Commissie voor Leefmilieu en Natuur, Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid en Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed Vergadering van 27/10/2005
Vraag om uitleg van mevrouw Michèle Hostekint tot de heer Kris Peeters, Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur, over de uitvoering van het samenwerkingsakkoord rond het beheer en het natuurherstel van militaire domeinen in Vlaanderen
De voorzitter: Mevrouw Hostekint heeft het woord.
Mevrouw Michèle Hostekint: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, begin 2004 sloten toenmalig Vlaams minister van Leefmilieu Tavernier en federaal minister van Landsverdediging Flahaut een samenwerkingsovereenkomst voor het herstel van 10.000 hectare natuur, verspreid over 12 militaire domeinen. Het akkoord werd aangekondigd als het grootste heideherstelproject dat Europa ooit heeft gekend. Heidegebieden, maar ook vennen, stuifduinen, beekvalleien en bossen zouden via dit project onder handen worden genomen.
In West-Vlaanderen gebeurt dat op het militair domein Vloethemveld in Zedelgem en op het munitiedepot in Houthulst. In Oost-Vlaanderen wordt de heide hersteld op het oostelijke deel van het militair domein Vliegveld Ursel, in de provincie Antwerpen op het Klein en Groot Schietveld in Brasschaat, op het oefenterrein in Grobbendonk, op het oefenvliegveld in Malle, op het militair domein Tielenkamp in Kasterlee, de Tielenheide in Turnhout en op het Vliegveld Weelde. In Limburg ten slotte wordt het Schietveld Houthalen aangepakt, in Leopoldsburg worden de vallei- en brongebieden van de Zwarte Beek, de Bolisserbeek en de Dommel op het Kamp Beverlo hersteld en in Zonhoven het Munitiedepot Molenheide. Deze militaire domeinen maken deel uit van het Europese Natura 2000-netwerk, een netwerk van waardevolle natuurgebieden kaderend in de Europese habitatrichtlijn en vogelrichtlijn.
Mijnheer de minister, wat is de stand van zaken voor het uitwerken van beheersvoorwaarden en? maatregelen voor de 12 verschillende domeinen? Wat zijn de randvoorwaarden om deze 12 domeinen geheel of gedeeltelijk open te stellen voor het publiek? Welke afdeling van AMINAL staat in voor het beheer van deze domeinen? Is het de bedoeling dat de Vlaamse overheid deze domeinen geheel of gedeeltelijk verwerft? Wordt de privé-natuurbehoudsector betrokken bij het beheer van deze domeinen? In welke mate blijven op de 12 domeinen militaire activiteiten plaatsvinden? Wat wordt de stedenbouwkundige bestemming van het domein als de militaire activiteiten worden stopgezet?
De voorzitter: Mevrouw Van den Eynde heeft het woord.
Mevrouw Marleen Van den Eynde: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, de voorbije dagen ontving ik een folder over de LIFE-projecten DANAH, waar mevrouw Hostekint naar verwijst. Mijnheer de minister, op welke manier werd de selectie gemaakt van de militaire domeinen? Wat is de financiële invloed van dit project op het Vlaamse Gewest?
In het verleden waren er heel wat moeilijkheden tussen het Vlaamse Gewest en de federale regering over het beheer van militaire domeinen, maar ook over de milieuverontreiniging op militaire domeinen.
De voorzitter: Minister Peeters heeft het woord.
Minister Kris Peeters: Mevrouw Van den Eynde, om een volledig antwoord te kunnen geven op uw vraag over de manier waarop de selectie is gebeurd, zal ik in de archieven moeten duiken.
Mevrouw Hostekint, in 1999 werd een eerste beheersovereenkomst getekend tussen de Vlaamse minister van Leefmilieu en de federale minister van Defensie voor het natuur- en bosbeheer op welbepaalde militaire domeinen in Vlaanderen: het zogenaamde protocol met Defensie. Binnenkort zouden we een hernieuwde beheersovereenkomst kunnen tekenen, waarin verder uitvoering wordt gegeven aan het akkoord van 1999. Ik moet met minister Flahaut nog een geschikte datum vinden om het door te praten en te ondertekenen, maar hij is - en dat is inherent aan zijn functie - niet altijd in het land.
Omwille van de grote oppervlakte van deze militaire domeinen moet, ondanks een grote logistieke beheersinspanning, toch achterstallig beheer en herstel uitgevoerd worden. Daarom werd in 2003 voor 12 van deze militaire domeinen het LIFE-project DANAH opgesteld, dat met succes Europese subsidies heeft verkregen voor een grootschalig natuurherstel en achterstallig beheer van ongeveer 9400 hectare.
De samenwerkingsovereenkomst tussen AMINAL, meer in het bijzonder de afdeling Natuur en de afdeling Bos en Groen, en het ministerie van Defensie voor de projectorganisatie en de uitvoering en opvolging van de acties van dit LIFE-project, werd begin 2004 ondertekend.
Binnen dit LIFE-project worden voor die 12 domeinen gebiedsvisies verfijnd, die zullen resulteren in ge?ntegreerde richtplannen waarbinnen het militaire gebruik getoetst wordt aan de ecologische randvoorwaarden en het medegebruik door derden.
Een ontwerp van richtplan wordt op dit moment als casestudy opgemaakt voor het Kamp Beverlo in Leopoldsburg. Het is de doelstelling tegen 2008 goedgekeurde richtplannen te hebben voor de 12 domeinen van het LIFE-project DANAH.
Deze materie wordt volledig gestuurd vanuit het ministerie van Defensie. In principe zijn de militaire domeinen niet toegankelijk zonder vooraf afgeleverde concessie. Deze toelating voor medegebruik moet men aanvragen bij de lokale Regionale Centra voor Infrastructuur van Defensie. De speciaal binnen de beheersovereenkomst van 1999 opgerichte Commissies voor Natuur en Bos brengen hierover een niet-bindend advies uit.
Voor het reguliere ecologische beheer van de militaire domeinen staan de afdelingen Natuur en Bos en Groen van AMINAL in. De bevoegde ambtenaren van deze afdelingen zetelen ook in de lokale Commissies voor Natuur en Bos die minimum tweemaal per jaar samenkomen om per militair domein het beheer te bespreken en om waar nodig bij te sturen en te overleggen over vergunningsaanvragen. De drie partners, Defensie, de afdeling Natuur en de afdeling Bos en Groen, zorgen voor de praktische uitvoering op het terrein. In veel gevallen gebeurt dat samen met plaatselijke privé-verenigingen voor natuurbehoud.
Slechts indien het ministerie van Defensie beslist tot zogenaamde vervreemding van een domein of een zone van een domein, kan er sprake zijn van aankoop door derden. Momenteel lopen er op middelen van de Vlaamse overheid twee aankoopdossiers van domeinen die Defensie wenst te vervreemden: het Munitiedepot Molenheide te Zonhoven in de provincie Limburg en het Drongengoed te Ursel in de provincie Oost-Vlaanderen.
Officieel is er geen vertegenwoordiging van de privé-natuurbehoudsector in de Commissies voor Natuur en Bos. In de praktijk echter voeren plaatselijke verenigingen ook beheerwerken uit in sommige domeinen. Ze hebben in dat geval via voorafgaand overleg met AMINAL ook inspraak in het natuurbeheer. In de hernieuwde beheersovereenkomst, die hopelijk binnenkort wordt ondertekend, staat dat natuurverenigingen wel kunnen worden vertegenwoordigd in de lokale commissies. Deze aanvulling zal hopelijk met veel enthousiasme worden onthaald.
Buiten de te vervreemden militaire domeinen is het prioritaire gebruik natuurlijk het militaire gebruik, en dit blijft zo zolang het ministerie van Defensie en de bevoegde minister dat wensen.
Indien de militaire activiteiten in een of meerdere domeinen stoppen, moet de stedenbouwkundige bestemming gerealiseerd worden via de procedure van een gewestelijk RUP, dat volledig verenigbaar dient te zijn met het bestaande juridische kader, inzonderheid met de Europese habitatrichtlijn en vogelrichtlijn.
Mijnheer de voorzitter, ik stel voor om het hierover opnieuw te hebben bij het afronden van de nieuwe beheersovereenkomst. De manier waarop de 12 domeinen werden geselecteerd, moet ik onderzoeken. Misschien kan daarover een nieuwe vraag worden gesteld? Op de vraag over het totale financiële kostenplaatje, kan ik ook nog geen antwoord geven. Ik moet eerst een optelsom maken. Ik stel voor dat ook daarover een schriftelijke vraag wordt ingediend.
De voorzitter: Mevrouw Hostekint heeft het woord.
Mevrouw Michèle Hostekint: Mijnheer de minister, ik dank u voor uw uitgebreide antwoord. Begrijp ik het goed dat de beheersovereenkomst er snel komt?
Minister Kris Peeters: Ja, inderdaad. Ik durf niet te beweren dat ik de minister van Defensie stalk in verband met dit dossier, maar het is toch de bedoeling om de overeenkomst zo snel mogelijk in orde te krijgen.
De voorzitter: Het incident is gesloten.