Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, aan de orde is het ontwerp van decreet tot wijziging van het Wijk-werkendecreet van 7 juli 2017, wat betreft de uitgifte van de wijk-werkcheques.
De algemene bespreking is geopend.
De heer Verbeurgt heeft het woord.
Collega’s, het gaat hier in se om een technische aanpassing waarbij een oplossing gevonden moest worden voor het probleem dat er eigenlijk geen private partner is gevonden voor het uitgeven van de wijk-werkcheques. Maar voor onze fractie is dit eigenlijk tekenend voor het symbooldossier of het dossier an sich dat men hier heeft uitgewerkt. Het wijk-werken kan men niet echt een succes noemen en men verlengt de pijn eigenlijk door nu VDAB zelf die cheques te laten uitgeven. Wat onze fractie betreft, was dit het moment geweest om het systeem grondig te evalueren en toch wel eens na te denken of er geen beter systeem is. Vanuit onze fractie zijn wij grote voorstander van een systeem van basisbanen waarbij we mensen die na twee jaar werk zoeken nog geen job hebben gevonden, naar die arbeidsmarkt begeleiden door jobs op maat te creëren. Wij vinden het een gemiste kans om nog voor het einde van deze legislatuur eigenlijk het wijk-werken toch wel grondig te evalueren. Men kiest hier nu voor een tijdelijke oplossing in plaats van het probleem in de kern aan te pakken. Dat is wat ons betreft een gemiste kans.
De heer Ronse heeft het woord.
Eerst en vooral, het wijk-werken is geen gemiste kans. Ere wie ere toekomt: toenmalig minister Muyters, onze achtbare collega hier in het parlement, heeft dat ingevoerd. (Applaus bij de N-VA)
Ik ga u zeggen wat het oude wijk-werken was. Dat was het plaatselijk werkgelegenheidsagentschap (PWA), waar men mensen die in de werkloosheid zitten, levenslang in de werkloosheid liet zitten. Toen toenmalig minister Muyters dat heeft hervormd, zijn er heel veel mensen doorgestroomd naar regulier werk. Dat kost minder uitkering, dat geeft die mensen voldoening en dat leidt tot meer bijdragen. Ik vind dat dus een zeer zinvol systeem. Het systeem waar u dan nog een keer naar verwijst, collega Verbeurgt, basisbanen, dat is eigenlijk wat men in Wallonië wil, waarvan ik hier de minister ook al heb gevraagd om het zeker niet in te voeren. Dat zijn de ‘territoires de zéro chômage’, waarbij de overheid jobs uitvindt om mensen levenslang in de werkloosheid te houden en er een premie bovenop geeft. Dat mogen we niet doen. In Moeskroen zijn er massa’s mensen werkloos. Die kunnen allemaal bij ons in de regio Kortrijk werken. We gaan toch geen basisbanen uitvinden om te concurreren met bedrijven om die mensen aan het werk te helpen. Alstublieft, collega Verbeurgt, ik ken u als een redelijk en slim man, ik vind uw tussenkomsten als u daar helemaal achteraan zit, vaak intelligenter dan wanneer u daar helemaal vooraan zit. Misschien is het de invloed van uw buurman die begint te spelen, maar ik zou zeggen: laat u niet te veel beïnvloeden door de heer D’Haese. (Applaus bij de N-VA)
De heer Verbeurgt heeft het woord.
Collega Ronse, het gevoel is volledig wederzijds. Ik vind u ook intelligenter buiten deze Koepelzaal dan wanneer u daar vooraan staat.
Maar dit gezegd zijnde, u moet de zaken wel correct voorstellen. Het voorstel van mijn partij is heel helder, om eigenlijk mensen die we vandaag niet activeren, die langdurig in die werkloosheid zitten, een volwaardige baan te geven, een baan waarbij ze een loon krijgen, een baan waarbij ze rechten opbouwen, een baan waarbij ze weer de basiscompetenties krijgen om zich op de arbeidsmarkt te begeven, wanneer de klassieke arbeidsmarkt niet heeft gedaan wat ze moet doen. Er zijn vandaag taken in onze samenleving die niet vervuld worden, sociale taken, taken in bijvoorbeeld de scholen, taken in het maatschappelijk middenveld die vervuld kunnen worden. Op die manier geven we mensen opnieuw kansen, op die manier zorgen we ervoor dat mensen niet eeuwig in die werkloosheid blijven zitten, maar ook niet in allerlei statuten zoals de gemeenschapsdienst die u wilt creëren of die u gecreëerd hebt. Neen, wij kiezen ervoor om mensen echte jobs te geven, die een echt loon opleveren, die echt sociale bijdragen creëren. Op die manier gaan we mensen echt activeren. Helaas, de realiteit zal zijn dat deze Vlaamse Regering op dat vlak weinig tot niets heeft gerealiseerd, behalve wat symbooldossiers, maar in de echte activering van de Vlamingen die willen werken, zult u weinig tot niets hebben gerealiseerd. Dat is de realiteit.
De heer Veys heeft het woord.
Ik heb nog extra slecht nieuws voor collega Ronse, want de buslijn Moeskroen-Aalbeke-Kortrijk rijdt niet meer vanaf 6 januari. Het zal dus nog moeilijker worden om die mensen aan een job te helpen. (Applaus bij Vooruit, Groen en de PVDA)
De heer Bothuyne heeft het woord.
Dank u wel, collega's. Misschien eerst over de verschillende locaties waar iedereen zich het best bevindt: inderdaad, ik vind collega Verbeurgt ook beter bovenaan tot zijn recht komen. Hij heeft er misschien een beter zicht en komt zo tot zijn volle inzichten. Collega Ronse zal zeker beter tot zijn recht komen aan de overkant van de straat, daarover zijn we het, denk ik, ook allemaal eens. We wensen hem veel succes – niet te veel – in de verkiezingscampagne voor de Kamer.
Collega's, ik kom misschien even terug tot de essentie. Dit is een ontwerp van decreet dat gaat over de wijk-werkcheques. Collega Verbeurgt, ik zou niet minnetjes doen over het wijkwerken ‘as such’. Er zitten op dit moment iets meer dan zesduizend mensen in het systeem, die maatschappelijk nuttige taken doen, maar die tegelijkertijd ook het perspectief krijgen om door te stromen naar de reguliere arbeidsmarkt. U zegt wel dat de reguliere arbeidsmarkt niet doet wat ze moet doen, terwijl er nog nooit zoveel Vlamingen aan het werk zijn geweest als op dit moment. Ik denk dat die reguliere arbeidsmarkt zeker doet wat ze moet doen, ze heeft alleen nog meer noden en nog meer talent nodig. Een van de manieren om dat talent alle kansen te geven, is werkervaring aanbieden als eerste opstap in een traject naar een reguliere job.
Wij geloven in mensen. Wij geloven dat mensen in de reguliere arbeidsmarkt zoveel mogelijk tot hun recht kunnen en moeten komen. Daarom investeren we in hen. Wij stoppen ze niet weg in gesubsidieerde jobs, zoals u en uw socialistische collega's aan de overkant van de taalgrens het graag zouden doen. Dit wijk-werksysteem is dus nuttig. Het is ongetwijfeld nog voor verbetering vatbaar, maar laat ons dit ontwerp van decreet vooral goedkeuren en er zo voor zorgen dat het verder op een goede manier kan functioneren.
De heer Ronse heeft het woord.
Eerst en vooral grote dank aan collega Veys. Ik voel me heel vereerd om in dit halfrond rechtstreeks door u aangesproken te zijn. Ook dank voor de goede samenwerking die we lokaal gehad hebben, om samen het vervoersplan voor onze regio uit te tekenen. Laat ons samen misschien ook eens nagaan hoe het komt dat mensen uit Noord-Frankrijk wel zeer snel de weg vinden naar onze jobs. Maar dat gaan we dan samen wel even bekijken.
Ten gronde, collega Verbeurgt: basisbanen bestaan. Er zijn duizenden jobs die ook vandaag openstaan, waarvoor werkgevers smeken om mensen. Weet je wat er nog erger is? Voka zit ons te smeken om mensen buiten de Europese Unie naar hier te trekken voor laaggeschoolde jobs. Wij weigeren, omdat we hier mensen hebben aan wie we de jobs willen geven en door wie we die jobs willen laten invullen. Laat ons die mensen activeren.
Wat we moeten doen, collega Verbeurgt, is wat we ook vandaag eigenlijk doen, namelijk: investeren in opleiding, scholing, ervoor zorgen dat mensen naar vacatures toegeleid worden, maar vooral: niet met de overheid nieuwe jobs gaan uitvinden als er al zoveel jobs openstaan.
Dat wijk-werken is wel degelijk een zeer mooi instrument, een van de vele, om mensen op maat een stuk attituden en vaardigheden mee aan te leren. Ik hoop dus dat u hier toch mee zult instemmen, en hulde zult brengen aan dit ontwerp van decreet. (Applaus bij de N-VA)
Vraagt nog iemand het woord?
Collega Verbeurgt en collega Veys, moet dat nu echt? Er zijn drie leden van jullie fractie aanwezig, en twee ervan willen nog eens tussenkomen. Enfin, collega Verbeurgt en collega Veys. Maar niet over het openbaar vervoer, daarover hebben we deze middag drie uur gedebatteerd. Bijna elke buslijn in Vlaanderen, werd besproken – of halte, whatever.
De heer Verbeurgt heeft het woord.
Ik juich het toe wanneer leden van dit halfrond graag het debat aangaan, dus ik vind dat op zich een goede zaak. Ik vind het ook een interessant debat.
Collega Ronse, de basisbaan bestaat in Nederland en Oostenrijk en werkt daar zeer goed. Het zorgt er namelijk voor dat mensen die bepaalde competenties missen en daardoor vandaag niet aan de slag kunnen, toch een volwaardige baan krijgen die rendeert en een volwaardig loon geeft. Dat is wat wij voorstellen. Als uw systeem zo goed werkt, hoe komt het dan dat er vandaag nog zoveel mensen niet aan de slag zijn?
Het bilan van deze Vlaamse Regering is dat er inzake activering kansen gemist worden. De werking van VDAB performanter maken en mensen die vandaag niet op die klassieke arbeidsmarkt terechtkunnen, kansen bieden op een volwaardige job, daar moeten we voor gaan.
Wij zullen ons onthouden wat betreft de technische aanpassing wat betreft het uitreiken van de cheques.
De heer Veys heeft het woord.
Ik wou collega Ronse, waar ik best constructief mee kan samenwerken, erop wijzen dat we in de Kortrijkse gemeenteraad niet het vervoersplan hebben goedgekeurd, maar wel een advies waarin de Vlaamse Regering wordt geadviseerd om meer middelen te voorzien om alle doelstellingen te halen, zoals arbeidsmobiliteit.
De heer Ronse heeft het woord.
Collega Verbeurgt heeft me geprikkeld toen hij vooraan is gaan zitten. Hij vroeg net, aan dit halfrond, hoe het komt dat er zoveel mensen nog niet aan de slag zijn? Ik zal u zeggen – en dan zult u weer zeggen dat ik bezig ben over de overkant van de straat – dat de Vivaldiregering er voortdurend voor zorgt dat niet-werken aantrekkelijker is dan wel werken. Deze Vlaamse Regering en dit Vlaams Parlement varen voortdurend tegen de stroom in om ervoor te zorgen dat werken wel aantrekkelijker wordt, terwijl Vivaldi het tegenovergestelde doet. Dat wordt een processie van Echternach, maar ik beloof dat dat na de nationale verkiezingen, als wij aan het roer komen en confederalisme kunnen instellen, zal veranderen. (Gelach bij het Vlaams Belang. Applaus bij de N-VA)
De heer Verbeurgt heeft het woord.
Collega Ronse, u bewijst glashelder mijn punt, want in de commissie hebben we een heel interessant debat gehad over de impact van verschillende maatregelen op de minimumlonen. We hebben hier in Vlaanderen – mijn fractie heeft dat gesteund – de jobbonus, die extra euro's toevoegt. De minister heeft toen ook geschetst wat er federaal gebeurt. Weet u wat er het snelst van al gestegen is? Op het federaal niveau zijn de minimumlonen sterker gestegen dan de uitkeringen, dus wij hebben ervoor gezorgd dat mensen die vandaag niet werken, niet in de armoede blijven hangen en dat mensen die werken, er meer op vooruit gaan. Dat is vandaag de realiteit. Wie heeft de grote hervormingen ingezet als het gaat over langdurig zieken? Minister Frank Vandenbroucke heeft ervoor gezorgd dat er trajecten worden uitgerold. Wij zorgen er met de Federale Regering voor dat werken loont en dat mensen aan de slag kunnen. Ik stel voor dat deze Vlaamse Regering hetzelfde pad volgt.
De heer Ronse heeft het woord.
De federale hervorming rond langdurig zieken die doorgevoerd is, is eigenlijk heel eenvoudig. Als je geen vragenlijst wilt invullen, krijg je nog 97,5 procent van uw uitkering. Ik vind het eigenlijk een beetje beschamend om dat een hervorming te noemen.
De heer Verbeurgt heeft het woord.
Ik merk dat de collega’s het zeer boeiend vinden als er over werk wordt gedebatteerd, dus ik ga het toch nog te gronde uitpuren. Collega Ronse, ik snap dat u het debat toch naar Vivaldi wilt sturen, maar laat ons wel wezen. Er zijn daar duidelijke stappen gezet, over de beleidsniveaus heen, om mensen te helpen om aan de slag te gaan. Vriend en vijand zouden dat erkennen, ook de minister. Dus u zou elke stap vooruit moeten toejuichen en blij zijn dat we mensen aan de slag helpen gaan. Enige constructiviteit zal u ook aan de overkant van de straat verder helpen dan vandaag het geval is.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking. (Zie Parl.St. Vl.Parl. 2023-24, nr. 1883/1)
– Artikel 1 tot en met 7 worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.