Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer De Loor heeft het woord.
Voorzitter, ministers, collegas, wellicht namens veel OCMWs luid ik hier opnieuw de alarmbel over de onbetaalde energiefacturen. Gisteren of vandaag zijn cijfers vrijgegeven. Ze bevestigen onze ervaringen in de OCMWs. De meest recente cijfers, voor 2009, tonen aan dat de stijging van het aantal mensen dat zijn energiefactuur niet langer kan betalen met 11 percent is gestegen. In 2008 waren er dat 70.300, in 2009 bijna 80.000. Vaak is het OCMW de laatste strohalm of het laatste redmiddel voor mensen die in energiearmoede dreigen terecht te komen.
In de schoot van de OCMWs zijn lokale adviescommissies (LACs) opgericht. De LACs stellen vast dat het niet altijd eenvoudig is om de dossiers goed voor te bereiden. Want veel van de doorgespeelde namen van mensen die hun energiefactuur niet langer kunnen betalen, kennen we niet. Het OCMW heeft dus ondersteuning nodig. Welke initiatieven neemt u om de OCMWs in de uitvoering van die zeer belangrijke taak te ondersteunen?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Voorzitter, collegas, dit is een ernstig probleem. Veel besturen ervaren de weerslag van de gevolgen van de crisis op het dagdagelijkse leven van de mensen, onder meer op de bijstand die men moet aanbieden. Ik wil enkele elementen van antwoord geven. In het Vlaams regeerakkoord staat dat we vooral proberen in te zetten op preventie om zware schuldenlasten te voorkomen. We willen ook nagaan in welke mate een subsidiëringssysteem voor diensten die met schuldbemiddeling bezig zijn, kan worden georganiseerd. Ik kan u alvast meedelen dat ik begin van deze maand heb gevraagd om een onderzoek daartoe op te starten, en na te gaan of eventueel overkoepelende initiatieven ten behoeve van diensten met specifieke expertise kunnen worden genomen. Ik probeer dus een en ander voor te bereiden.
We proberen ook een aantal projecten te steunen die nagaan hoe er preventief kan worden opgetreden, ook als het gaat over schulden met betrekking tot energierekeningen. Een aantal OCMWs voeren dat programma uit. We hopen daaruit te kunnen leren en een aantal OCMWs te kunnen versterken met een aantal elementen die preventief kunnen worden ingezet.
Minister Van den Bossche, bevoegd voor Energie, heeft natuurlijk ook een aantal initiatieven genomen. Het is in die zin een beetje verwonderlijk dat er deze morgen plots een hype was, want op het einde van de maand is er een overleg gepland op het kabinet van minister Van den Bossche met de betrokken actoren om na te gaan wat er effectief kan gebeuren en welke initiatieven er kunnen worden genomen.
Ook deze problematiek die een ernstige problematiek is, heeft een federale link. Er is het fonds dat financiert bij schuldbemiddeling, er is het Energiefonds dat de LACs mee moet ondersteunen. Er zijn dus een aantal aspecten die we mee in het oog moeten houden.
Zoals de beleidsnota en het regeerakkoord aangeven, investeren we ook zeer nadrukkelijk in het voorkomen van dat soort schulden. Er zijn heel wat initiatieven genomen, samen met de mensen van het onderwijs, waarbij we proberen om de mensen in een vroeg stadium weerbaar te maken en bewust te maken van de problematiek.
Dit zijn een aantal elementen over een thema dat via de VVSG terug aan de orde is gesteld.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik ben er ook van overtuigd dat preventie zeer belangrijk is.
Ik ben ook tevreden dat u in de OCMWs echt een partner ziet en dat u hen ook wilt ondersteunen. U onderzoekt de piste, zoals in het regeerakkoord staat, om er financiële middelen tegenover te stellen.
U zei dat u in het begin van deze maand een onderzoek hebt opgestart. Wanneer verwacht u resultaten? Welke timing is er? Want ik denk dat het noodzakelijk is dat de LACs ook effectief financieel worden ondersteund. Om degelijk werk te doen, is het noodzakelijk dat we elk dossier dat op het LAC terechtkomt, kunnen onderzoeken. We moeten een sociaal onderzoek kunnen doen, we moeten dat dossier begeleiden en nazorg kunnen geven. Door het gebrek aan financiële ondersteuning, merken we dat het verschilt van OCMW tot OCMW. In sommige OCMWs doen ze het niet, in andere wel. Ik ben van oordeel dat elk dossier in verband met energiearmoede het verdient om kwaliteitsvol te worden aangepakt.
U verwijst naar minister Van den Bossche. Ik ben tevreden dat ze eerder deze week beslist heeft om geen afsluitingen meer toe te laten tot het einde van de maand.
Mevrouw Vogels heeft het woord.
Voorzitter, ik sluit me graag aan. Ik ben ook blij dat minister Van den Bossche aangekondigd heeft dat de winter eindelijk zal eindigen op 31 maart. Misschien heeft zij een betere relatie met Frank Deboosere dan wij, maar het is hoopvol.
Alle gekheid op een stokje, maar het aantal afsluitingen is vorig jaar met 14 percent toegenomen. Bij een aantal van die dingen helpt preventie niet meer. Bij heel veel mensen is er een cumulatie van te hoge huurprijzen en te hoge energieprijzen. Vanmorgen bleek nog dat ook de basisvoedselprijzen in dit land te hoog zijn. Een kei kan je niet stropen. Bij een aantal mensen is er echt een structureel probleem en helpt preventie niet meer.
Het is altijd beter te voorkomen dan te genezen. We hebben een heel strenge winter achter de rug. Er is aan de energieleveranciers gevraagd om tussen 1 december en 31 maart niemand af te sluiten die zijn factuur niet heeft betaald. De kans is groot dat er na 31 maart plots een groot aantal nieuwe dossiers op de OCMWs afkomen. Mijn vraag is hoe u de OCMWs gaat versterken om die bijkomende golf op te vangen? Misschien moet u met uw collega van Energie overleggen hoe we na 31 maart de zaak gaan organiseren. Ik vrees dat het aantal afgeslotenen enorm zal stijgen.
De heer Dehaene heeft het woord.
Ik ben blij dat de collega de problematiek nog eens aanhaalt. We hebben dat in de vorige legislatuur herhaaldelijk gedaan en toen ook een decreet gestemd dat de mogelijkheid geeft om de lokale besturen te ondersteunen.
Ik wil een duidelijk onderscheid maken tussen de LAC-dossiers en schuldbemiddeling. Ik blijf ervan overtuigd dat we erop moeten blijven hameren dat de LAC-dossiers federaal worden ondersteund en dat daar voldoende middelen voor worden vrijgemaakt. Als er onvoldoende middelen zijn, moeten we op dat niveau aankaarten dat er meer middelen nodig zijn.
In de vorige legislatuur hebben we een resolutie goedgekeurd over energiearmoede. Er staan zaken in die verdere opvolging verdienen. Misschien moeten we ook die nog eens bespreken, onder andere in de commissie Welzijn.
Ik ben blij dat de minister van Onderwijs eindelijk beseft dat we ook in het onderwijs de nodige ruimte moeten creëren om de jeugd bij te leren wat een zichtrekening en een kredietkaart zijn. Preventie is het allerbelangrijkste: beter voorkomen dan genezen.
Minister, hebt u nog plannen met de best practices die we verzameld hebben in de vorige legislatuur voor de LAC-werking? Wordt dat opgevolgd? Het was een zeer goed werkinstrument waar veel lokale besturen goede ideeën uit kunnen halen om die toenemende dossiers in de LACs te beoordelen.
Mevrouw Van der Borght heeft het woord.
Ik sluit me graag aan bij de vraag, voornamelijk vanuit de bekommernis dat we ervoor zorgen dat, als we als hogere overheid iets opleggen aan een lagere overheid, daar ook de financiële middelen tegenover staan. Er wordt vrij snel en gemakkelijk gekeken naar de OCMWs als er problemen zijn. Die mensen vangen dat ook op. Als er iets misloopt in de maatschappij, kijkt men ook naar het onderwijs. Als er een probleem is, kijkt men naar de OCMWs en schuift men het vrij snel af naar dat echelon. Op zich heb ik daar geen probleem mee, maar ik vraag wel een goede omkadering, financieel en inhoudelijk. Misschien wordt het eens tijd dat alles dat we nu al hebben overgedragen aan de OCMWs en de CAWs eens wordt bekeken: worden er geen dubbele taken gedaan? Zeker bij de schuldenproblematiek denk ik dat er soms overlapping is. Dat moeten we uitzuiveren om de middelen juist te kunnen inzetten.
Er moet inderdaad eens worden gekeken naar wie wat doet. Die suggestie heb ik overigens ook gedaan aan de vertegenwoordigers van de verschillende sectoren. In de sector van de collectieve schuldenregeling zijn er trouwens nog andere actoren. Ook advocaten kunnen worden aangesteld als schuldbemiddelaar. Het is ruimer. Er zijn ook federale middelen en bevoegdheden.
Wat de best practices betreft, is er een project opgestart eind vorig jaar in een aantal OCMWs om na te gaan of we methodieken kunnen ontwikkelen om in de sector energieschulden op een preventieve manier dingen aan te pakken en die ook te verspreiden als de evaluatie ervan gunstig zou zijn.
Ik wil ieders verwachtingen met betrekking tot de bijdragen van de Vlaamse overheid in de financiering van de OCMWs een beetje relativeren. U kent de budgettaire context van 2010. Ik laat er geen misverstanden over bestaan. Ik voel me bekommerd en ik wil graag de OCMWs steunen. Het Vlaams regeerakkoord geeft daarvoor een kader, maar ik beschouw deze problematiek ook als een kerntaak van een lokaal bestuur. Het is niet zo dat de bal plotseling naar de Vlaamse overheid alleen kan worden gegooid. Het is te gemakkelijk om, als de economische omstandigheden helaas wijzigen en de eigen taken heel wat prioriteringen vragen, dan te zeggen dat het de Vlaamse overheid zal zijn. Ja ook, maar niet alleen. Ik beschouw deze bekommernissen als een normale en permanente opdracht van een OCMW.
Minister, ik ben het ermee eens dat dit een normale permanente opdracht is voor een OCMW, maar u moet weten dat, als we degelijk en kwaliteitsvol werk willen leveren, de leden van de LAC een sociaal onderzoek moeten kunnen doen, dat er opvolging en begeleiding moet kunnen gebeuren. Ik ben tevreden dat de heer Dehaene verwijst naar de resolutie. Minister, gezien het belang van dit probleem, moet u de strijd voeren, samen met de OCMWs, omdat dit in stijgende lijn gaat.
Mevrouw Vogels, preventie is niet altijd voldoende. Daarom verwijs ik graag naar het energieplan dat onze voorzitster deze week heeft voorgesteld. Dat is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de portemonnee.
Het incident is gesloten.