Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Daniëls heeft het woord.
Voorzitter, ik heb net minister Gatz gehoord. Gelukkigen hebben een aantal onder ons klassieke talen gevolgd, want hij heeft gezegd dat ‘pacta sunt servanda’. Zonder het te weten, heeft hij al een aanmoediging gegeven om te zeggen dat klassieke talen ook nu nog belangrijk zijn om in het Vlaams Parlement te kunnen volgen. Akkoorden met de VLD, excuseer, met de VRT moeten worden uitgevoerd. (Gelach. Applaus.)
Als N-VA-fractie, voor alle duidelijkheid, vinden we dat een beetje een valse tegenstelling wordt gecreëerd, alsof klassieke talen wetenschap, techniek, en science, technology, engineering, mathematics (STEM) in de weg zouden staan. Als N-VA hebben we er altijd voor gepleit wetenschap en techniek ook in het basisonderwijs voldoende aan bod te laten komen en om wetenschap en techniek in het basisprogramma te steken van alle leerjaren van de eerste graad van het secundair onderwijs.
Die klassieke talen hebben natuurlijk ook een meerwaarde, zowel cultureel, taalanalytisch, grammaticaal als filosofisch. Heel veel aspecten die je niet noodzakelijk met andere vakken kunt realiseren.
Het is wat jammer dat er in een soort van nuttigheidsgedachte wordt gesproken, alsof het ene wel nuttig is en het andere niet. Om dat te bewijzen heb ik een aantal cijfers bij. Je zou denken dat je in de economische wetenschappen in het hoger onderwijs de hoogste slaagkansen hebt als je economie hebt gedaan. Helaas, wie economie-moderne talen heeft gedaan, heeft een slaagpercentage van 53 procent. Maar wie Grieks-Latijn heeft gedaan en dus nul kennis van economie heeft gehad in het secundair onderwijs, heeft een slaagpercentage van 71 procent. Dus, klassieke talen is een goede voorbereiding op economische wetenschappen.
Minister, hoe kunnen we ervoor zorgen dat jongeren de waarde van klassieke talen en het nut, zo u wilt, van klassieke talen kunnen blijven inschatten en ervoor kunnen blijven kiezen? (Applaus bij de N-VA)
Minister Crevits heeft het woord.
Mijnheer Daniëls, bedankt voor deze zeer interessante vraag. Ik ben het volledig met u eens dat de klassieke talen in ons onderwijs een zeer goede en vormende waarde hebben. U hebt de voordelen opgesomd. Ik zal u daarin zeker niet tegenspreken.
Als Vlaamse Regering geven we in de modernisering van het secundair onderwijs die we voor ogen hebben, volledige ruimte aan klassieke talen. Ik heb ooit eens een groep mensen gehad die dacht dat we Grieks zouden afschaffen. Daar is totaal geen sprake van. Nooit geweest.
Er zijn al in het eerste jaar verdiepingsmogelijkheden klassieke talen, zowel Latijn als Grieks. Klassieke talen is een van de basisopties in de eerste graad. Op de matrix secundair onderwijs staan de klassieke talen ook volledig beschreven. Iedereen zal met één oogopslag kunnen zien dat dit bestaat. Als we bovendien kijken naar het studieaanbod in de tweede en derde graad, dan komen Latijn en Grieks ook volledig voor bij de domeinoverschrijdende richtingen. Ze staan er niet als nicherichtingen, wat betekent dat scholen in de toekomst vrij kunnen programmeren. Dat is een heel goede zaak. Dit moet ook rust brengen in ons klassieketalenonderwijs. Er is geen enkele ambitie om, zoals u zelf zegt, het ene beter te vinden dan het andere, maar wel om het ene volwaardig te laten bestaan naast het andere.
Het was ook wel speciaal dat precies vandaag, terwijl men in Gent een optocht houdt voor het Grieks, mevrouw Chombar op de radio de waarde van het STEM-onderwijs beklemtoonde. Voor mij is het vrij duidelijk: een kind, een jongere kiest het beste voor de studierichting waarin hij/zij volledig zijn/haar talenten kan ontplooien. Klassieke talen kunnen daar zeker een voordeel bij zijn.
Voorzitter, ik heb daarnet gehoord dat u een interview gaf aan Villa Politica. U hebt zelf Latijn-Grieks gevolgd, maar u zei: “Ik weet er eigenlijk niks meer van.” Ik vind dat verbazingwekkend, want Grieks komt echt wel voor in het dagelijkse leven. Ik geef u een paar voorbeelden.
Uw spreektijd is om, minister. (Gelach)
Elke week moeten we hier luisteren naar een gamma van vragen. ‘Gamma’, waar komt dit vandaan? Het is goed dat onze collega's in het parlement aan deltadenken doen. Dat betekent helder en concreet formuleren. Misschien het mooiste bewijs dat Grieks hier permanent aanwezig is, is dat actuele vragen soms worden gesteld door omegavrouwen maar soms ook door alfamannetjes. (Gelach. Applaus)
Dus Grieks is voluit aanwezig.
Quid nunc, mijnheer Daniëls?
Ik denk dat de minister duidelijk aangeeft dat onderwijs zowel het alfa als het omega is van onze maatschappij.
Ik ben blij dat u bijtreedt dat klassieke talen een waarde hebben, maar helaas wordt die valse tegenstelling wel gevoed. Ik heb vandaag de matrix gekregen die de grootste aanbieder van ons Vlaams onderwijs, het katholiek onderwijs, verspreidt onder zijn scholen. Zowaar, de domeinoverschrijdende aso is weg in die matrix. Wij hebben een matrix gemaakt die net transparant wilde zijn, domeinoverschrijdend aso, waarin zowel Grieks-Latijn, Latijn-moderne talen, economische wetenschappen als humane wetenschappen zijn opgenomen. Maar de grootste koepel in dit land zegt gewoon daar niet aan mee te doen. Op die manier worden er foute beelden gegeven aan leerlingen.
Meer zelfs, in de finaliteit lopen de lijnen van de domeinen gewoon door. Het domeinoverschrijdende is daar niet meer in te vinden. Vandaar mijn vraag, minister: hoe kunnen we ervoor zorgen dat de domeinoverschrijdendheid van richtingen zoals Grieks-Latijn wel degelijk ook in het grootste onderwijsnet van ons land overeind blijft?
De voorwaarde is dat u Latijn of Grieks hebt gestudeerd om zich te kunnen aansluiten.
De heer De Meyer heeft het woord.
Bij mij is dat niet het geval, voorzitter.
De vraag voor mij is: wie voedt valse tegenstellingen? De studie klassieke talen heeft voor ons nooit ter discussie gestaan. Ik heb die vraag ook nooit gehoord in de commissie Onderwijs. Klassieke talen schrappen, zou gewoonweg een verarming zijn. Wat voor ons wel fundamenteel is, is dat uitdaging en verdieping voor leerlingen niet enkel moet worden aangeboden via klassieke talen maar dat men daarbij rekening moet houden met iedereen zijn belangstelling en interesses en dat elke leerling recht heeft op sterk onderwijs.
Mevrouw Brusseel heeft het woord.
Mocht u vragen hebben over het Latijn of over het Grieks, ik wil u wel een paar uur gratis lesgeven. Dat herinnert me dan aan mijn eerste job na mijn afstuderen. Als ik u een plezier kan doen met een les Grieks of een les Latijn, dan zegt u het mij maar.
Collega Daniëls, om hier goed te volgen, moet je al een woordje klassieke talen kennen. Het ligt niet aan Open Vld als we het hebben over ‘pacta sunt servanda’. Ik zou zeggen ‘gnothi seauton’ aan alle collega's in dat geval, als we het over het Grieks mogen hebben.
STEM en Grieks wordt inderdaad een valse tegenstelling genoemd, en terecht, terwijl de intrinsieke waarde van die klassieke talen absoluut niet ter discussie staat en zelfs zeer toekomstgericht is. Er zijn tal van IT-bedrijven die heel wat mensen in dienst nemen die humane wetenschappen gestudeerd hebben, om tal van redenen. Creativiteit kan daar een van zijn. Bovendien leer je ook studeren met Latijn en Grieks. Ik denk dat het belangrijk is om dat te onderstrepen. Als alternatief duwt men dan vaak STEM naar voren. Maar, minister, vaak is daar geen leerplan voor, geen leerlijn en vertrekt dat eigenlijk vanuit een idee dat men wil moderniseren, zonder dat er een stevig onderbouwde visie is. Wat gaat u daaraan doen?
Collega's, ik zal starten met een antwoord op de vraag van collega Brusseel. Sowieso wordt het eindtermenproces gevoerd. Als het van mij afhangt, moeten er zeker ook geïntegreerde STEM-eindtermen komen. Dat hoeven er niet zo veel te zijn om te starten. Dat zal garanderen dat je op een of andere manier aan die integratie doet, want STEM is natuurlijk wetenschappen, technologie, wiskunde en techniek, dus het geheel samen. U weet dat ook een groep binnen het STEM-platform zeer actief aan het werk is om die leerlijn goed te ontwikkelen. Dat is een werk dat nu langzaam maar zeker zijn gevolg kent en dat ook wel het STEM-onderwijs volwassen aan het maken is.
Collega De Meyer, u hebt natuurlijk wel een punt. Het belangrijkste is de leerling, en de leerling moet goede keuzes kunnen maken. De klassieke talen gaan niet weg uit ons onderwijs. Maar de concurrentie in studierichtingen die gevolgd worden, is dan misschien ook wel een beetje groter.
Collega Daniëls, ik heb de matrix ook gezien. We hebben contact opgenomen met de koepel waarnaar u verwijst. Voor mij is het van belang, en u mag dat overal uitdragen, dat de klassieke talen en alle aso-richtingen zoals ze vandaag bestaan, vrij programmeerbaar zijn. Dit betekent dat als je een domeinschool wilt worden, je elke aso-richting kunt programmeren binnen uw domeinschool. Dat is de oefening die men daar aan het maken is. Wij zullen dat als overheid ook zo blijven communiceren. Een school die een domeinschool wil zijn van bijvoorbeeld STEM, en die toch Latijn-Grieks wil aanbieden, dat is geen enkel probleem. Dat zal ook worden toegestaan. Niemand zal dat een school kunnen verbieden.
Dank u wel, collega's. Het is duidelijk dat degenen die STEM willen volgen, allicht ook in contact zullen komen met Pythagoras. Het is dan ook handig dat je wat meer weet over wie die man was, dan alleen iets over die zijden van die driehoek. Maar minister en collega's, waar ik me echt zorgen over maak, is dat in die matrix die al die scholen krijgen en die zal uithangen op de volgende infodagen, de klassieke talen opgesloten worden in het domein’ taal en cultuur’, wat onrecht aandoet aan wat we weten uit de screening. Ik geef nog een voorbeeld, collega's. Wie economie-wiskunde heeft gedaan, heeft een slaagpercentage van 59,1 procent in natuurwetenschappen. Wie Grieks-Latijn heeft gedaan, heeft daar een slaagpercentage van 82,5 procent.
Minister, ik denk dat we krachtdadig moeten optreden. Deze matrix, die werd goedgekeurd door dit parlement en deze regering, moet, met het oog op de transparantie van al die studierichtingen, in alle scholen in Vlaanderen worden uitgehangen, en geen enkele andere. (Applaus bij de N-VA)
De actuele vraag is afgehandeld.