Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Danen heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, ik wil u ondervragen over de berichtgeving over de afbouw van de premies voor dakisolatie en hoogrendementsglas. Het is namelijk nog maar een week geleden dat de aankondiging kwam dat de premies voor dakisolatie en hoogrendementsglas zouden worden afgebouwd. Enkele dagen later wist u ons te vertellen via het VTM-nieuws en andere mediakanalen dat er al een verdrie- of verviervoudiging was van het aantal aanvragen voor dergelijke premies. U leek daar heel blij om te zijn. Als mensen blij zijn, kan ik dat alleen maar toejuichen.
Ik vrees dat die blijheid van kortstondige duur zal zijn, en wel hierom. Na de piek van aanvragen is de kans heel groot dat de woestijn zal volgen. U weet wat er in de woestijn gebeurt: heel erg weinig. Toch zeker op het vlak van isolatie is dat geen goede zaak.
Ik vind het bijzonder vreemd dat u een goede maatregel die zorgt voor jobs, toch belangrijk, voor een vermindering van de CO2-uitstoot, belangrijk, voor betere energiezuinige woningen, ook heel erg belangrijk, en de portemonnee van de mensen, belangrijk zeker nu we weten dat de energiefactuur fel zal stijgen, denkt af te schaffen.
Minister, hoe ziet u dat afbouwscenario concreet? Met andere woorden: bent u van zin om de maatregel tot een nulscenario af te bouwen? Wat daarna? Daar maken wij ons heel erg veel zorgen over.
Minister Turtelboom heeft het woord.
In verband met de dakisolatie hadden we gemerkt dat tussen 2012 en 2014 er een heel sterke terugval was van 37 procent. Dan heb je twee mogelijkheden. Ofwel zeg je dat het jammer is, maar de premie is er en de mensen moeten er maar gebruik van maken. Ik vond dat geen optie, want we weten dat van een op vijf huizen het dak nog niet geïsoleerd is. Die premies zijn dus nodig, maar ze moeten vooral geraken op de plaats waar ze moeten geraken, namelijk bij de mensen die op dit ogenblik nog in een huis wonen dat niet geïsoleerd is.
We merken dat als je een premie te lang op hetzelfde niveau blijft laten bestaan, er geen incentive is voor mensen om sneller te investeren of beslissingen te nemen. Dan kom je heel vaak in de situatie waarin we terechtkwamen met de dakisolatie, dat uitstel effectief afstel is. Men zegt dan: ik zal ooit wel eens mijn dak isoleren. Maar dat gebeurt eigenlijk nooit.
En dan zegt men heel vaak, ook de Bond Beter Leefmilieu, dat het interessant is een afbouw in het vooruitzicht te stellen, net om mensen te activeren en te zeggen dat ze een grotere tegemoetkoming krijgen als ze het nu nemen.
Wat hebben wij inderdaad gezien? Op het moment dat het werd aangekondigd – een citaat uit de beleidsnota dat er door een journalist uit werd gepikt – was er een enorme stijging van het aantal bezoekers van de website waar je kunt zien van welke premies je kunt gebruikmaken. Ook was er een sterke stijging van het aantal aanvragen, ongeveer maal drie, afhankelijk van de maatschappij, Eandis of Infrax. Bij Infrax was het zelfs nog sterker gestegen.
Dat is natuurlijk een goede zaak. Want wat willen we eigenlijk zeggen? Maak er nu gebruik van. Elke winter, elk seizoen of elke dag dat je niet hebt geïsoleerd, is eigenlijk een verloren winter, seizoen of dag.
Wat is de planning? We werken het systeem uit. Het zal voor 2015 zijn. Uiteraard blijven we dat bekijken. Eén ding is voor mij heel duidelijk: energie-efficiëntie is, naast investeren in hernieuwbare energie, een van de prioriteiten van deze regering, van mijn beleid.
Ik wil verkrijgen dat ik een volume van meer dakisolatiepremies kan uitbetalen in plaats van minder, omdat dat een van de meest efficiënte manieren is om de woningen energiezuinig te maken. We doen deze hervorming dus net om de mensen te zeggen dat ze hun gedrag niet moeten uitstellen, maar vandaag moeten handelen. Elke isolatie die je vandaag doet, is een dag gewonnen.
Ik hoor het u graag zeggen. Natuurlijk zijn we ook de doelstelling genegen dat er zo veel mogelijk daken worden geïsoleerd, met alle positieve gevolgen van dien.
Toch maken wij ons grote zorgen, want wat erna? Als je nu zorgt voor ettelijke honderden of misschien zelfs een paar duizend extra daken die worden geïsoleerd, zijn er nog altijd een paar honderdduizend daken in Vlaanderen die nog niet werden geïsoleerd. Dat zijn dan vaak niet de gemakkelijkste dossiers.
U kunt nu misschien blij zijn met dat heel groot aantal extra dossiers, enkele honderden of duizenden, maar als het daarna stilvalt, ben je nog veel verder van huis, want dat zijn dan allicht huizen die u opgeeft. Of hoe moet ik dat begrijpen?
De heer Beenders heeft het woord.
Minister, ik wil graag een verduidelijking over het nieuws dat vorige week is verschenen. Ik weet niet of u de juiste beslissing hebt genomen. De toekomst zal uitwijzen of u de ambitie inzake energie-efficiëntie al dan niet zult halen. De cijfers die u enkele dagen na de bekendmaking van de maatregelen verkondigde, volgden eigenlijk wel heel snel. Een aanvraag moet vergezeld zijn van een factuur, van attesten ingevuld door een aannemer.
Minister, waar zijn die cijfers eigenlijk? Kunnen wij die inkijken? Na drie dagen al kunnen aangeven dat het aantal aanvragen verdrievoudigd is met een procedure die u moet doorlopen bij het plaatsen van dakisolatie, lijkt mij erg snel. Het lijkt mij dus nuttig om de cijfers die u hebt verkondigd, te bekijken, zodat we kunnen bestuderen op welke manier er gehandeld werd na het bekendmaken van het nieuws rond uw beleidsplannen.
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, het aantal investeringen is tussen 2012 en 2013 gedaald met 38 procent. Ik denk dat iedereen het ermee eens is dat energie-efficiëntie momenteel het meest belangrijke is en dat we daar iets mee moeten doen. We moeten zorgen voor een aantal prikkels. Een van die prikkels is inderdaad wat er in de beleidsbrief staat.
Ik heb in de commissie Energie al eens aangekaart dat er al meer dan 170.000 scans zijn gebeurd in woningen. Je kunt dus perfect een benchmark maken van de gemakkelijkste maatregel die men kan uitvoeren. Daarmee kan men zelfs de geheroriënteerde energiesnoeiers de baan op sturen om die zaken zo snel mogelijk uit te voeren en dus niet enkel te focussen op dakisolatie.
Dus als u vraagt ‘wat erna?’, zeg ik dat er nog heel wat potentieel is om daarna te doen zonder veel investeringskosten.
Maar uiteraard wil ik ook meer weten over de timing en de communicatie. En ten slotte wil ik ook graag weten of u daarover al gesproken hebt met de bouwsector.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, ik was blij met de vraag, niet alleen omdat isoleren en dakisolatie heel belangrijk zijn, maar ook omdat het belangrijk is om daar duidelijk over te zijn tegenover de Vlaamse gezinnen.
Dit is niet nieuw. Niet alleen stond de getrapte verlaging van deze premies al in het regeerakkoord, dat we al sinds juli kennen, ook al in de vorige legislatuur heeft de vorige minister van Energie een afbouw van de premies in het vooruitzicht gesteld toen de dakisolatienorm werd ingesteld. Voor ons is een geleidelijke afbouw van de premies niet hetzelfde als een afschaffing ervan. Zeker voor deze legislatuur is die afschaffing zeker niet aan de orde. Integendeel, in het regeerakkoord is afgesproken dat we gaan voor extra stimuli voor gecombineerde investeringen, voor totaalrenovatie.
Minister, het lijkt me belangrijk om heel snel duidelijkheid te geven aan de Vlaamse gezinnen, zodat ze weten waar ze aan toe zijn. Wanneer zult u die duidelijkheid kunnen geven? Zult u ook werk maken van die stimuli voor gecombineerde investeringen: dakisolatie, maar ook rendementsbeglazing, spouwmuurisolatie enzovoort?
De heer Schiltz heeft het woord.
Voorzitter, minister, het is natuurlijk zeer heuglijk te vernemen dat er eindelijk duidelijkheid komt in het kluwen aan premies en vergoedingen die het Vlaamse niveau soms rondstrooit. Ik heb ze hier opgeschreven: er is sprake van zes verschillende soorten dakisolatie, die dan nog los staan van de verschillende fiscale tegemoetkomingen die bestaan. Een kat vindt daar haar jongen niet in terug. Het verheugt me dus dat dit wordt vereenvoudigd.
Mijnheer Danen, bovendien is het niet zo dat, omdat er nu wordt ingegrepen en er een versnelde investering wordt gerealiseerd in de daken, die daken nadien niet meer geïsoleerd zijn. Elk dak dat door wat de regering doet, vanaf vandaag wel geïsoleerd raakt, is, zoals de minister terecht stelt, gewonnen. Wat er daarna moet gebeuren, dat zal dan in 2015 moeten blijken. Minister, als u zegt dat het totale volume van het aantal premies zal worden opgetrokken, dan kan dat ons alleen maar geruststellen en moet dat ons tevredenstellen.
Toch heb ik de vraag of u voldoende overleg pleegt met de stakeholders uit de bouwsector en ook met de consumentenorganisaties, om er zeker van te zijn dat het nieuwe systeem na deze eenmalige stijging niet plat zal vallen, maar ook de komende jaren nog een prikkelend effect zal hebben.
Ik onderschrijf volledig wat is gezegd: een getrapte afbouw is geen afschaffing. Als je een sterke daling hebt, dan kun je ofwel niets doen en je erbij neerleggen dat een op de vijf daken niet geïsoleerd is, ofwel kun je beslissen het premiesysteem te herbekijken, om te zien hoe je opnieuw prikkels kunt geven om dat aan te vragen. Dat is wat we doen, maar we zullen inderdaad ook verder gaan. Er bestaan heel wat premies, omdat er ook vaak sprake is van combinaties met gemeenten en steden, wat een zeer goede zaak is. We zullen ook dat hele systeem van alle premies die bestaan, onder de loep nemen. We zullen bekijken op welke manier we dat systeem nog kunnen vereenvoudigen, op welke manier we dat kunnen koppelen aan leningen die gemakkelijk zijn aan te gaan en aan audits, zodat men het juiste doet om zo snel mogelijk aan energie-efficiëntie te winnen.
De cijfers waarnaar werd gevraagd, zijn cijfers die we hebben opgevraagd bij Eandis en Infrax. Dat zijn de extra aanvragen die zij nu hebben gekregen, vergeleken met de extra aanvragen die ze anders krijgen, op andere dagen. Ik heb er uiteraard geen enkel probleem mee om die cijfers over te maken aan het parlement.
Beleid voeren is natuurlijk vooruitkijken. Ik roep er toch heel sterk toe op dat er heel snel duidelijkheid zou worden gecreëerd, ook in het degressieve scenario dat u vooropstelt en ook met betrekking tot wat er daarna gebeurt. Een geïntegreerd energiebeleid, dat is immers veel meer dan mensen ertoe oproepen om eenpansgerechten klaar te maken. (Applaus bij Groen)
De actuele vraag is afgehandeld.