Commissie voor Leefmilieu en Natuur, Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid en Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed Vergadering van 09/03/2006
Vraag om uitleg van de heer Karlos Callens tot de heer Kris Peeters, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, over de uitvoering van de terugnameverplichting van afvallandbouwfolies
De voorzitter: De heer Callens heeft het woord.
De heer Karlos Callens: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, collega´s, landbouwfolies worden in de landbouw op grote schaal gebruikt. Na een tijdje zijn ze evenwel versleten of kapot gegaan door de weersomstandigheden en worden de folies afval.
Het Vlaams Reglement voor Afvalvoorkoming en -beheer, afgekort Vlarea, voorziet in een regeling voor deze folies. In artikel 1.1.1, paragraaf 2, punt 13, van het besluit staat de definitie. Het gaat om?kunsttoffolie die wordt gebruikt in het kader van een land-, tuinbouw- of veeteeltactiviteit, met uitzondering van verpakkingsafval´. Volgens artikel 2.3.1 van het Vlarea worden afvallandbouwfolies aangeduid als bijzondere afvalstoffen.
In artikel 3.1.1.1, punt 8, c, van hetzelfde besluit staat dat met ingang van 1 juli 2004 afvallandbouwfolies onderworpen zijn aan de aanvaardingsplicht door de eindverkoper, de tussenhandelaar en/of de producent. In artikel 3.1.1.2, paragraaf 1, staat duidelijk dat de eindverkoper, de tussenhandelaar en de producent de afvalstof gratis in ontvangst moeten nemen, zelfs als de consument geen vervangende producten aanschaft. Conform punt 12 van deze paragraaf vallen vanaf 1 juli 2004 ook afvallandbouwfolies onder deze regeling.
Mijnheer de minister, tot op heden werd geen milieubeleidsovereenkomst afgesloten, omdat de landbouwfoliesector de aanvaardingsplicht betwist. Dat veroorzaakt problemen bij land- en tuinbouwers die op een correcte manier hun afvallandbouwfolies willen verwijderen en dwingt hen soms tot het opslaan van grote hoeveelheden of de afvoer tegen betaling naar containerparken of ‑bedrijven, waarvan de kostprijs kan oplopen tot 25 euro per kubieke meter. In een aantal gevallen zal wellicht ook worden overgegaan tot illegale en onverantwoorde verbranding van deze kunststoffen.
Mijnheer de minister, ook de gemeenten kampen nog altijd met het probleem. Ze weten niet goed wat ze met de landbouwfolies moeten doen. De ene gemeente probeert vriendelijk te zijn ten opzichte van de landbouwer en stelt gratis een container ter beschikking, terwijl de andere gemeente de folies niet toelaat op het containerpark. Er zijn dus niet alleen problemen bij de landbouwer zelf, maar ook bij de gemeenten.
Mijnheer de minister, over welke hoeveelheid afval gaat het? Worden hierover gegevens bijgehouden? Zo ja, door wie en op welke informatie steunen deze gegevens?
Voert u gesprekken met de betrokken sector over de opmaak van een milieubeleidsovereenkomst? Zo ja, wanneer stelt u deze MBO in het vooruitzicht? Wat is de stand van zaken? Zo nee, zult u gesprekken opstarten? Wanneer zal dat gebeuren?
Mijnheer de minister, hoe zult u de aanvaardingsplicht voor afvallandbouwfolies, die van kracht is sinds 1 juli 2004, op korte termijn doen naleven? Waar en hoe kunnen landbouwers terecht met klachten over het niet respecteren van deze aanvaardingsplicht?
De voorzitter: Mevrouw Van den Eynde heeft het woord.
Mevrouw Marleen Van den Eynde: Mijnheer de voorzitter, u weet dat onze fractie bekommerd is om de landbouwsector in het algemeen.
Mijnheer de minister, op 6 januari heb ik een schriftelijke vraag gesteld over deze problematiek, want ik ken de problemen met landbouwfolie als afvalproduct. In uw antwoord stond dat momenteel met de sector en de folieproducenten een overleg wordt georganiseerd en dat ze zelf een voorstel zullen aanreiken. Ik ben benieuwd of hierover ondertussen al iets meer geweten is.
Mijnheer de minister, we moeten elke keer opnieuw vaststellen dat aanvaardingsplichten worden ingevoerd waarvoor de MBO nog niet is geregeld. Eigenlijk zetten we elke keer een bepaalde sector onder druk en voeren we een aanvaardingsplicht in waaraan ze niet kunnen voldoen, omdat er geen MBO bestaat. Ik wil ervoor waarschuwen om niet te snel aanvaardingsplichten in te voeren, zolang er geen duidelijke MBO bestaat.
De voorzitter: Minister Peeters heeft het woord.
Minister Kris Peeters: Mevrouw Van den Eynde, ik kan me aansluiten bij uw opmerking. Men moet met enige zorg aanvaardingsplichten invoeren en ze zeker ook kunnen concretiseren.
Mijnheer Callens, volgens schattingen wordt in België jaarlijks 4000 ton landbouwfolie, 5000 ton tuinbouwfolie en 3000 ton stretchfolie op de markt gebracht. Landbouwfolies worden veelvuldig hergebruikt bij de landbouwers zelf. Dat is een goede zaak. Volgens de statistieken en de beschikbare gegevens die mijn administratie heeft verzameld, wordt op dit moment 20 percent als afval ingezameld en verwerkt.
De aanvaardingsplicht voor landbouwfolies, zoals vastgelegd in het Vlarea, is op dit ogenblik nog niet ingevuld. De OVAM heeft onderhandelingen gevoerd met de sector - de folieproducenten, de federatie, de invoerders en de landbouworganisaties - om tot een milieubeleidsovereenkomst te komen. De sector wenste echter niet over te gaan tot ondertekening van de voorgestelde milieubeleidsovereenkomst, omdat er op het ogenblik van de productie van de folies geen onderscheid kan worden gemaakt tussen landbouwfolies en folies voor de bouw. Daarom is een aanvaardingsplicht voor landbouwfolies nauwelijks uitvoerbaar.
Ook in Nederland is de aanvaardingsplicht voor landbouwfolies, die in 1997 werd ingevoerd, na enkele jaren ingetrokken wegens te weinig toegevoegde waarde.
Mijnheer Callens, ik ben bereid om alternatieven voor de aanvaardingsplicht te overwegen, want ik denk dat we ook op andere manieren resultaten kunnen bereiken. Op dit moment wordt door de producenten en de landbouworganisaties een beheersplan voorbereid. Ik wil hier niet op vooruitlopen, maar dat kan eventueel een milieubeleidsovereenkomst vervangen.
Men heeft me een ontwerp overgemaakt, waarover de volgende dagen verder zal worden gesproken, natuurlijk in overleg met de OVAM en de betrokkenen. Daarna zullen de nodige beslissingen worden genomen om tegemoet te komen aan de noden van de landbouwers en om een optimale inzameling en een milieuvriendelijke verwerking te organiseren. Ik ga ervan uit dat op korte termijn een overeenkomst kan worden bereikt over een beheersplan, waardoor de problemen opgelost zullen worden.
Ondertussen hebben verschillende gemeenten zelf initiatieven genomen om de inzameling van landbouwfolies te organiseren. Indien deze folies voldoende zuiver zijn, is de economische waarde voldoende hoog om recyclage mogelijk te maken zonder dat hiervoor moet worden betaald. Ik hoop dat ik zo snel mogelijk tot een overeenkomst kan komen over het voorstel voor beheersplan. Ik zal u op de hoogte houden.
De voorzitter: De heer Callens heeft het woord.
De heer Karlos Callens: Ik dank u voor uw antwoord, mijnheer de minister.
Uw administratie heeft de juiste informatie ingewonnen. De vervuilde folies vormen een probleem. Sommige landbouwers bieden folies aan waar aarde en slib aan hangt. Naar het schijnt, kan de verwerker dat vuil op een redelijk gemakkelijke manier verwijderen. Dat is niet wetenschappelijk bewezen.
Wat nuttig zou zijn, is een beheersovereenkomst met de gemeentes of de intercommunales. De sector zou een vergoeding kunnen betalen voor de verwerking. Dat zou de ideale oplossing zijn. We moeten vermijden dat de landbouwers in sommige gemeenten hun folies niet kwijt kunnen en in andere te veel moeten betalen omdat de gemeente zelf niet weet wat ze ermee moet doen. Ze verkopen de folies dan aan een verwerker die er misbruik van maakt en te veel aanrekent.
Minister Kris Peeters: Ik dank u voor uw steun. Hopelijk kunnen we dit in de komende weken op een positieve manier afronden.
De voorzitter: Het incident is gesloten.