Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Brusselmans heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, in december 2019 dreigde het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) Gent geschorst te worden door de UGent na een lezing door Jeff Hoeyberghs. In november 2022 riepen verschillende proffen aan de UGent op om een lezing van Filip Dewinter te verbieden aan de UGent. De universiteit gaf geen gehoor. In april 2023 organiseerde de Nationalistische Studentenvereniging (NSV!) Leuven een lezing aan de KU Leuven met Martine Selmer. De KU Leuven verbiedt de lezing, de NSV! trekt naar de Raad van State, krijgt gelijk en de lezing kan alsnog doorgaan. In oktober 2023 nodigt KVHV Thierry Baudet uit aan de UGent. De UGent verbiedt de lezing. KVHV trekt naar de Raad van State, krijgt gelijk, de lezing kan alsnog plaatsvinden. Maar dan komt uiteindelijk de vergelding. In februari 2024 wordt de NSV! Leuven niet langer erkend als erkende studentenvereniging aan de KU Leuven. Ook Jong N-VA wordt niet erkend aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), hoewel ze voldoen aan alle voorwaarden en een positief advies krijgen.
En dan last but not least: maart 2024, KVHV verliest zijn erkenning van de Stad Gent en kan dus niet langer gebruikmaken van de lokalen in Gent.
Minister, bijna vijf jaar geleden stond ik hier ook en heb ik gewaarschuwd voor deze tendens, een tendens die toen begonnen was. We zien vandaag dat ik helaas gelijk heb gekregen. De DDR viert hoogtij binnen onze universiteiten.
Mijn vraag aan u is eenvoudig: wat gaat u, als minister van Onderwijs, doen om de repressie tegen Vlaams-nationalistische en rechtse studentenverenigingen te stoppen? (Applaus bij het Vlaams Belang)
Minister Weyts heeft het woord.
Van mij mag iedereen – u, uw vrienden – elke mening vertolken. Er is wat mij betreft maar één grens, de wettelijke grens, namelijk die van geweld. Ik denk dat we het recht op vrije meningsuiting moeten koesteren, ongeacht de mening die wordt geuit. Ik hoop dat eenieder tolerantie aan de dag legt voor elke mening die afwijkt van de mening die wij er zelf op nahouden. Ik denk dat we zeer behoedzaam moeten zijn met elke inperking van die vrijheid van meningsuiting. Bij uitstek onze universiteiten en hogescholen moeten vrijhavens zijn van vrije meningsuiting, zonder selectiviteit. Ik heb dat al opgenomen met onze rectoren en met de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) en ik zal dat blijven doen.
Ik maak me soms zorgen over evoluties richting bepaalde inperkingen. Ik denk dat je daar zeer behoedzaam mee moet omspringen. Het gaat niet op om overtredingen op de academische vrijheid en de vrijheid van meningsuiting te gaan hekelen als ze zich voordoen in het buitenland. Ik denk dat je des te voorzichtiger moet zijn met inperkingen in het binnenland. Dat is een boodschap die ik zal blijven verkondigen, zowel richting de rectoren als richting de VVS.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Het ergste van alles, collega’s, is dat de verboden van de universiteit of het intrekken van de erkenning er vaak komen, ofwel zonder reden, ofwel met de drogreden dat de studentenvereniging verantwoordelijk zou zijn voor wat de gastspreker heeft gezegd. Ik ben twee jaar praeses geweest van het KVHV in Antwerpen. Ik heb heel wat debatten georganiseerd. Als ik verantwoordelijk was voor alle kul die daar door Groen en communisten werd verteld, ik zou me vandaag nog altijd aan het excuseren zijn.
Minister, ik heb uw antwoord van vijf jaar geleden nog eens opnieuw bekeken – het was heel confronterend om dat terug te zien, want dat was mijn eerste actuele vraag. Maar wat nog confronterender was, was uw antwoord, want dat was exact hetzelfde als vandaag. U zei toen ook dat we gelijk hadden. U geeft ons gelijk. U zegt dat het de foute kant op gaat, maar u doet er niets aan! Waar blijven de concrete maatregelen? Ik kan u alleen maar zeggen: als het van het Vlaams Belang afhangt, zullen universiteiten pluralistisch zijn, of zullen ze het moeten doen zonder Vlaams belastinggeld. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer De Gucht heeft het woord.
Men mag nooit tolerant zijn voor intolerantie, want dat leidt alleen maar tot meer intolerantie. (Opmerkingen van Filip Brusselmans)
Het is wel bizar. Uw collega van het Vlaams Blok zei daarnet: “We moeten ervoor zorgen dat er in die Diyanetmoskeeën geen boodschappen worden verkondigd die vrouwonvriendelijk zijn.” Jeff Hoeyberghs … geen topper, hé. Ik neem aan dat u internet hebt, dus lees het eens na. Je kunt dat geen heel tolerante manier noemen van kijken naar de vrouw.
Daarnaast is de heer Dries Van Langenhove onlangs nog veroordeeld. Hij gaat in beroep, maar hij is wel veroordeeld. “Wet is wet, maar niet als ze van toepassing is op ons”, dat is zo’n beetje uw redenering en dat is een constante. ‘Les extrèmes se touchent’. In het Nederlands is dat: de extremen raken elkaar. Jullie liggen zo ongelooflijk dicht bij elkaar, in elke mogelijke uitspraak, als het gaat over jullie kijk op de maatschappij. En u, minister, u zegt: “Ik heb daar eigenlijk ook geen probleem mee.” Wel, ik zeg u dat je niet vooruitgaat in een samenleving als je tolerant bent voor intolerantie. Het is een pure schande dat dat hier op die manier verkondigd wordt. (Applaus bij Open Vld, cd&v, Groen, Vooruit en de PVDA)
De heer Vandewalle heeft het woord.
Minister, we hebben daarnet een debat gevoerd over racisme, een wettelijk strafbaar misdrijf waar mensen dagelijks mee geconfronteerd worden, en ook een wettelijk strafbaar misdrijf in een universiteitsauditorium of op een lezing, dat maakt geen verschil. Wat Dries Van Langenhove heeft gezegd in de KU Leuven, is choquerend: zwarte mensen zijn minderwaardig, Romavrouwen zijn dieven, het is nu eenmaal logisch – en ik citeer – “dat er meer blanke dan zwarte mannen afstuderen als ingenieurs”, en ga zo maar door.
Minister, u noemt dat een afwijkende mening. Ik denk dat wij een andere definitie hebben van een afwijkende mening. “Ronny Deila was een goede trainer van Club Brugge”, dat is een afwijkende mening. “Zwarte mensen zijn minderwaardig”, is geen afwijkende mening. Dat is racisme. Dat is een strafbaar misdrijf dat leidt tot haat en geweld, en we moeten daar altijd en overal tegen optreden. (Applaus bij de PVDA, cd&v, Open Vld, Groen en Vooruit)
De heer Daniëls heeft het woord.
Collega’s, ik denk dat er nu toch een onderscheid moet worden gemaakt tussen studenten, verenigingen en sprekers. Ik hoor veel citaten van sprekers. Ik wil toch één ding meegeven aan universiteiten, en ik citeer Voltaire, collega De Gucht: “Ik verafschuw wat u zegt, maar ik zal uw recht om het te zeggen met mijn leven verdedigen.”
Ik ben het met u eens dat we domme meningen moeten bestrijden, met wetenschap en andere meningen, maar ik kan me toch ook niet van de indruk ontdoen – u hebt gezegd: “les extrêmes se touchent” – dat meningen ter uiterst linkerzijde, die mij ook op sommige vlakken totaal niet kunnen bekoren, zoals over de Oeigoeren, Rusland en noem maar op, allemaal wel kunnen, maar die van de rechterzijde niet.
Ik wil eigenlijk een oproep doen aan onze universiteiten: laat meningen botsen en bestrijd meningen met wetenschap. Maar wat u toepast aan de rechterzijde, moet u ook aan de linkerzijde toepassen. Mijn oproep is om Voltaire te laten leven. (Applaus bij de N-VA en van Klaas Slootmans)
De heer Warnez heeft het woord.
Collega's, de vrijheid van onderwijs en de gemeentelijke autonomie zijn woorden die in de commissie Onderwijs en Binnenlands Bestuur altijd maar vallen. Voor het Vlaams Belang is het vrij duidelijk: de vrijheid van leerkrachten, studenten, media, godsdienst, en meningsuiting is heel belangrijk, behalve als je iets anders zegt dan het Vlaams Belang, want dan staat men hier op de bühne. (Opmerkingen van Chris Janssens)
Ik vind dat we een rechtsstaat een rechtsstaat moeten laten zijn, wat betekent dat we de vrijheid van meningsuiting moeten respecteren, maar ook alle andere vrijheden in dit land en in dit parlement moeten volgen. We willen geen dictatoriale regimes waarbij vanuit het parlement wordt gezegd wat wel en niet mag worden gezegd en in welke lokalen. Ik denk dat we ons met al die dingen gewoon niet moeten moeien. (Applaus bij cd&v)
Minister Weyts heeft het woord.
Ik ben natuurlijk blij dat u mij enige rechtlijnigheid verwijt en dat ik nog altijd hetzelfde standpunt huldig als enkele jaren geleden. Dat blijft onveranderd en ik vind dat we tolerant moeten zijn voor de vrijheid van meningsuiting en dat we zelf niet moeten gaan zeggen welke mening wel tolerant is en welke niet. Er zijn wettelijke grenzen bepaald en die zijn duidelijk.
Mijnheer Daniëls, sta mij toe om u even te corrigeren wat het citaat betreft. Het citaat wordt meestal toegewezen aan Voltaire, maar het is eigenlijk toe te wijzen aan Evelyn Beatrice Hall, die dat citaat gebruikte om een synthese te vormen van de standpunten van Voltaire.
Ik heb daarstraks ook ‘ongeacht de meningen’ gezegd, en daar moet ik dan wel zeggen dat het wel zo is, mijnheer Brusselmans, dat u weleens uit protest tussenkomt tegen een uiting van een linkse mening door een professor of een leerkracht, en dat ik vind dat dat ook moet kunnen. Daar gaat het net om, namelijk dat we er in ons onderwijs, maar even goed in ons leerplichtonderwijs, voor zorgen dat we leerlingen en studenten weerbaar maken en kritisch laten zijn ten opzichte van elke mening. Dat we hen confronteren met meningen, en hen vervolgens uitdagen om die meningen in vraag te stellen en daar kritisch tegenover te staan. Dat maakt in essentie deel uit van de opvoeding, en we moeten er bij uitstek voor zorgen dat universiteiten een vrijhaven zijn voor vrijheid van meningsuiting, maar ook wel voor kritische zin ten opzichte van elke mening. Ik denk dat dat uiteindelijk het belangrijkste is dat we in dezen kamerbreed kunnen onderschrijven.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Collega’s, ik vind het frappant dat jullie blijkbaar geen onderscheid maken tussen de organisator enerzijds en wat de spreker die werd uitgenodigd zegt anderzijds. Ik zal u een voorbeeld geven van de bizarre situaties waartoe dat kan leiden.
De Universiteit Gent bijvoorbeeld heeft zelf een spreker uitgenodigd – dat gebeurt al wel eens – een week na Jeff Hoeyberghs, in 2019. De vrouw draagt de naam Houria Bouteldja. De vrouw is niet onbesproken. Ze deed onder meer uitspraken over Mohamed Merah, dat is een islamterrorist die in maart 2012 Joodse kinderen executeerde op een Franse school. Ze zei over die man: “Mohamed Merah, c’est moi”, dat ben ik. Ze gaat nog verder. Ze roemde Mahmoud Ahmadinejad om zijn strijd en straffen tegen holebi’s. Ze zei daarover: “Ahmadinejad, mon héro”, mijn held. Tot slot zei ze ook dat er nooit klacht moet worden ingediend voor geweld door zwarte mannen op zwarte vrouwen, want de zwarten moeten hun krachten bundelen tegen andere rassen. Dat is een lezing die op de UGent werd georganiseerd.
Die hypocrisie van links, daar wordt dan niet over gesproken, maar voor foute memes moet je een jaar naar de cel. Die hypocrisie gaan we afstraffen op 9 juni 2024. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.