Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over het ontslag van Vlaams viceminister-president Bart Somers
Verslag
De heer Janssens heeft het woord.
Minister-president, kunt u nog volgen? Kunt u nog volgen wat er bij uw coalitiepartner Open Vld gebeurt? Toen ik gisterenavond hoorde dat Gwendolyn Rutten minister ging worden, was ik echt sprakeloos. Even sprakeloos als gedegouteerd, want bij die machtsgeilheid bij Open Vld kan geen zinnig mens nog volgen.
Bart Somers in 2018: “Ik wil burgemeester worden.” Somers in 2019: “Ik wil minister worden.” Somers in 2023: “Ik stop als minister want ik wil opnieuw burgemeester worden.” Gwendolyn Rutten in 2018: “Ik wil burgemeester worden.” Rutten in 2019: “Ik wil premier worden.” Rutten in oktober 2023: “Ik stop met de nationale politiek, maar ik wil burgemeester blijven.” Rutten in november 2023: “Ik stop als burgemeester, want ik wil minister worden.” Dat is dan diezelfde Rutten die twee weken geleden boos wegliep omdat ze toen geen minister mocht worden en omdat ze zich totaal respectloos behandeld voelde door haar partij. Toekomstig collega Bob Savenberg werd al gevraagd om op de Open Vld-begrafenis in Vlaams Brabant een aantal liedjes te zingen: ‘Daar gaat ze’, ‘Afscheid van een vriend’, ‘Ik wil niet dat je weggaat’. Bij ‘Ik wil niet dat je weggaat’ werd blijkbaar een veto gesteld door Bart Somers.
Blijkbaar wordt respect bij Open Vld uitgedrukt in euro’s. Open is dan natuurlijk een anagram van poen. Als de zak met belastinggeld die maandelijks geleverd wordt maar voldoende groot is, dan komt dat zogenaamde verantwoordelijkheidsgevoel vanzelf terug.
Intussen, minister-president, is dus ook uw regering alweer het schouwspel van politieke intriges en van carrièredrang. Ik wil u dan ook vragen of u het onbegrip deelt van heel veel mensen, het ongeloof van veel Vlamingen over deze politieke machtsspelletjes, deze strijd voor eigenbelang en partijbelang, die ver boven het algemeen belang staat. Tolereert u dat uw regering misbruikt wordt om politieke carrières te lanceren en partijvetes te beslechten? (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer D’Haese heeft het woord.
Minister-president, wat was dat allemaal de laatste dagen? Het is moeilijk om het allemaal bij te houden. Ik ga misschien beginnen bij wat ik begrijp. Wat ik begrijp, is dat Bart Somers vlucht uit deze Vlaamse Regering. Dat snap ik helemaal. Ik snap helemaal dat hij het niet aandurft om in de aanloop naar de verkiezingen het bilan van deze regering te verdedigen: kinderopvang in crisis, openbaar vervoer in duigen, peperdure woonzorgcentra, geen leerkrachten voor de klas, en ga zo maar door. Ik begrijp van de heer Somers dat hij zegt dat het plezanter is in Mechelen, dat snap ik. Wat ik niet snap, is hoe het komt dat politici het zo moeilijk hebben om eerlijk te zijn. Meneer Somers zegt dat hij opstapt uit nobele overtuigingen, om vernieuwing, vernieuwing in de politiek, een kans te geven. Eén dag later blijkt dat die vernieuwing gewoon een masterclass is in politieke ‘postjespakkerij’. Wat een dieptepunt, wat een dieptepunt.
Mevrouw Rutten was eerst boos omdat ze geen postje kreeg in de Federale Regering, ze ging dan de politiek verlaten. Ze komt nu terug, omdat ze toch een postje krijgt in de Vlaamse Regering. De vraag is dus of dit een regering is, of een soort van opvangnet voor teleurgestelde politici.
Minister-president, ik snap niet dat politici die zo’n dingen doen zich er dan over verbazen dat de burger zijn geloof in de politiek verliest. Ik snap niet dat zij dan achteraf gaan klagen over hoe de antipolitiek overal woekert en dat dat toch allemaal niet kan. Hoe is het mogelijk dat er zo’n politiek opportunisme wordt gespeeld binnen deze Vlaamse Regering?
Minister-president, hoe reageert u op die wissel binnen uw regering? (Applaus bij de PVDA)
Minister-president Jambon heeft het woord.
Beste collega’s, eerst en vooral wil ik vooral beginnen door een woord van dank uit te spreken naar collega Bart Somers. Ik heb heel goed kunnen samenwerken met hem. Hij is echt een man die zijn verantwoordelijkheid genomen heeft gedurende de jaren dat hij in de Vlaamse Regering heeft gezeten. Hij heeft telkens constructief medewerking geboden, en zowel op het menselijke als op het professionele vlak heb ik goed met Bart kunnen samenwerken. Ik denk dat dat voor alle collega’s in de Vlaamse Regering geldt. Ik wil hem daar dus voor bedanken.
Tegelijkertijd betreur ik het vertrek van Bart Somers als viceminister-president in deze Vlaamse Regering. Dat is uiteraard een beslissing die hijzelf heeft genomen, samen met zijn partij. Dat geldt ook voor de vervanging die hij daarin heeft voorzien. Zo werkt dat nu eenmaal, de partij heeft een aantal mandaten in een regering en vult die zelf in. Ik heb daar dus ook zelf kennis van genomen deze week, maar ik kijk ernaar uit om op dezelfde constructieve manier met collega Gwendolyn Rutten – ik ga ervan uit dat ze straks de eed aflegt – samen te werken. We hebben nog zeven maanden te gaan met deze regering waarbij nog heel wat belangrijke dossiers op tafel liggen. Dat zijn dossiers die moeten worden aangepakt, dossiers waarvan de burger ook verwacht dat we die aanpakken. Ik ga ervan uit dat, met de vervanging in de ploeg, wij op dezelfde constructieve manier door kunnen werken.
De heer Janssens heeft het woord.
Minister-president, het verbaast mij en stelt mij ook wat teleur dat u blijkbaar ook naar heel die intrige kijkt door de ivorentorenblik van de Wetstraat, en dat u niet het gevoel deelt dat in de volksstraat heerst: een totaal ongeloof over hoe er met uw regering wordt omgegaan. Minister Somers zegt: “the job is done”, en hij gaat zeven maanden voor het einde van de legislatuur weg. Hoe wilt u dat er nog iemand geloof hecht aan uw eigen regering, als zelfs de viceminister-president het op een lopen zet omdat hij in deze regering niks meer kan uitvreten?
Het enige wat u eigenlijk zou moeten doen, is die minister gewoon niet vervangen, en tegen Open Vld zeggen dat ze hun vervanger maar mogen houden. Dan kunnen we tenminste dat besparen, en het belastinggeld in de begroting steken. Minister-president, als we kijken naar het palmares van uw regering – een dalend onderwijsniveau, puinhopen in de kinderopvang, multiculturele puinhopen in onze steden –, dan denk ik dat veel kiezers voor één keer het voorbeeld van Bart Somers nog gaan volgen, en dat ze ver weg gaan lopen van uw wankele regering waar eigenbelang en partijbelang altijd geprimeerd hebben op het algemeen belang. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer D’Haese heeft het woord.
Minister-president, ik zal mijn vraag herformuleren: begrijpt u dat mensen die dit schouwspel zien, gedegouteerd zijn? Kijk naar Bart Somers: hij loodst eerst Sihame El Kaouakibi het parlement binnen, bespaart dan de openbare diensten kapot, zorgt voor een oorlog met het middenveld, en dan een paar maanden voor de verkiezingen is hij ‘ribbedebie’. Dan gaat hij in Mechelen nog even snel campagne voeren om zijn burgemeesterschap de volgende legislatuur veilig te stellen. Dat is gewoon antipolitiek tot in de top.
Minister-president, u hoeft het niet aan te nemen van de oppositie. Ik heb quotes mee van een zeer minzaam man, Carl Devos, een politicoloog. Ik dacht, ik ga gewoon zijn column hier voorlezen als oppositie: “De bodem van de politieke geloofwaardigheid werd vandaag schaamteloos weggeslagen. Open Vld doet hier aan antipolitiek. Dit lijkt op georganiseerd opportunisme.”
Minister-president, mijn vraag is of u begrijpt dat mensen kwaad zijn. Hoe ziet u zelf die vorm van georganiseerd opportunisme binnen uw regering? De ministerposten binnen uw regering worden niet gebruikt om beleid te voeren, want het doet er zelfs niet toe wat de bevoegdheden zijn, maar ze worden gebruikt om gebuisde politici opnieuw op te pikken. (Applaus bij de PVDA)
Mevrouw Goeman heeft het woord.
We wisten natuurlijk al langer dat deze regering met haken en ogen aaneenhing, maar dit is inderdaad opnieuw een dieptepunt: ministers die nu inderdaad gewoon gaan lopen en ministerposten die blijkbaar gebruikt worden als zoenoffer om interne partijtwisten op te lossen. En dan zijn er sommige politici nog altijd verbaasd over het feit dat mensen alle geloof in de politiek aan het verliezen zijn. (Opmerkingen bij de N-VA en Open Vld)
Ik moet heel eerlijk zijn, ik zit moedeloos te kijken naar dit schouwspel dat zich hier weer op gang trekt. Het gaat alweer over de postjes. Het gaat niet over de problemen waar mensen in Vlaanderen echt van wakker liggen: het feit dat de kinderopvang onbetaalbaar wordt en alleen al dit jaar met 14 procent is geïndexeerd, dat de kwaliteit van ons onderwijs achteruit blijft boeren, dat wonen onbetaalbaar wordt en dat je maar moet hopen dat er een bus komt. ‘Il faut le faire’. Ik vind het heel triestig voor Vlaanderen. (Applaus bij Vooruit)
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Minister-president, wij kijken met verstomming naar deze stoelendans op het einde van de legislatuur om campagne te gaan voeren voor de lokale verkiezingen. Dat illustreert 100 procent het gebrek aan eenheid, ambitie en resultaat van deze Vlaamse Regering. Nochtans ligt er gigantisch veel werk op de plank. In plaats van het aanpakken van dat werk, zorgen voor een eerlijk klimaatbeleid en het wegwerken van de wachtlijsten in de zorg, zijn jullie bezig met postjes en jullie eigen hachje. Dat is ronduit beschamend. Minister-president, zorg er eens voor, in plaats van het organiseren van een leegloop, dat uw Vlaamse Regering werkt. Werken is niet campagne voeren of op reis gaan, maar wel beleid voeren. (Applaus bij Groen)
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik begrijp natuurlijk dat de oppositie van alles dingen wil maken die een hele regering meetrekken. Dit is weer een aanleiding om dat te doen, maar ik vind het intellectueel oneerlijk. Natuurlijk had ik liever gezien dat Bart Somers tot het einde van de legislatuur in de regering zou blijven. Ik denk dat dat geldt voor alle collega's in de regering. Maar het is de verantwoordelijkheid van een minister zelf en dan van de partij om die vervanging te voorzien. Mijn taak is nu om die nieuwe collega in de regering zo snel mogelijk in te werken, zodat die ploeg verder kan werken. Verder heb ik daar, als minister-president, alleen akte van te nemen. Ik kan daar publiekelijk geen oordeel over geven.
Wij zullen zo snel mogelijk die regering weer bijeenroepen en ervoor zorgen dat we verder kunnen werken met de nieuwe collega, waar we op zijn minst van kunnen zeggen dat ze een ervaren politica is.
De heer Janssens heeft het woord.
Vandaag legt dus Gwendolyn 'postjespakker’ Rutten de eed af als minister. Zelfs de belofte dat ze stoppen met politiek, verbreken ze bij Open Vld. Wel, ik zweer vandaag ook een eed en doe een belofte die ik wel zal houden. Er zijn nog 214 dagen tot aan de verkiezingen. Gedurende die 214 dagen zullen mijn Vlaams Belangcollega's en ikzelf ons dubbel plooien om Open Vld af te straffen voor Bart Somers, die hier in het parlement mijn fractie nazi’s noemde, voor Gwendolyn Rutten, die mijn partij en haar kiezers recent nog fascisten noemde, maar vooral voor het catastrofale beleid dat de Vlamingen opzadelt met torenhoge belastingen, peperdure rekeningen en multiculturele puinhopen in onze steden. Nog 214 dagen, collega's van Open Vld. Er zitten er op dit moment nog drie, wat mij betreft zijn dat er drie te veel. Nog 214 dagen mogen jullie genieten van jullie postjes, en dan zullen de Vlamingen afrekenen met jullie egoïstisch liberalisme, jullie machtsgeilheid en jullie opportunisme. Dan is het tijdperk van ‘de eigen carrière eerst’ voorbij en dan begint eindelijk het tijdperk van ‘het eigen volk eerst’. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer D’Haese heeft het woord.
Dat zegt de man van de partij van de heer Dewinter die met veel vuur verdedigde dat parlementsleden 6000 euro per maand moeten verdienen. Lang leve de elitaire houding van de parlementsleden van het Vlaams Belang. Jullie zijn geen haar beter dan Open Vld. Dat weet u ongetwijfeld. Jullie gaan het parlement hier op exact dezelfde manier runnen.
Minister-president, u staat erbij als een geslagen hond. U hebt een regering in duigen, het beleid trekt op niks, we hebben crisis na crisis gezien en akkoord na akkoord dat wordt gebroken. Op het einde van de rit lopen zelfs uw minister-presidenten weg omdat ze liever op een ander gaan, en worden de posten binnen uw regering gebruikt om de vetes binnen een liberale partij op te lossen.
Minister-president, ik begrijp dat u erbij staat als een geslagen hond. U had moeten bewijzen dat deze Vlaamse Regering het allemaal beter ging doen. En op het einde van de rit blijkt het een fiasco over de volledige lijn. Er is één iemand die dat in elk geval begrepen heeft. Dat is Bart Somers want die is ermee weg. (Applaus bij de PVDA)
De actuele vragen zijn afgehandeld.