Verslag plenaire vergadering
Verslag
Aan de orde is de actuele vraag van de heer Callens tot de heer Vandenbroucke, vice-minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming, over de evaluatie van leerkrachten.
Minister Vandenbroucke heeft in de commissie voor Onderwijs gezegd dat vanaf 1 september 2006 het ontslag van leerkrachten mogelijk wordt na een dubbele negatieve evaluatie.
Op zich heb ik daar geen bezwaar tegen. Ik stel echter vast dat het de directeurs zijn die de leerkrachten zullen kunnen ontslaan. De organisatie zou in handen zijn van de scholengemeenschappen, in samenspraak met de vakbonden. De leerkracht zou eventueel beroep kunnen aantekenen bij een beroepscommissie, maar die is nog niet geïnstalleerd.
Het is ook de directeur die zal beslissen of een leraar twee negatieve evaluaties krijgt. Naast de bestaande functioneringsgesprekken zal hij dus ook evaluatiegesprekken moeten voeren, wat veel tijd zal vergen, zeker in grote scholen. Het is ook nog maar de vraag of de directeur daarvoor voldoende is opgeleid. Naar het schijnt zouden er opleidingen worden georganiseerd.
Bij een ontslag zal een leerkracht allicht willen aantonen dat de directeur ongelijk heeft. Hoe wil de minister dat concreet uitwerken? Hoe wil hij de objectiviteit van de directie garanderen?
Het debat over het evalueren van leerkrachten niet nieuw. In het decreet basisonderwijs van 1997 werd bepaald dat er functioneringsgesprekken zouden worden gehouden op basis van functiebeschrijvingen. In 1998 werd decretaal bepaald dat men in het secundair en volwassenenonderwijs functiebeschrijvingen zou opstellen en dat men daaraan evaluaties zou koppelen. Voor het hele onderwijs, behalve voor het deeltijds kunstonderwijs, werd dus decretaal vastgelegd dat er een evaluatie- en functioneringsgesprek moet worden gevoerd.
De scholen kunnen daaraan beginnen op een conventionele basis. Indien ze dat niet doen, kan de Vlaamse overheid dwingend een aantal spelregels opleggen. De functiebeschrijvingen in het secundair en volwassenenonderwijs zouden moeten starten vanaf 1 september 2004 en voor de CLB's vanaf 1 september 2005. Voor het basisonderwijs werd geen implementatiedatum vastgelegd. Vanaf 1 september 2006 moeten de personeelsleden van het secundair onderwijs worden geëvalueerd.
De beroepsprocedure voor het gesubsidieerd onderwijs ligt nog niet vast. Voor het gemeenschapsonderwijs kan men terugvallen op het systeem van de kamers van beroep dat gehanteerd wordt bij tuchtprocedures, al gaat het hier niet om tuchtzaken. Voor het gesubsidieerd onderwijs zal ik met de vakbonden en de inrichtende machten onderhandelen over een beroepsprocedure. Een college van beroep zal moeten instaan voor een objectieve toetsing van betwistingen. Zo moeten willekeurige en overtrokken beoordelingen worden voorkomen.
Ik benadruk dat we leraars niet per se willen ontslaan. Net zoals bij de Vlaamse ambtenaren kunnen twee negatieve evaluaties tot ontslag leiden. Belangrijker is dat evaluaties helpen om vast te stellen of bijscholing nodig is. Evaluaties vormen de basis van het zogenaamde competentiemanagement: werknemers hebben recht op ontwikkeling en een ontwikkelingsplan op basis van hun bekwaamheden.
Door evaluaties in te voeren gaan we ook in op een OESO-aanbeveling. De OESO vindt dat wij systematisch moeten werken aan bijscholing en evaluatie.
Evaluaties invoeren is een normale ontwikkeling waar weinig heisa rond gemaakt is. De vakorganisaties weten dat ik dit voornemen zal realiseren, weliswaar in overleg.
Dit systeem treedt in september 2006 in werking. Er is dus nog anderhalf jaar tijd om de directeurs te vormen. Bovendien zal geëvalueerd worden op het niveau van de scholengemeenschap. Een scholengemeenschap verenigt de expertise van verschillende scholen, wat de objectiviteit ten goede komt.
Vlaamse ambtenaren kunnen na twee opeenvolgende negatieve evaluaties ontslagen worden. Positieve evaluaties leveren een beloning op. Dat werkt stimulerend. Misschien moeten we eens nagaan wat voor leraars mogelijk is binnen de budgettaire grenzen.
Het incident is gesloten.