Commissie voor Algemeen Beleid, Financiƫn en Begroting
Vergadering van 12/06/2012
Vraag om uitleg van de heer Bart Van Malderen tot de heer Kris Peeters , minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Economie, Buitenlands Beleid, Landbouw en Plattelandsbeleid, over de bedrijfssite Pullaar in Puurs
- 1550 (2011-2012)
De voorzitter : De heer Van Malderen heeft het woord.
De heer Bart Van Malderen : Voorzitter, minister-president, collegas, eind maart stonden er in verschillende kranten berichten over het feit dat het Antwerpse gerecht een onderzoek voerde naar een vrij omvangrijke fraude met bedrijfsgronden in Puurs. Bij de uitbreiding van de bedrijfssite Pullaar aan de A12 zou voor tientallen miljoenen euros gefraudeerd zijn via een constructie: gronden zouden zeer goedkoop onteigend zijn om vervolgens doorgespeeld te worden aan een private partner die er aanzienlijke winsten mee maakte.
Ik blijf bewust ver weg van het gerechtelijk onderzoek. Deze commissie is niet geplaatst om het onderzoek te voeren. Minister-president, u zelf zei in een reactie op deze artikels dat u ook met de zaak bezig was en dat u met name het Vlaams Kenniscentrum PPS de opdracht zou hebben gegeven om de zaak te onderzoeken. Dat maakt het interessant om een aantal vragen te stellen.
Minister-president, kunt u toelichting geven bij uw verklaringen in de pers? Kunt u de precieze opdracht toelichten die u aan het Vlaams Kenniscentrum PPS hebt gegeven? Zijn er intussen resultaten bekend? Zo neen, wanneer mogen we die dan verwachten? Hoe motiveert u de keuze voor het Vlaams Kenniscentrum PPS om deze zaak te onderzoeken en niet het Rekenhof of de Interne Audit van de Vlaamse Administratie (IAVA)? Kunt u bevestigen of de Vlaamse overheid zich burgerlijke partij zal stellen in deze zaak omdat er mogelijk een belang is omdat er eventueel niet correct is omgesprongen met overheidsgeld?
De voorzitter : Minister-president Peeters heeft het woord.
Minister-president Kris Peeters : Voorzitter, collegas, het is al een tijdje geleden dat dit dossier de pers heeft gehaald. Ik ben toen gecontacteerd door een bepaalde krant. Ik zal nog even aanhalen wat ik toen gezegd heb: Het is de eerste keer dat een publiek-private samenwerking (pps) op deze manier in opspraak komt. Ik woon vlak bij de site, maar dit was mij niet bekend. Ik laat de zaak onderzoeken door het pps-kenniscentrum.
Ik woon inderdaad in de buurt, maar was niet op de hoogte van een eventueel probleem. Aangezien ik voor publiek-private samenwerking bevoegd ben, heb ik aan mijn administratie de opdracht gegeven dit dossier nader te bekijken. Ik heb het kenniscentrum meer bepaald gevraagd te bekijken hoe de publiek-private ontwikkeling was opgezet en of er desgevallend lessen uit te trekken zijn. Vanuit mijn bevoegdheid is het het belangrijkste om na te gaan wat er gebeurd is.
Het werkterrein van IAVA omvat, overeenkomstig artikel 34 van het kaderdecreet Bestuurlijk Beleid van 18 juli 2003, de departementen, de intern verzelfstandigde agentschappen (IVAs) en de publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigde agentschappen (EVAs). Daarnaast omvat het werkterrein, ingevolge een specifieke bepaling in de decreten betreffende de radio-omroep en de televisie, ook de VRT.
In dit verband dien ik u er op te wijzen dat de provinciale ontwikkelingsmaatschappij (POM) een provinciale instelling is. Het is dus geen instelling van de Vlaamse overheid. IAVA inzetten kan dus niet, tenzij het decreet wordt gewijzigd.
Jaren geleden heb ik vanuit de Vlaamse Regering eens geprobeerd om het Rekenhof in te zetten. De voorzitter heeft me toen tot de orde geroepen en gezegd dat ik geen instructies kan en mag geven aan het Rekenhof. Het Rekenhof is bevoegd de goede besteding van de rijksgelden en het gevoerde beheer te onderzoeken om het parlement in te lichten over de wijze waarop de overheidsdiensten worden beheerd. Het Rekenhof staat met andere woorden in eerste instantie het Vlaams Parlement bij in zijn controle op de uitvoerende macht. Het Rekenhof onderwerpt in die positie onder meer de verrichtingen van de Vlaamse overheid aan een financiële controle, een wettigheidscontrole en een controle op de goede besteding van de openbare gelden en rapporteert de resultaten van die controles aan het Vlaams Parlement. IAVA en het Rekenhof zijn dus niet geplaatst, hebben er niet de basis voor en ik heb niet de bevoegdheid om het Rekenhof hiervoor in te zetten.
Het kenniscentrum heeft een grote expertise opgebouwd inzake allerhande vormen van publiek-private samenwerking. Die expertise wenste ik uitdrukkelijk in te schakelen, en daarom heb ik het kenniscentrum gevraagd dit dossier te bekijken.
Aangezien de Vlaamse overheid bij het dossier slechts zijdelings is betrokken hoofdzakelijk via het Agentschap Ondernemen is de informatie die beschikbaar was over het dossier beperkt. Zo was er een subsidiedossier beschikbaar bij het Agentschap Ondernemen en waren er een beperkt aantal contractuele documenten over het project beschikbaar.
De bevindingen van het kenniscentrum zijn de volgende. De ontwikkelingen van Pullaar gaan terug op contracten uit de jaren 90. Inmiddels zijn er belangrijke evoluties geweest, onder meer op juridisch gebied, en zijn er ook allerhande nieuwe inzichten ontstaan, waardoor vandaag enigszins anders met gebiedsontwikkelingsprojecten wordt omgegaan. Ik verwijs ook naar twee publicaties van het Kenniscentrum PPS, waar inzicht wordt gegeven in de goede praktijken om een gebiedsontwikkelingsproject op te zetten.
Bij mijn weten zijn er geen elementen die erop wijzen dat wij als Vlaamse overheid in dit dossier schade zouden hebben opgelopen, dan wel slachtoffer zouden zijn geworden van een misdrijf. Een burgerlijkepartijstelling wat in wezen beoogt schadevergoeding te verkrijgen is dan ook niet aan de orde. We hebben tot nu toe geen schade geleden en een burgerlijkepartijstelling is op dit moment dan ook niet aan de orde.
Mijnheer Van Malderen, ik heb dus tekst en uitleg gegeven waarom ik aan het kenniscentrum heb gevraagd om dit dossier te volgen. Ze hebben het onderzocht en ik heb u de eerste reactie gegeven. Bij mijn weten heeft het Vlaamse niveau geen schade geleden en is een schadeloosstelling dus niet aan de orde.
De voorzitter : De heer Van Malderen heeft het woord.
De heer Bart Van Malderen : Minister-president, ik dank u voor uw antwoord.
In de krantenartikels wordt uitdrukkelijk verwezen naar de voorganger van de POM, met name de gewestelijke ontwikkelingsmaatschappij, die wel een Vlaamse entiteit is. Minister-president, in uw antwoord verwijst u zelf naar de rol van het Agentschap Ondernemen, dat zich wel in de perimeter van de bevoegdheid van IAVA bevindt. Ik leid uit uw antwoord af dat er een marginale rol was weggelegd voor het Agentschap Ondernemen. In die zin snap ik wel dat u eerder naar de sensibiliteit van pps-constructies op zich kijkt dan naar enige mogelijke ik probeer de nodige voorzichtigheid aan de dag te leggen betrokkenheid van het Agentschap Ondernemen.
Het is toch belangrijk dat de overheid die ruim gesteld het monopolie bezit op onteigeningen, boven iedere zweem van belangenvermenging en partijdigheid zou moeten verheven zijn. U zegt in uw antwoord dat sinds de opstart van dergelijke procedures en dat geeft ook het kenniscentrum aan , er andere inzichten zijn ontstaan. Ik pleit daar ook voor. Ik weet dat Waterwegen en Zeekanalen zichzelf vandaag uitdrukkelijk een verkoopsverbod oplegt wanneer ze zich op de markt begeeft, net om dit soort constructies te vermijden.
In het artikel staat ook dat het Antwerpse gerecht nog andere zaken zou onderzoeken. Minister-president, hebt u sinds het verschijnen nog weet van andere ontwikkelingen? Zijn er andere dossiers die mogelijk aanleiding geven tot het bijstellen van het kader dat we vandaag gebruiken?
Minister-president Kris Peeters : Neen, ik heb geen bijkomende informatie over andere dossiers. Ik ga ervan uit dat het parket zijn werk doet en het vooronderzoek geheim is. Er wordt ook niet over gecommuniceerd. Ik ben op dit moment niet op de hoogte van andere ontwikkelingen. Mocht dat wel zo zijn, dan zullen we daar ook naar handelen.
De voorzitter : De vraag om uitleg is afgehandeld.