Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Beenders heeft het woord.
Voorzitter, minister, deze vraag ligt in het verlengde van de vorige vragen, en gaat over de luchtkwaliteit. We staan nog voor een grote uitdaging. Als er jaarlijks ongeveer 10.000 Belgen sterven door slechte lucht, dan veronderstel ik dat we het er allemaal over eens zijn dat we het maximum moeten doen om die luchtkwaliteit aan te pakken. Dankzij het initiatief van heel wat steden en gemeenten, met het Burgemeestersconvenant, zien we heel wat goede initiatieven. Ik denk dat er tal van maatregelen worden genomen die vooral de lokale bevolking aanzetten om mee te werken aan die CO2-reductie.
We merken ook dat die lokale besturen wachten op cijfers. Ze willen weten of de inspanningen die ze doen ook een effect hebben in hun gemeente of stad. Het is heel belangrijk dat ze die cijfers krijgen, want heel wat lokale besturen moeten zich verantwoorden, niet altijd tegenover de oppositie maar misschien tegenover de burger, waarom ze bepaalde initiatieven genomen hebben, bijvoorbeeld het autovrij maken van de stad, of het autoluw maken van een schoolomgeving of meer fietsen. Het is leuk als men daar cijfers van heeft die kunnen bevestigen dat door die maatregelen de luchtkwaliteit verbetert.
VITO heeft onlangs nieuwe cijfers gepubliceerd op de website, het is een goede website, burgemeestersconvenant.be. Men leest in de inventaris perfect hoe elke gemeente presteert. De cijfers, ik heb in eerste instantie naar de resultaten voor Limburg gekeken, schommelen enorm op het vlak van mobiliteit. We zijn gaan uitzoeken hoe dat eigenlijk kwam. De conclusie was dat de meetposten die worden gebruikt om de CO2-reductie te inventariseren niet meer werken. Ze zijn oubollig, zo zegt de administratie, daarom gebruiken ze Vlaamse gemiddelden. Die zetten ze af op de Limburgse steden en gemeenten, maar daardoor krijgen we een vertekend beeld. Ik merk dat heel wat bevoegde schepenen zich ineens moeten verantwoorden voor de maatregelen, maar ze kunnen zich niet verdedigen omdat ze niet verantwoordelijk zijn voor de cijfers.
Minister, de cijfers kloppen niet. Hoe gaat u ervoor zorgen dat de cijfers op die website accuraat en correct zijn?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mijnheer Beenders, we moeten natuurlijk een onderscheid maken tussen het debat dat we daarnet hadden over fijnstof en nu over het klimaat. Dat wordt nogal vaak eens vermengd, maar het is natuurlijk een heel andere problematiek, om toch even uw inleiding juist te plaatsen.
U zegt dat de cijfers die op de website van het Burgemeesterconvenant rond mobiliteit staan, niet correct zijn. U zult begrijpen dat ik natuurlijk de cijfers inzake mobiliteit niet maak. Als er problemen zijn met cijfers en tellingen rond mobiliteit, dan nodig ik u uit om dat aan de bevoegde minister voor te leggen. Dit probleem is ook nieuw voor mij. Ik heb begrepen dat experten zeggen dat het veel beter zou kunnen, dat de tellingen op een andere manier moeten. Ik zal aan de bevoegde minister vragen om na te kijken of dat effectief zo is en of de cijfers moeten worden aangepakt.
Ik sta volledig achter alle initiatieven die de lokale besturen nemen, ook het Burgemeestersconvenant. U weet dat wij geen directe partij zijn, maar dat wij vanuit de Vlaamse overheid een website hebben opgericht om de lokale besturen voldoende kansen te geven om expertise en maatregelen die ze nemen, met elkaar uit te wisselen.
Collega, u zegt dat de cijfers voor mobiliteit die op de website staan, voor verbetering vatbaar zijn. Dat moeten we onderzoeken samen met Mobiliteit, want ik kan dat zelf niet doen. Ik wil u er wel voor waarschuwen dat de rapportering die wij doen en dat de tellingen die wij doen op Vlaams niveau, gebeuren op basis van heel andere data en heel andere cijfers. Het is niet zo dat de rapportering die wij aan Europa doen, niet correct zou zijn. Het wordt ook gevalideerd door de Europese Commissie en het gebeurt dus volledig conform hoe het moet gebeuren.
Nogmaals, ik denk dat iedereen bereid is, ook mijn collega van Mobiliteit, om te luisteren naar experten die zeggen dat het veel beter kan. Laat ons samen nagaan hoe we dat kunnen oplossen.
Minister, u bent natuurlijk wel overkoepelend minister en bevoegd voor het klimaat en voor de burgemeestersconvenanten. Het is ook uw departement dat de website beheert. Ik denk dat het logisch is dat u als overkoepelend minister initiatieven neemt om bij uw collega's aanpassingen te vragen.
Ik heb ook nooit gezegd dat de rapportering van Vlaanderen naar Europa een probleem is, maar ik zeg wel dat er vandaag echt een probleem is bij de lokale besturen. Ze krijgen een rapport over hun gemeente dat op die website gepubliceerd staat, en daar staan cijfers in waarvan zelfs de administratie zegt dat ze betwistbaar zijn. Ik ken gemeentebesturen die zich moeten verantwoorden in de gemeenteraad voor cijfers die niet correct zijn. We moeten opletten dat we het draagvlak voor initiatieven om de luchtkwaliteit te verbeteren, niet aantasten.
Ik zou u willen vragen om zeker zolang het niet duidelijk is of die cijfers juist zijn, de cijfers eraf te halen en om de lokale besturen te informeren over de interpretatie van de cijfers. Als we in een debat komen waarin initiatieven die lokale besturen nemen om de luchtkwaliteit te verbeteren, in vraag worden gesteld, dan zijn we helemaal terug naar af. Dat risico mogen we niet lopen.
De heer Danen heeft het woord.
Meten is weten en gissen is missen. Hieruit blijkt nog maar eens dat we veel te weinig meten wanneer het gaat over klimaat.
Minister, ik heb u enkele weken geleden gevraagd welke verkeersgerichte meetstations er in Vlaanderen staan. U hebt geantwoord dat men alleen in Antwerpen en Gent meet. Eerlijk gezegd, voor zo'n belangrijke vervuilingsstroom vind ik dat minnetjes. Ik zou willen oproepen om minstens in elke centrumstad zo'n verkeerstelsysteem te plaatsen. (Applaus bij Groen)
De heer Nevens heeft het woord.
Onze fractie vindt het Burgemeestersconvenant ook een wervend verhaal waar lokale besturen de klimaatdoelstellingen van 2020 wensen na te streven en te behalen. Helaas toont het ook een beetje aan dat er wel lichtzinnig omgesprongen is met het ondertekenen van die convenanten omdat de uitdaging voor de lokale besturen zeer groot is. Ik merk in de praktijk dat de bedragen die men in de begroting inschrijft om die doelstellingen te behalen op lokaal niveau, soms niet in evenredigheid zijn.
Minister, wat zijn de gevolgen voor de gemeentes die het Burgemeestersconvenant hebben ondertekend als ze de doelstellingen niet behalen? (Applaus bij de N-VA)
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, ik denk dat iedereen het erover eens is dat de lokale besturen cruciaal zijn in de strijd tegen de klimaatverandering. Ik denk dat de burgemeestersconvenanten een nuttig instrument zijn. De zaak met betrekking tot de cijfers en de rapportering over de evolutie van de mobiliteit moet inderdaad met de bevoegde minister worden onderzocht. Als een optimalisatie mogelijk is, moet die zeker gebeuren.
Belangrijker nog lijkt mij dat we de lokale besturen ook op andere manieren maximaal proberen te ondersteunen bij het implementeren van de doelstellingen van de burgemeestersconvenanten. Minister, op welke manier ondersteunt u de lokale besturen?
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Voorzitter, ik onderschrijf zeker niet het standpunt van collega Nevens dat lokale besturen lichtzinnig zouden overgaan tot het ondertekenen van een burgemeestersconvenant. Limburg is koploper in het ondertekenen van burgemeestersconvenanten, en dit gebeurt zeker niet lichtzinnig, mijnheer Nevens, integendeel. In het convenant zitten ook meer aspecten dan enkel mobiliteit.
Anderzijds heb ik ook vernomen dat AWV zelf heeft gezegd dat de meetapparatuur die werd gebruikt, niet meer up-to-date was, verouderd was, dat er nieuwe metingen moeten komen. Minister, u geeft al aan dat u daarover zult overleggen met uw collega van Mobiliteit. Ik denk alleszins dat het heel belangrijk is dat we de juiste cijfers hebben, dat daar dringend werk van wordt gemaakt. In het verleden heeft de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) daar al mooie studies over gemaakt. Ik denk dat VITO ook nu opnieuw de meest geschikte partij is om daar werk van te maken, maar opnieuw, er zit heel wat meer in dan alleen de mobiliteitscijfers. Ik denk aan alle andere aspecten, onder meer het energiezuinig maken van gebouwen en tal van andere investeringen die lokale besturen samen met de inwoners doen. Ik denk dus zeker niet dat men zomaar kan zeggen dat er lichtzinnig te werk wordt gegaan.
Mijnheer Beenders, ik wil nog eens herhalen dat het feit dat AWV foute of onjuiste informatie aanlevert, voor mij een nieuw aspect is. U mag zeggen dat de administratie zegt dat dat fout is, voor mij is dat compleet nieuw. We zullen dus bekijken, samen met de collega bevoegd voor de mobiliteit, hoe dat beter kan.
Mijnheer Danen, u mag natuurlijk geen appels met peren vergelijken. Als u me vraagt wat de specifieke meetposten voor verkeer zijn, dan gaat het over de luchtkwaliteit ten gevolge van het verkeer. Hier gaat het over specifieke tellingen van AWV. U haalt dus twee totaal verschillende dingen door elkaar. U zegt dat er alleen een meetpost in Antwerpen en in Gent is. Dat heeft specifiek te maken met de luchtkwaliteit ten gevolge van verkeer, en niks met specifieke autotellingen die door AWV gebeuren. Dat is dus eigenlijk een totaal andere problematiek. Wij meten het verkeer niet vanuit Leefmilieu. Dat is iets dat gebeurt vanuit AWV.
Ik geloof ook in die burgemeestersconvenant. Ik vind het zeer goed dat die lokale besturen ook allemaal heel duidelijk een visie hebben: waar willen ze naartoe, willen ze de CO2-uitstoot op hun grondgebied ook doen dalen? Ik vind het ook goed dat we de juiste tools hebben om hen daarbij te ondersteunen. Mijnheer Nevens, we zijn geen partner bij die burgemeestersconvenants. We nemen dus ook geen enkele sanctie. We komen ook niet tussenbeide in de uitvoering van dat convenant. Natuurlijk willen we die lokale besturen wel ondersteunen in het uitvoeren van maatregelen om CO2 te verminderen. Ik heb er bewust voor gekozen om dat niet alleen te doen ten aanzien van die gemeenten die een burgemeestersconvenant hebben afgesloten. Er zijn gemeenten die geen burgemeestersconvenant hebben afgesloten en die ook heel duidelijke actieplannen hebben om de hoeveelheid CO2 naar beneden te halen. Daarom heb ik maatregelen voor álle gemeenten. Welke zijn dat? Ik reik jaarlijks een prijs uit. Dat is een soort wedstrijd: per provincie krijgt de gemeente met het meest innovatieve idee om CO2 naar beneden te halen, dat heel wervend kan werken voor andere gemeenten, een fors geldbedrag, dat ze aan die maatregel kan spenderen. Verder is er de klimaatscan of de bouwmeesterscan. Heel binnenkort zal de Bouwmeester een doorlichting doen van de gemeenten en zal hij aanbevelingen doen: welke maatregelen kan men nemen, op het vlak van ruimte, maar ook bijkomende investeringen, om de CO2-uitstoot naar beneden te halen? Ik heb specifiek in 12 miljoen euro voorzien om gemeenten te ondersteunen om die maatregelen die uit die scan komen, op het terrein te gaan uitvoeren, zodat dat ook daadwerkelijk gaat naar het minder uitstoten van CO2. U ziet dus dat we daar heel sterk achter staan. Ik kan de bekommernis die er blijkbaar is binnen de diensten zelf, binnen AWV, dat ze eigenlijk beter zouden moeten kunnen tellen, alleen maar ondersteunen. Ik ben ervan overtuigd dat ook mijn collega van Mobiliteit daar oren naar zal hebben en dat alles in het werk zal worden gesteld om die tellingen beter en correcter te laten verlopen.
Dank u, minister. Ik denk dat we inderdaad op korte termijn moeten handelen en de lokale besturen de juiste informatie moeten geven over hoe ze die cijfers moeten interpreteren. Er zijn immers heel wat lokale besturen die hun nek uitsteken om maatregelen te nemen net om die luchtkwaliteit te verbeteren. We mogen echt niet in een debat vervallen waarbij er verantwoording moet worden afgelegd op basis van verkeerde cijfers. Ik vraag u dus echt om snel te handelen en om de cijfers van de website te halen als ze betwistbaar zijn. Zet desnoods alleen de cijfers op de website waar u voor honderd procent zeker van bent. Daar zijn ook de lokale besturen absoluut tevreden mee. Dan worden ze ook gemotiveerd, hebben ze de juiste gegevens, hebben ze een rapport dat juist is. Vandaag wordt dat betwist. We moeten er alles aan doen om alle initiatieven die we nemen om die luchtkwaliteit te verbeteren, te doen slagen, en daar horen alleen maar juiste cijfers bij. Dat is mijn oproep en ik ben blij dat u daarmee aan de slag gaat. (Applaus bij sp.a)
De actuele vraag is afgehandeld.