Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Mertens heeft het woord.
Iedereen kent het gevoel wel als die groene kaart, de uitnodiging om naar de keuring te gaan, in de bus valt. Ai, ai, wat gaat dat weer geven?
Er zijn al lange tijd veel klachten over de keuring. Het is al vaak besproken, hier en in de commissie. Het gaat dan over lange wachttijden, over niet tijdig een afspraak kunnen maken, over onduidelijkheid bij de keuring, enzovoort. Na aanhoudende klachten is er een audit gebeurd die werd opgeleverd in maart vorig jaar. Nadien kwam de Groepering van Erkende Ondernemingen voor Autokeuring en Rijbewijs (GOCA) met een actieplan om die lange wachttijden en die klachten aan te pakken. We zijn nu bijna een jaar later, een jaar na de audit, bijna een jaar na het actieplan. Wat blijkt? De gemiddelde wachttijd is het afgelopen jaar niet drastisch gezakt: de wachttijd is gezakt van 39 dagen naar 37,5 dagen.
Gisteren kwam ook nog het rapport van de ombudsman beschikbaar. Daaruit blijkt dat het aantal klachten niet afgenomen is. Integendeel, het aantal klachten is vorig jaar met maar liefst 68 procent gestegen.
Minister, het aantal klachten bij de autokeuring moet dringend naar beneden. Wat gaat u hieraan doen op korte termijn? (Applaus van Stijn De Roo en Arnout Coel)
Minister Peeters heeft het woord.
Dank u wel, mevrouw Mertens. Zoals u heel duidelijk weet, nemen wij heel wat acties na de schrijnende toestanden tijdens de zomer van 2022. We hebben heel wat acties genomen. Wij hebben zelf die audit besteld, we hebben een benchmark en een financiële audit besteld. Tegelijkertijd hebben we instructies genomen om te zorgen dat de wachttijden zouden verminderen en de capaciteit zou verhogen.
Wat het belangrijkste is, is enerzijds dat we recent een besluit met de Vlaamse Regering hebben genomen. U weet dat de doorlooptijd van die regelgeving altijd een aantal maanden in beslag neemt. We hebben recentelijk een besluit genomen om de periodiciteit van de keuringen te verminderen. In plaats van om het jaar moet men straks slechts om de twee jaar gaan. We hebben tegelijkertijd ook een gedecentraliseerde keuring mogelijk gemaakt. Heel recent hebben we met de Vlaamse Regering groen licht gegeven voor het ontwerp van decreet op de herkeuringen bij erkende herstellers. Dat zal allemaal soelaas brengen.
Ik lees ook in het verslag van de ombudsdienst dat zij zeer lovend zijn over alle initiatieven die wij al genomen hebben. Kortom, u weet dat wij heel wat maatregelen nemen en ik hoop dat we die zo snel mogelijk kunnen uitvoeren. Volgende week bespreken we het ontwerp van decreet in de commissie. Ik hoop dat het dan heel snel hier in het parlement kan worden goedgekeurd door het volledige halfrond.
Mevrouw Mertens heeft het woord.
Dank u voor uw antwoord, minister. U hebt inderdaad een aantal maatregelen genomen, een aantal daarvan ook op voorstel van cd&v. Maar het zijn een aantal losse maatregelen. Ik heb in de commissie ook al een aantal keren aangehaald dat er werk moet worden gemaakt van een stevige juridische wetgeving, aangepast aan de noden van vandaag, maar ook aan de noden van de toekomst. Ik denk daarbij aan elektrische wagens, die bijvoorbeeld op een aantal andere onderdelen zouden moeten worden gekeurd, zoals de batterijen.
U haalde net aan dat het ontwerp van decreet over de herkeuringen, dat het mogelijk maakt om herkeuringen bij garagisten te doen, in de commissie zal worden besproken. Ik lees op uw website dat de maatregel in het meest optimistische scenario in werking kan treden op 1 januari 2025, maar in het ontwerp van decreet zelf lezen we dat het decreet in werking zal treden op een datum die de Vlaamse Regering vaststelt, uiterlijk op 1 januari 2026. Hoe komt het dat er zo’n verschil zit tussen die data? Welke stappen moeten er nog doorlopen worden om herkeuren bij garagisten mogelijk te maken?
De heer Verheyden heeft het woord.
Minister, u verwijst terecht naar een aantal maatregelen die zijn genomen, maar het is duidelijk onvoldoende. De spectaculaire stijging van het aantal klachten vorig jaar spreekt boekdelen.
Er zijn ook nog altijd problemen die blijven aanhouden. Ik verwijs naar de problemen met de roetfiltertest. We hebben dat duidelijk gelezen in een van de persartikels. Maar de ombudsman verwijst ook naar de verantwoordelijkheid van de Vlaamse overheid. Al jaren wordt er blijkbaar gewerkt aan een handboek van de technische keuring, waarin duidelijk alle eisen vermeld zouden moeten staan waaraan de auto’s en dergelijke moeten voldoen. Momenteel zijn nog maar vier van de negen hoofdstukken van dat boek klaar. Dat leidt tot onduidelijkheid rond de regels en de eisen die worden gesteld. En dat leidt dan weer tot heel wat herkeuringen. Wanneer zal dat handboek klaar en ter beschikking zijn? Zult u, na nog maar eens een bevestiging in de pers dat die roetfiltertest niet accuraat is, die herbekijken en on hold zetten? En bent u bereid om de termijn voor herkeuringen te verlengen? (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Moors heeft het woord.
Collega's, we moeten ook alles in perspectief durven te bekijken. Jaarlijks voeren de 43 keuringscentra 3,5 miljoen keuringen uit. In totaal spreken we dus over 0,027 procent van het aantal keuringen waarover er een klacht is.
Als we de klachten van 2023 van dichterbij gaan bekijken, zien we dat 24 procent van de klanten de wachttijden en de wachtrijen inderdaad te lang vindt. Ik denk dat we daarop moeten focussen. Ik denk dat we meer op afspraak moeten kunnen werken met de keuringsinstellingen. Als we kijken naar de buurlanden Duitsland, Frankrijk en Nederland, ligt dat aantal dicht bij de 100 procent. Als het meer op afspraak zou gebeuren, zou dat de keuringscentra natuurlijk ook meer marge kunnen geven om het aanbod te verwerken. Maar als er inderdaad meer op afspraak zou kunnen worden gewerkt, moeten we van de keuringscentra natuurlijk de absolute garantie krijgen dat de afspraak van klanten punctueel kan verlopen. En dan moet er ook iets gedaan worden om het eenvoudiger en klantvriendelijker te maken.
Mevrouw Robeyns heeft het woord.
Minister, geduld is een schone deugd. Het is gemiddeld 38 dagen wachten om een afspraak te kunnen maken bij de autokeuring. Op sommige plaatsen loopt dat zelfs op tot 65 of 66 dagen. Het is eigenlijk zo dat op het moment dat je je uitnodiging krijgt, 35 dagen voor het verstrijken van het keuringsattest, je al te laat bent om een afspraak te maken, wat toch een beetje te zot is voor woorden.
Ik weet, minister, dat u steeds zegt dat mensen niet moeten wachten op die uitnodiging, maar dat ze zelf in de gaten moeten houden wanneer ze naar de keuring moeten. Dat is natuurlijk een beetje wereldvreemd. Het is het een of het ander. Ofwel hebben mensen die uitnodiging niet nodig, en dan moeten we ze niet versturen. Ofwel hebben de mensen die herinnering wel nodig – wat ik persoonlijk wel denk – en dan kunnen we er het best voor zorgen dat we die toch op tijd versturen, zodat mensen niet nodeloos boetes krijgen door die slechte organisatie, doordat we die brieven laattijdig versturen.
Minister, bent u bereid om ervoor te zorgen dat die achterstand weggewerkt wordt en dat de uitnodigingen tijdig of vroeger verstuurd worden? (Applaus van Kurt De Loor)
De heer Keulen heeft het woord.
Goede collega’s, als we praten over keuringen, dan denk ik dat het grootste probleem is, minister, dat heel wat wagens rondrijden zonder keuring. Ik denk dat we daarmee de olifant in de kamer benoemen. Wat de termijnen betreft, denk ik dat u misschien de beste maatregel van deze legislatuur genomen hebt, minister, door in de toekomst de herkeuringen te laten geschieden bij de erkende garagisten. Mocht nu blijken dat de wachttijden bij de keuringscentra blijven oplopen of onaanvaardbaar hoog blijven, vanuit een perspectief van klantvriendelijkheid, dan moeten we overwegen om ook de gewone keuringen te laten gebeuren bij de erkende garagisten, zoals dat vandaag ook gebeurt in Nederland, minister.
De heer Bex heeft het woord.
Ja, de autokeuringen zijn een hot topic, want we zijn hier bij wijze van spreken al bezig met de bespreking van het decreet die we volgende week in de commissie gaan voeren.
Minister, ik wil van de gelegenheid gebruikmaken om een bezorgdheid met u te delen. Natuurlijk zijn er een aantal vragen over de autokeuring, die veel efficiënter en klantvriendelijker moet verlopen, maar u hebt beslist, of u bent van plan ervoor te zorgen, dat auto’s voortaan maar om de twee jaar gekeurd moeten worden. Maar u weet ook dat Brusselaars en Walen perfect naar Vlaanderen kunnen komen om hun auto hier te laten keuren. Ik heb u daarover een schriftelijke vraag gesteld, omdat u dat tot dusver nog niet bestudeerd hebt. Ik denk dat het risico groot is dat, door het aantrekkingseffect van mensen die voor die tweejaarlijkse keuring zullen willen opteren, u ervoor zult zorgen dat er niet minder, maar meer auto’s gekeurd zullen moeten worden. Omdat ik u er niet van wil verdenken om beleid te voeren zonder de feiten goed onderzocht te hebben, vroeg ik me af of u dat inmiddels al hebt kunnen bekijken.
Minister Peeters heeft het woord.
Dank u wel voor de vele vragen, collega’s. Het is inderdaad een item dat leeft, en waar we inderdaad veel klachten over gekregen hebben na de maatregelen inzake de covidpandemie. Ik moet opnieuw verwijzen naar de situatie van 2020, toen mensen in rijenlange files soms urenlang stonden aan te schuiven om hun auto gekeurd te krijgen. Sommigen stellen voor om opnieuw een regeling te maken rond het afsprakenbeheer, om alleen op afspraak naar een keuring te gaan. Het is lange tijd zo geweest, tijdens de covidregeling, maar dat zorgde er juist voor dat heel veel mensen een boete kregen omdat ze niet tijdig een afspraak konden maken. We hebben dan aan de GOCA Vlaanderen gevraagd om te zorgen voor een performant afsprakenbeheer. Nadien hebben we ook een aantal instructies bepaald waarbij een aantal kleine elementen niet langer aanleiding geven tot een herkeuring. Ik denk bijvoorbeeld aan de situatie dat men een keuringsattest niet op papier bij zich heeft, omdat het nu ook digitaal kan, of men heeft zijn gelijkvormigheidsattest niet in de auto. Dat zijn kleine elementen.
Via een instructie hebben we ook opgelegd dat, als je binnen de maand kunt aantonen dat je geen afspraak kunt bekomen in een keuringscentrum, je geen boete moet betalen.
We zijn dus continu in een proces om een aantal maatregelen te nemen om de wachtrijen, en vooral de wachttijden, te verminderen.
Mevrouw Mertens, u zegt altijd: “Ik heb voorgesteld om de decretale werking en de periodiciteit in te voeren.” Ik wil u er toch even aan herinneren dat dat in onze documenten stond, en dat het ook al in juni is toegelicht in de commissie. Maar het feit dat u dit voorstel alleszins heel erg genegen bent en zegt dat het uw voorstel is, neemt niet weg dat we dat via een besluit op de Vlaamse Regering hebben genomen. U kent ook de doorlooptijd van die besluiten. Ik denk dat u als coalitiepartner in de meerderheid perfect weet hoe het gaat. Door de doorlooptijd laten die besluiten nog op zich wachten, maar we hebben alleszins zowel de keuring op verplaatsing, voor personenwagens en aanhangwagens, en ook de periodiciteit mee opgenomen. De periodiciteit gaat over het terugbrengen naar twee jaar in plaats van één jaar, uiteraard onder voorwaarde dat men maximum 160.000 kilometer heeft, en het voertuig niet ouder is dan tien jaar.
Vandaag lees ik in de krant dat u nu zelfs voorstelt dat we de grote gebreken op drie maanden zouden moeten gaan zetten. Sorry, mevrouw Mertens, dat gaan we absoluut niet doen. Naar een keuring gaan is nog altijd omwille van veiligheid en milieunormen. ‘Grote gebreken’, dat kan gaan over een lek, bijvoorbeeld olie die uit het voertuig loopt. Dan heeft dat een enorme milieu-impact. Het kan ook zijn dat de uitstoot van de wagen niet helemaal ‘comme il faut’ is, maar het kan ook betekenen dat uw stoplicht bijvoorbeeld niet werkt, dat uw pinklichten niet werken, of uw gordel. Dat zijn dingen die fundamenteel zijn voor verkeersveiligheid. Daarvoor blijven we de korte termijn van vijftien dagen eisen. Ik vind uw voorstel daaromtrent een beetje van de pot gerukt, en verre van een goed beleid inzake verkeersveiligheid.
Alleszins willen we wel zo snel mogelijk onze herkeuringen bij die erkende herstellers doorvoeren. Volgende week bespreken we inderdaad in de commissie dat ontwerp van decreet. Ik heb de voorbije weken meerdere intense vergaderingen gehad, zowel met Traxio als met GOCA, om ook al die uitvoeringsbesluiten tot een goed einde te brengen. U weet dat alle data op dit ogenblik bij GOCA zitten. We moeten daar samenwerkingsovereenkomsten voor afsluiten. U zult dat waarschijnlijk allemaal wel weten. Er is vandaag nog geen volledige zekerheid over wanneer het ontwerp van decreet over herkeuringen bij de erkende herstellers in werking kan treden, maar we mikken wel op januari 2025. Ook van Traxio hoor ik dat heel veel garagisten klaarstaan om dat effectief te doen. We mikken dus op januari 2025, maar de transfer van data, die samenwerkingsovereenkomst met GOCA, moet dan ook klaar zijn. Daarom is de uiterste datum januari 2026.
Ik ben er alleszins zeker van dat zowel die herkeuringen bij de erkende garagisten, maar ook de keuringen op verplaatsing voor personenwagens en aanhangwagens, als het terugbrengen van de periodiciteit, gaan zorgen voor veel meer capaciteit bij ons keuringsbedrijf. Tegelijkertijd moeten zij zorgen voor meer klantvriendelijkheid en voor een efficiëntere werking. Daarvoor hebben we inderdaad voor het eerst een klachtenbundeling bij de ombudsman gekregen. We hebben ook de kritieke prestatie-indicatoren (KPI) vastgelegd waar de keuringsbedrijven aan moeten voldoen. Voldoen ze niet, dan kan hun erkenning worden ingetrokken. Er wordt dus volop werk gemaakt van die KPI’s, en men gaat daarmee verder.
Er werd ook gevraagd naar het handboek. Dat handboek is een continu proces. De elektrificatie van de wagens vraagt nieuwe toepassingen. Er is dus al heel veel aan aangepast, maar er moeten ook bijsturingen gebeuren. Ook daar zet men volop op in.
Ten slotte kom ik tot het overleg van de collega’s van de andere gewesten. Ook op de interministeriële conferentie (IMC) hebben we dat gehad, maar recentelijk is nog heel ons voorstel geduid. We gaan voor een revolutionaire omwenteling in heel die keuringsregelgeving, maar ik denk dat we dat ook effectief moeten doen als we vandaag de klachten en problemen zien. Het is vandaag puur Vlaamse materie. Niks belet onze Waalse en Brusselse collega’s om ons revolutionair voorstel te volgen. We hebben het geduid, en we gaan niet verder aan ‘gold-plating’ doen inzake Europese regelgeving. We gaan niet strenger worden dan de andere landen. Wij gaan hier met deze revolutionaire wijziging verder.
Mevrouw Mertens heeft het woord.
Dank u, minister. Het is duidelijk: de klachten bij de autokeuring moeten dringend naar beneden, en ze zijn nu in stijgende lijn. Er is dus duidelijk meer nodig. De regelgeving rond de autokeuring nu dateert al van voor de zesde staatshervorming. We zijn op een heel aantal zaken veel strenger dan hetgeen Europa ons oplegt, veel strenger dan hetgeen nodig is voor de verkeersveiligheid, zo ook het herkeuren van grote gebreken. Bij ons moet dat binnen de vijftien dagen gebeuren, wat onhaalbaar is. Europa vraagt daarrond een herkeuring binnen de twee maanden.
Minister, wij vragen een robuuste regelgeving op lange termijn. Ik dank u.
De actuele vraag is afgehandeld.