar bleef, terwijl de Vlaamse regering toen besliste de premie te verminderen tot de premies voor het opleidings- en verzorgingskediet.
Voor dit jaar is 12 miljoen euro vrijgemaakt, terwijl men vermoedt dat 18 miljoen euro nodig zal zijn. In de beleidsnota Werk 2004-2009 wordt daarnaar verwezen. In het regeerakkoord staat dat deze premie anders georiënteerd zal worden om de combinatie werk en gezin makkelijker te maken. Uit een studie blijkt immers dat maar één vierde van de mensen die kiezen voor deeltijds werken dat doen op basis van deze premie.
Deze materie is, samen met de vraag van de werkgevers om een vrijstelling van het gewestelijke deel van de onroerende voorheffing, uit de onderhandelingen over het Vlaams werkgelegenheidsakkoord gelicht. Nu ijveren de vakbonden voor het behoud van het volledige budget, terwijl de werkgevers het houden op 12 miljoen euro. Wat is de houding van de minister?
In het vorige Vlaams werkgelegenheidsakkoord hebben de Vlaamse sociale partners met de regering een budget van 21 miljoen euro afgesproken voor diverse vormen van loopbaanvermindering of -onderbreking. Uit de notulen van de vergaderingen blijkt dat het een gesloten enveloppe was. Na bezwaren van de Franstaligen werden twee premievormen, die voor loopbaanvermindering en die voor de landingsbanen geherfederaliseerd en veralgemeend voor alle Belgen. De opleidingspremie, de zorgpremie en de arbeidsduurverminderingspremie bij herstructurering bleven Vlaams. In overleg met de sociale partners heeft de Vlaamse Regering beslist om het Vlaamse budget te verminderen tot 12,6 miljoen euro, de andere middelen worden immers besteed door de federale overheid.
Een goede combinatie arbeid-gezin is uiterst belangrijk, maar zelfs belangrijke beleidskeuzes moeten binnen de budgettaire afspraken blijven. In de vorige begrotingscontrole bleek dat er al 18 miljoen euro uitgegeven was. Dat maakt maatregelen nodig. Ik wil rekening houden met de bezwaren en heb een compromisvoorstel uitgewerkt. Personen die nu genieten van het systeem behouden alle rechten. Nieuwe aanvragers krijgen slechts een premie gedurende 12 maanden of, voor opleidingsverlof, 24 maanden. Die periode is onafhankelijk van de omvang van de loopbaanonderbreking of het aantal kinderen. Het leeftijdscriterium voor kinderzorgpremies, tot de leeftijd van zeven jaar, blijft behouden.
Het beleid om de combinatie arbeid-gezin te vergemakkelijken, omvat meer dan de premies. Enkele voorbeelden daarvan zijn het budget voor de buitenschoolse kinderopvang en de family- and businessaudits, die bedrijven testen op hun gezinsvriendelijkheid.
Kortom, we zullen de verwachtingen inlossen, maar een verdere explosie van het budget voor de premies verhinderen. (Applaus bij CD&V, VLD-Vivant, sp·a-spirit en N-VA)
Het is positief dat de minister de verworven rechten niet aantast. Ik heb ook begrip voor het behoud van de leeftijdscategorie. Ik heb meer moeite met de beperkte tijdsduur voor nieuwe aanvragers. Zorgpremies voor het zorgen van kinderen en bejaarden zijn zinloos als ze beperkt blijven tot een jaar. Bejaardenzorgpremies kunnen gemakkelijk terugverdiend worden door de besparingen op rust- en verzorgingstehuizen. Het terugschroeven van de premies zal vooral de kansarmen, de laaggeschoolden en de werknemers van kleine ondernemingen treffen. Dat betreur ik.
Ook het budget voor de vrijstelling van het gewestelijk deel van de onroerende voorheffing is overschreden. Nu is er sprake van een uitbreiding van de eenmansbedrijven. Staat dat niet in contrast met de besparingen op de premies?
De budgetten voor aanmoedigingspremies en de vrijstelling van de onroerende voorheffing zijn beide overschreden, hoewel de relatieve overschrijding groter is bij de premies. De Vlaamse Regering zal consequent zijn en een kleine overschrijding van beide budgetten tolereren, maar de maatregelen zeker niet uitbreiden.
Het incident is gesloten.