Commissie voor Economie, Economisch Overheidsinstrumentarium, Innovatie, Wetenschapsbeleid, Werk en Sociale Economie
Vergadering van 28/10/2010
Vraag om uitleg van de heer Bart Van Malderen tot de heer Kris Peeters, minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Economie, Buitenlands Beleid, Landbouw en Plattelandsbeleid, over de herstructurering van Hansen Transmissions
- 312 (2010-2011)
De voorzitter : De heer Van Malderen heeft het woord.
De heer Bart Van Malderen : Voorzitter, minister, op 15 oktober vernamen we via de media dat Hansen Transmissions zijn onderdeel industrie verkocht heeft aan Sumimoto Heavy Industries (SHI). Dat heeft nogal wat gevolgen voor de vestiging in Edegem, die uit twee afdelingen bestaat. De ene afdeling wordt overgenomen door de Japanse ondernemer, de andere gaat dicht. Hierdoor dreigen 100 à 125 jobs verloren te gaan.
Ik weet niet of de datum een omen was, maar op vrijdag 13 november 2009 besliste de Vlaamse Regering om Hansen Transmissions in Edegem een strategische investerings- en opleidingssteun toe te kennen ter waarde van 500.000 euro. Deze subsidieaanvragen werden toen getoetst aan drie criteria: bedrijfseconomische criteria, waarbij men peilt naar de prestaties en de leefbaarheid van de onderneming, sociale criteria, die nagaan of de onderneming haar sociaal maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en ecologische criteria, die de inspanningen beoordelen die de onderneming levert om aan milieuzorg te doen.
Op diezelfde vrijdag ik vraag me dan ook af of het goed is om op vrijdag de 13e een regeringsbijeenkomst te houden werd aan Recticel een opleidingssteun van 1 miljoen euro toegekend, het dubbele van die aan Hansen Transmissions. Dat gebeurde op basis van een dossier waarbij men toen tien aanwervingen in het vooruitzicht stelde. De dinsdag daarop kondigde het bedrijf aan 110 mensen te zullen ontslaan.
Gelukkig nam de Vlaamse Regering ondertussen een aantal beslissingen om het systeem van strategische investerings- en opleidingssteun, dat al sinds 2008 bestaat, te actualiseren. Dat paste in de uitvoering van het werkgelegenheids- en investeringsplan (WIP) en was vooral bedoeld om de transformatie van onze economie gerichter te kunnen ondersteunen. Ook het belang van het behoud en de creatie van tewerkstelling werd daarbij in ogenschouw genomen.
Minister-president, vandaar mijn vragen. Hoe reageert u op de nakende ontslagen bij Hansen Transmissions? De belangrijkste vraag hierbij is of u op de hoogte was van een mogelijke herstructurering op het moment van deliberatie van de strategische investerings- en opleidingssteun? Hoe gaat het nu verder met de toegekende ondersteuning? Zult u de zaak herbekijken in functie van het mogelijke ontslag van 100 tot 125 mensen?
Ik heb Recticel al genoemd, maar zijn er nog andere voorbeelden van bedrijven waar men binnen de 6 maanden na de toekenning van een subsidie een herstructurering aankondigt en daarbij mensen ontslaat?
Kunt u een stand van zaken geven met betrekking tot de herziening waarover werd beslist op 23 juli? In welke timing voorziet u? Vanaf welk moment wordt die operationeel?
De voorzitter : Minister-president Peeters heeft het woord.
Minister-president Kris Peeters : Voorzitter, mijnheer Van Malderen, natuurlijk is de her structurering met banenverlies ook in dit dossier te betreuren. Ik heb begrepen dat de onderneming zich verder wil toespitsen op de productie van tandwielkasten voor windmolens en de industrieafdeling wil afstoten.
Op het ogenblik van het steunvoorstel dat ik aan de Vlaamse Regering heb voorgelegd, was ik niet op de hoogte van de mogelijke herstructurering. U weet dat als we met een dergelijk geval worden geconfronteerd, we onze steun natuurlijk ook aanpassen. Dat is ook het geval voor Hansen Transmissions: we zullen een aanpassing doen van het steunpercentage, er zal minder steun gegeven worden en het programma zal kleiner zijn.
U vroeg of er nog andere voorbeelden van dergelijke dossiers gekend zijn. Dat is inderdaad het geval. Zo is er Carrefour Belgium. Ook voor dat bedrijf is er een geactualiseerd opleidingsdossier opgevraagd zodat de Vlaamse Regering haar originele beslissing kan aanpassen. We hebben het daarover in het verleden in deze commissie al gehad.
U verwees zelf ook naar Recticel. Ook daar is er sprake van het collectieve ontslag van 110 werknemers in de zetel te Wetteren. Ook daarvoor is er een aanpassing.
Nyrstar is een ander dossier met een vermindering van tewerkstelling met 205 banen.
Ik heb voor u en de andere commissieleden een volledig overzicht hiervan mee, want spijtig genoeg zijn er dus inderdaad nog andere dossiers. Als u er niet op aandringt om dat hier allemaal mondeling toe te lichten, kan ik het overzicht laten ronddelen.
U vroeg hoe het nu staat met de herziening. Op 23 juli 2010 heeft de Vlaamse Regering zich akkoord verklaard met de principes van een wijziging van het systeem van de strategische investerings- en opleidingssteun (SIOS) en heeft ze mij gemachtigd om adviezen in te winnen bij de Sociaal-Eonomische Raad van Vlaanderen (SERV) en bij de Raad van State. Nadat de SERV op 13 oktober 2010 een positief advies heeft uitgebracht, zal het nu worden overgemaakt aan de Raad van State. Ik verwacht dat het nieuwe systeem begin 2011 in werking kan treden.
Fundamenteel wordt het SIOS-systeem op de volgende twee punten gewijzigd. Het steunsysteem wordt in overeenstemming gebracht met de Europese reglementering en de ontvankelijkheids- en beoordelingscriteria worden aangepast aan de gewijzigde sociaal-economische omstandigheden. Ik heb ook wat meer tekst en uitleg voor u mee over de concrete wijzigingen.
De voorzitter : De heer Van Malderen heeft het woord.
De heer Bart Van Malderen : Minister-president, ik dank u voor het antwoord. Uiteraard ben ik bereid om u te ontslaan van de voorlezing van al die cijfergegevens. De zaak is duidelijk en het is goed dat het systeem werd bijgestuurd.
Uit de voorbeelden die u geeft Carrefour, Nyrstar, Recticel en Hansen Transmissions blijkt dat er nogal wat bedrijven zijn die aanspraak maken op de steun, en vrij kort daarna ik veronderstel node overgaan tot herstructureringen. Het blijft natuurlijk een heel kwalijk signaal dat men overheidsmiddelen geeft en daarmee op zijn minst de indruk wekt dat met die middelen een stuk van de herstructurering wordt gefinancierd. Dat roept bij de mensen een gevoel van onrechtvaardigheid op.
De koppeling die wordt gemaakt bij het herziene systeem waarbij tewerkstellingsvoorwaarden worden ingeschreven als voorwaarden voor overheidssteun, vind ik dan ook een positieve evolutie.
De vragen die ik heb gesteld, hebben betrekking op bedrijven die eerst de steun ontvangen en vervolgens herstructureren. We zullen ook moeten onderzoeken en monitoren in welke mate er bedrijven zijn die, als gevolg van de herziening, eerst mensen op straat zetten en de dag nadien een dossier indienen. Ik denk dan dat er evenzeer zou kunnen worden onderzocht in welke mate andere dan marktomstandigheden die uiteraard dramatisch kunnen wijzigen aan de basis liggen van zon herstructurering.
Het dossier waar we daarnet heel lang bij hebben stilgestaan, Opel, toont aan dat multinationals soms om heel uiteenlopende redenen, anders dan de rentabiliteit van een bedrijf, beslissen om op deze of gene plaats een vestiging te herstructureren of zelfs te sluiten. Een post-factumanalyse van nieuwe aanvragen zou ook interessant kunnen zijn.
De voorzitter : Het incident is gesloten.