Commissie voor Openbare Werken, Mobiliteit en Energie Vergadering van 07/11/2006
Vraag om uitleg van de heer Pieter Huybrechts tot de heer Kris Peeters, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, over de toenemende verkeersdrukte en -onveiligheid op de E313 in de Kempen
Vraag om uitleg van de heer Frans Peeters tot de heer Kris Peeters, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, over ongevallen aan de op- en afritten van de E313
De voorzitter: De heer Huybrechts heeft het woord.
De heer Pieter Huybrechts: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega´s, de E313 is een van de drukste en onveiligste snelwegen in Vlaanderen geworden, iets wat de heer Peeters zeker zal beamen. De ochtendfiles reiken bijna dagelijks van Herentals-West tot de Antwerpse Ring, zo´n 30 kilometer verder. Economisch en ecologisch is dat niet dadelijk een gezonde toestand.
Ook met de veiligheid is het op de E313 vrij belabberd gesteld. De laatste maanden deden zich hier zeer regelmatig problemen voor. De vele ongevallen aan de op- en afritten in Herentals-Oost en Geel-West zouden volgens commissaris Van Hoof van de verkeerspolitie in vele gevallen het gevolg zijn van onaangepaste snelheid. Maar ook wegwerkzaamheden zorgen bij afrit 22 Herentals-Oost in Olen voor zeer gevaarlijke situaties. Lange files staan daar op de pechstrook en auto´s en vrachtwagens stoppen daar op de rechtse rijstrook omdat ze niet tijdig meer kunnen invoegen. De verkeerspolitie heeft de administratie Wegen en Verkeer, afgekort AWV, al meermaals voorgesteld om de wegmarkeringen aan te passen en te verlengen, maar tot nu toe is daar nog niets van te merken. De problemen bij afrit 23 van Geel-West zouden volgens de AWV van structurele aard zijn en de afrit wordt pas in 2008 verlengd.
Mijnheer de minister, ik begrijp dat tijdelijke oplossingen om de situatie op de E313 veiliger te maken, niet zo eenvoudig te vinden zijn, maar na het recente dodelijke incident in de Kennedytunnel konden plotseling wel maatregelen worden genomen. Waarom kan dit niet voor de E313 in de Kempen? Wordt het niet de hoogste tijd om onder meer de door de verkeerspolitie aan de AWV gedane voorstellen uit te voeren?
Een tijdje geleden hebt u laten weten dat u een onderzoek zou laten uitvoeren. Is dit ondertussen al gebeurd? Welke initiatieven zullen worden genomen om de problemen op de E313 op te lossen, zodat verdere ongelukken kunnen worden vermeden?
De voorzitter: De heer Peeters heeft het woord.
De heer Frans Peeters: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, geachte leden, ik erken uiteraard de door de heer Huybrechts geschetste problematiek. Ik heb me de moeite getroost wat opzoekingswerk te verrichten met betrekking tot die verkeersongevallen. Meestal gebruiken de administratie en wij immers statistieken die een paar jaar oud zijn.
Ik heb bij de diverse politiezones de ongevallencijfers van de periode tussen 1 juli en 10 oktober van dit jaar opgevraagd. Daaruit blijkt dat op het traject tussen Grobbendonk en de provinciegrens met Limburg - dus de Antwerpse Kempen - 78 verkeersongevallen zijn gebeurd. Dat is eigenlijk heel veel. In 33 percent van de gevallen, of 26 ongevallen, ging het over ongevallen met lichamelijk letsel. Heel wat ongevallen zijn gerelateerd aan de afritcomplexen. Daar wou ik met mijn betoog meer specifiek op ingaan.
Ik moet hierbij vermelden dat de politiebronnen heel duidelijk stellen dat er heel wat meer ongevallen gebeuren die niet geregistreerd zijn door de politie, maar door de betrokken partijen worden afgehandeld via het Europese aanrijdingsformulier. We hebben het raden naar het aantal ervan.
Zoals de heer Huybrechts terecht aangeeft, hebben deze ongevallen verschillende oorzaken, zoals een onaangepaste snelheid, weersomstandigheden of andere factoren die men niet in de hand heeft, het uitvoeren van manoeuvres, een onvoldoende grote veiligheidsafstand, wegwerkzaamheden enzovoort. Het is ook bekend dat de afritten van de E313 in onze regio niet kwalitatief hoogstaand zijn op het vlak van verkeersveiligheid. Dat heeft te maken met bochtstralen, de stroefheid van het wegdek en nog enkele andere oorzaken. Heel specifiek met betrekking tot de afritcomplexen, hebben heel wat ongevallen te maken met de verzadiging van de afritten. Er staan inderdaad heel wat voertuigen stil op de pechstrook. Andere voertuigen vertragen op het rechterdeel van de hoofdweg E313, wat aanleiding geeft tot gevaarlijke manoeuvres en kop-staartaanrijdingen. Momenteel sorteren in Geel-West heel wat mensen voor op de pechstrook.
Volgens de AWV zal de afrit Geel-West worden verlengd in 2008. Dat is goed nieuws. Natuurlijk is dat tijdschema indicatief. Het kan ook 2009 worden. Dit heeft te maken met het verwezenlijken van de fly-over. Dit kan heel wat problemen oplossen. Het zal zorgen voor een betere doorstroming van het noord-zuidverkeer. Het verkeer dat de afrit neemt, zal gemakkelijker kunnen doorstromen naar de noord-zuidverbinding.
Misschien kan er ondertussen al worden gedacht aan een aanpassing van de afritcomplexen, en dit enkel tijdens de piekmomenten. Daarbij zou prioriteit worden gegeven aan de doorstroming van het verkeer dat de autosnelweg af wil, zodat de afritten verkeersarmer kunnen worden gemaakt. Volgens specialisten zou dit onder meer kunnen worden gerealiseerd door intelligente systemen die verkeerslichten met dat doel zouden aansturen.
Mijnheer de minister, ziet u mogelijkheden daartoe? Zijn de resultaten van het onderzoek al bekend? Kunt u v??r 2008 of 2009 iets doen ter zake? Welke maatregelen zouden dat eventueel kunnen zijn? Als er maatregelen kunnen worden genomen, binnen welk tijdsbestek ziet u dat?
De voorzitter: De heer Peumans heeft het woord.
De heer Jan Peumans: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, een tijd geleden heb ik een schriftelijke vraag gesteld over die E313. Wij moeten de stem van het volk laten horen. Welnu, veel Limburgers die naar Antwerpen gaan, doen daar hun beklag over.
Het lijkt me uitgesloten dat een pechstrook mag worden gebruikt als afslag van een autosnelweg, terwijl het verkeer er op nauwelijks enkele centimeters met 120 kilometer per uur voorbijraast.
Dit probleem is niet eigen aan de E313. Ook op andere autosnelwegen rijst hetzelfde probleem. Als ik het antwoord van uw administratie lees, dan heb ik het gevoel dat die wat aan symptoombestrijding doet, terwijl we ons moeten afvragen of er niet structureel moet worden ge?nvesteerd in een oplossing. Een voorbeeld is het beroemde punt in Lummen. Daar is uiteindelijk na heel veel aandringen een afslagstrook gemaakt voor verkeer dat van Antwerpen komt. Daar waren immers ook altijd problemen. Zelfs dat volstaat niet meer. Er zijn dus nog andere probleemafritten dan die waarover de twee vorige sprekers het hadden.
Mijnheer de minister, ik weet niet of u daar vandaag zo meteen op zult kunnen antwoorden, maar ik zou willen weten welk onderzoek er eigenlijk al is verricht door uw administratie of het Verkeerscentrum naar de fileproblematiek op de E313. Wat behelst dit onderzoek nu precies? U antwoordde immers het volgende op mijn schriftelijke vraag: ?Er is een onderzoek naar de schijnbaar toegenomen files op de E313 lopende. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het Verkeerscentrum.? Ik zal een nieuwe schriftelijke vraag moeten stellen om te weten wat dat onderzoek nu precies inhoudt. Beperkt men zich daarbij tot de E313, of zullen de autosnelwegen in hun geheel worden bekeken?
De voorzitter: Minister Peeters heeft het woord.
Minister Kris Peeters: Mijnheer de voorzitter, mijnheer Huybrechts, uit uw vergelijking met de Kennedytunnel heb ik begrepen dat u het kordate optreden toejuicht. De camera´s werden reeds aan één kant geplaatst en zullen ook aan de andere kant, in de andere koker, worden geplaatst. Natuurlijk is de situatie niet volledig vergelijkbaar met die van de E313. Voor de Kennedytunnel beschik ik over dynamische signalisatie. De verlaging van de snelheid kon er makkelijker worden doorgevoerd en over de aanpassing en het plaatsen van de camera´s kon vrij snel beslist worden. Dat wil niet zeggen dat we inzake de E313 ter plaatse moeten blijven trappelen, integendeel we moeten er werk van maken.
U en de heer Peeters merkten op dat verschillende opritten van de E313 kort zijn en een kleine bochtstraal hebben. Indien de snelheid niet wordt aangepast, geven ze aanleiding tot problemen. De bochtstralen zijn natuurlijk niet nieuw. Ze zijn al jaren wat ze zijn, maar dat mag geen reden zijn om de koe niet bij de hoorns te vatten. De talrijke vragen die u allen hebt gesteld, gaan daarover. U stelt niet zozeer dat er iets moet gebeuren want er zal iets gebeuren, maar u vraagt zich af binnen welke tijdsspanne één en ander zal gebeuren en of er bij de implementatie van de maatregelen rekening kan worden gehouden met een kortere termijn en een wat langere termijn.
Het klopt dat ik aan het Verkeerscentrum de opdracht heb gegeven om een rapport te maken over de E313. Het gaat dus enkel over de E313 en niet over andere autosnelwegen, maar het is niet uitgesloten dat het rapport ook andere problemen behandelt of dat er bijkomende rapporten worden gevraagd. Voor de opmaak van het rapport werd een werkgroep opgericht waarvan het agentschap Infrastructuur en de federale politie deel uitmaken. De eerste vergadering van de werkgroep vond plaats op 23 oktober. Tijdens die vergadering werd een eerste reeks van dringende maatregelen vooropgesteld. Nu wordt bekeken hoe een aantal dringende maatregelen nu al kunnen worden uitgevoerd en de meer fundamentele en tijdvergende maatregelen op een later tijdstip. De zaak loopt nog. Alles wordt bekeken en elke suggestie, ook van uwentwege, die nog niet werd opgenomen, wordt overgemaakt.
Mijnheer Peumans, u stelt dat de infrastructuur op een drastische manier moet worden bekeken. Ik begrijp toch goed dat u niet verwijst naar de invoegstroken, waarover ik dadelijk iets zal zeggen, maar dat u het hebt over het leggen van een nieuwe rijbaan?
De heer Jan Peumans: Mijnheer de minister, u bent het toch met me eens dat er levensgevaarlijke situaties ontstaan? Nu gebruikt men een pechstrook om af te slaan, maar daarvoor is een pechstrook niet gemaakt. Een pechstrook dient om te stoppen bij pech, niet om op te rijden.
Minister Kris Peeters: Inderdaad, maar als ik iets bijvoeg en ik moet de pechstrook behouden, dan betekent dat dat ik er een strook bij moet leggen. Dat is zonneklaar.
De invoegstroken dienen te worden verlengd. Ik word even technisch. Het gaat om een toplaag in ZOA. Dat staat voor ?zeer open asfalt´. De ZOA-toplaag moet afgefreesd en heraangelegd worden. Zo niet krijgt men het effect dat werd ervaren tussen Massenhoven en Ranst waar de toplaag na het verwijderen van de vroegere randlijn begint uit te brokkelen door overrijdend verkeer. Het verlengen van de opritten vereist, naast het aanpassen van de markeringen zoals werd gevraagd door de politie, ook de uitvoering van wegeniswerken. Hierdoor stijgt niet alleen de kostprijs, maar we moeten de budgetten ook inschrijven in de investeringsprogramma´s.
Bij de afritten Herentals-oost te Olen en Geel-west situeren zich de problemen niet in de lengte van de uitvoegstroken, maar in de verkeersafwikkeling van de kruispunten met het onderliggende wegennet. Er zijn vooral moeilijke linksaf-bewegingen. De afritten zijn daardoor te kort, wat regelmatig filevorming op de pechstrook tot gevolg heeft.
Bij de afrit van Olen is er het bijkomende fenomeen dat de omliggende werken van TV3V, of de N13 tussen Herentals en Grobbendonk en eerder tussen Herentals en Geel, extra verkeer aantrekken op deze afritten, met congestie als gevolg. Dit werd gemeld aan TV3V met de bedoeling om tijdelijke verkeerslichten met lussen in de afrit te verkrijgen, om zo de afrit voorrang te geven op het onderliggende wegennet en deze sneller te ontlasten. Dit probleem zal nog worden besproken in de Provinciale Commissie voor Verkeersveiligheid van deze maand.
Een gelijkaardig congestieprobleem doet zich voor aan de afrit Geel-West, en dan vooral voor het verkeer dat van Hasselt komt. U hebt het er daar ook al over gehad. Niettegenstaande er op het einde van die afrit al verkeerslichten staan, reikt de file meestal tot op de autosnelweg. Aanpassingen aan dit complex zijn voorzien in de realisatie van de Kempense Noord-Zuidverbinding. Er wordt onderzocht of sommige maatregelen sneller dan gepland kunnen worden uitgevoerd.
Een eerste vergadering van de werkgroep vond dus op 23 oktober plaats. Tijdens het eerste overleg van de werkgroep zijn al een eerste reeks dringende maatregelen ge?nventariseerd. Dat wordt verder onderzocht. Infrastructurele werken vergen tijd, ik ga er evenwel van uit dat we dit in 2008 aanpakken. Verder ga ik in op uw vraag om in afwachting van een oplossing te onderzoeken of ondertussen al maatregelen kunnen worden genomen.
De voorzitter: De heer Huybrechts heeft het woord.
De heer Pieter Huybrechts: Ik dank de minister voor zijn antwoord. Zoals hij het zelf heeft gesteld, mogen we niet ter plaatse blijven trappelen. We moeten er zo vlug mogelijk werk van maken.
De voorzitter: De heer Peeters heeft het woord.
De heer Frans Peeters: Ook ik dank de minister voor zijn antwoord. Ik begrijp dat men op heel korte termijn zoekt naar middelen om de verkeersveiligheid gevoelig te verbeteren enerzijds, en dat men tegen 2008 werkt aan structurele oplossingen anderzijds.
De voorzitter: Het incident is gesloten.