Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, aan de orde is het ontwerp van decreet tot wijziging van de toezichts- en handhavingsbepalingen in het beleidsdomein Werk en Sociale Economie.
De algemene bespreking is geopend.
De heer Ronse heeft het woord.
Het is een vrij technisch, maar toch belangrijk dossier. We werken altijd met vertrouwen naar onze ondernemingen. Het lijkt mij niet slecht dat wie afspraken niet nakomt, wie er de kantjes af loopt, ook werkelijk tegen de lamp loopt. In het verleden zijn er bepaalde zaken gebeurd en in onze commissie de revue gepasseerd, die absoluut niet door de beugel kunnen. We moeten fraude en misbruik vermijden. Het is goed dat het hele kader na tien jaar werd geactualiseerd, en dat het hele sanctioneringskader rond werk en sociale economie nu deftig wordt aangepast.
Het enige wat ik wil meegeven, is dat dit een sanctioneringskader is voor wie subsidies ontvangt. Het is een mooie hefboom die we als Vlaamse overheid hebben. Het is ook goed dat we hier de autonomie hebben om dat sanctioneringskader aan te passen. Voor VDAB, een ander domein, het beleidsdomein Werk, hangen we volledig af van sancties die door het federale niveau worden bepaald, en die in een getrapte wijze worden voorzien, waar je niet meteen al een rode kaart kunt trekken of een zware sanctie kunt krijgen. Minister, het zou goed zijn dat we ook daar minstens de openheid creëren om dat sanctiekader aan te passen, net zoals we het hier hebben gedaan.
Mevrouw Malfroot heeft het woord.
Collega’s, administratieve sancties kunnen een goed instrument zijn als er niet wordt vervolgd. In het decreet hebben we het daar ook over. Ik herhaal wat ik al in de commissie heb gezegd. In artikel 4 worden die straffen voor de illegale tewerkstelling opgetrokken van 250 tot 2500 euro naar 300 tot 3000 euro, weliswaar te vermenigvuldigen met acht en te verhogen in functie van het aantal tewerkgestelde buitenlanders.
Ik herhaal nogmaals dat de straffen in het Waalse Gewest ook na de aanpassing nog steeds dubbel zo hoog liggen als die in Vlaanderen, terwijl daar ook in een verhoging wordt voorzien. Ik herhaal mijn vraag uit de commissie: waarom worden die straffen niet opgetrokken tot minstens het niveau van het Waalse Gewest?
Ik heb toen ook de vraag gesteld of deze discrepantie er niet toe zal leiden dat gewetenloze ondernemers en mensenhandelaars eerder in Vlaanderen dan in Wallonië actief zullen zijn. Dit ontwerp van decreet voorziet immers in gevangenisstraffen van acht dagen tot drie jaar, maar we kennen ook de reputatie van de Belgische justitie voor wat betreft de uitvoering van straffen. Ik durf hier zelfs te spreken van georganiseerde straffeloosheid. Minister, hebt u zicht op het vervolgings- en strafbeleid voor de inbreuken tegen de bepalingen van dit ontwerp van decreet? Dreigt de relatieve zwaarte van de strafmaten niet te leiden tot niet-vervolging?
De heer Bothuyne heeft het woord.
Dit is het sluitstuk van het handhavingsbeleid met strengere straffen. Mevrouw Malfroot, dit ontwerp van decreet zorgt er net voor dat we strengere straffen kunnen verwachten bij mistoestanden die de inspectie vaststelt. Ik denk dat dat een steviger stok achter de deur is. Dat Wallonië en Brussel andere keuzes maken in hun beleid, is hun zaak. De laatste partij van wie ik verwacht dat we aan Wallonië en Brussel een voorbeeld moeten nemen, is wel uw partij.
Dit ontwerp van decreet zorgt niet alleen voor het hanteren van strengere straffen, maar ook dat we op een andere manier gaan kunnen werken en bijvoorbeeld digitalisering toepassen bij de werkzaamheden van de inspectie en de opvolging ervan. Dat is een belangrijke stap vooruit en een belangrijk sluitstuk van het handhavingsbeleid dat de Vlaamse Regering voorstaat in het arbeidsmarktbeleid. We gaan dat volmondig steunen.
De heer Annouri heeft het woord.
Voorzitter, minister, er zitten positieve elementen in dit ontwerp van decreet. Dat heb ik ook in de commissie gezegd.
Het is een goede zaak dat de sancties verzwaard worden. Het is een goede zaak dat wordt ingezet op digitalisering en het uitwisselen van EBP's en dergelijke.
Het punt dat ik toen heb gemaakt, geef ik nog eens mee. Het voorbeeld van de Borealissite is nu door iedereen aangehaald, ook met betrekking tot het vorige decreet. Wat daar opvallend blijft, is dat die hele bal aan het rollen is gegaan – ik heb het voorbeeld aangehaald, minister, in de commissie – niet door de inspectie maar door een rechter op rust die een tip kreeg en daarmee aan de slag is gegaan. Dat is het grote schandaal waar we allemaal heel wat werk rond hebben verricht, dat heeft heel wat knelpunten blootgelegd. Niet de inspecties, maar puur toeval heeft dit blootgelegd. Wat ik mis, is de versterking van de inspecties, er meer op inzetten, er proactief voor zorgen dat men wantoestanden kan gaan opsporen en sancties opleggen. Daarom zal mijn fractie zich hierop onthouden.
De heer Verbeurgt heeft het woord.
Ik ben blij dat we de bespreking van dit ontwerp van decreet toch hebben aangevat, zodat collega Malfroot de kans kreeg om de loftrompet te schallen over het Waals werkgelegenheidsbeleid. Die kans had ik haar niet willen ontnemen. Het is zo dat Wallonië een heel streng sanctiekader heeft.
Dit gezegd zijnde, vind ik het belangrijk om een paar elementen uit dit ontwerp van decreet toe te lichten, waarom mijn fractie dit zal steunen. Ik heb het al in de commissie gezegd, voor de mensen die niet in de commissie zitten, kan ik zeker de toelichting aanraden, waarbij de administratie op zeer heldere wijze de verschillende punten uit de verschillende adviezen bespreekt. Daar was in de commissie grote appreciatie voor, omdat zo transparant en helder werd aangegeven waarom men wel of niet op een bepaald punt inging. Ik heb al andere decreten zien passeren, waarbij het soms zoeken was hoe men met die adviezen is omgegaan.
Uit de adviezen blijkt heel duidelijk dat er in dezen toch wel een spanningsveld zit tussen enerzijds de strijd tegen sociale fraude en misbruik en anderzijds de privacycontext. We dragen allemaal onze privacy zeer hoog in het vaandel, maar in dit ontwerp van decreet treden soms spanningen op waar het parlement goed moet naar kijken. Hoe gaan we het evenwicht tussen de strijd tegen sociale fraude en de privacy bewaren?
Er zitten echt wel heel goede zaken in het ontwerp van decreet. Zoals gezegd, worden de sancties verzwaard. Dat is zeer goed. Er wordt ook, en dat is nog niet aan bod gekomen, duidelijk en expliciet verwezen naar malafide sportmakelaars die aangepakt worden. We zien steeds meer malafide sportmakelaars en daar wordt hard tegen opgetreden. Heel wat aandacht gaat naar de discriminatie in de uitzendsector. Dat zijn elementen die hier al meermaals aan bod kwamen en waar we met dit ontwerp van decreet de strijd tegen opvoeren.
Om al die redenen zal mijn fractie dit ontwerp van decreet wel steunen.
Vraagt nog iemand het woord?
De algemene bespreking is gesloten. (Opmerkingen van minister Jo Brouns)
Minister Brouns? Ik had gekeken, maar u hebt uw hand niet opgestoken. Wat is dat hier vandaag?
Sorry, mevrouw. (Gelach)
Een bank vooruit of achteruit, u mag kiezen.
Minister Brouns heeft het woord.
Ik wou gewoon antwoorden, want er zijn een aantal vragen gesteld. (Opmerkingen van de voorzitter)
Moet het snel gaan? Bent u hier niet graag? (Opmerkingen van de voorzitter. Gelach)
Het vervolgingsbeleid is een bevoegdheid van het parket-generaal. Ik vind het wel normaal dat wij nieuw beleid vanuit Vlaanderen ook met hen bespreken om daar volle aandacht aan te geven, want het gaat hier wel degelijk over een zeer ernstige zaak.
Collega Annouri, ik ga niet heel de bespreking van de commissie opnieuw doen, maar ik vind het belangrijk om aan te halen dat het een gedeelde verantwoordelijkheid is en dat het gaat om stappen die we vooruit zetten. Het zijn niet alleen hogere boetes, maar ook die controlekamer waar een scherpe controle plaatsvindt, meer inspecteurs en artificiële intelligentie die een wezenlijke ondersteuning en substantiële versterking vormt in de strijd daartegen. De privacy vind ik een gedeelde zorg. Dat had ik graag nog meegegeven.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking. (Zie Parl.St. Vl.Parl. 2022-23, nr. 1808/1)
– Artikel 1 tot en met 87 worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.