Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Rompuy heeft het woord.
Mevrouw de voorzitter, mijnheer de minister, sinds 1 januari is de Wooncode in het sociaal huurbesluit van toepassing, en meer specifiek een bepaling dat bij toewijzing van sociale huurwoningen de taalkennis ook in rekening wordt gebracht. Het is niet zo dat men Nederlands moet spreken, maar men moet inspanningen doen om de taal te beheersen. Dit past in de overtuiging dat taal een belangrijke factor is van sociale integratie: communicatie is immers belangrijk om in een bepaalde omgeving sociaal te kunnen functioneren.
Dat is een heel belangrijk principe van het inburgeringsbeleid dat in heel Vlaanderen gevoerd wordt. Het is een element van sociale cohesie. In de gemeente Zaventem hebben wij bij de verkoop van kavels die principes van communicatie en integratie ook toegepast. Die principes zijn belangrijk. Als men bepaalde gronden verkoopt aan een zeer lage prijs - de helft van de marktprijs - dan mag men in ruil een inspanning vragen inzake integratie.
Ik ben ongerust omdat wij in de pers moeten lezen dat de Europese Commissie daar vragen bij heeft of zelfs een onderzoek zou hebben ingesteld. Die geruchten komen vaak voort uit Franstalige kringen in Europa. Zij voeren een politiek om systematisch bepalingen die betrekking hebben op integratie verdacht te maken. Het sociaal huurbesluit is betwist door de Franse Gemeenschap en door het Waalse Gewest. Men probeert nu de Europese Commissie in te schakelen in verband met de Vlaamse Wooncode.
Mijnheer de minister, kunt u mij zeggen met welke richtlijn de principes waar de sociale huurbesluiten op gebaseerd zijn met betrekking tot taal als factor van integratie in strijd zijn? Men spreekt over de richtlijn van 2004 in verband met de vrijheid van verkeer en verblijf van inwoners. Dat heeft natuurlijk niets te maken met het sociaal huurbesluit en de voorwaarden, omdat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen burgers. Iedereen kan zich immers vrij vestigen en kan vrij opereren in de gemeenschap. Er wordt alleen gevraagd om een bepaalde inspanning van sociale integratie te leveren. Het woord 'verblijf' wordt in die richtlijn absoluut niet geïnterpreteerd als huur of als koop.
De principes bij de ingang van de Vlaamse Wooncode sinds januari zijn er, en ze zijn niet discriminatoir. Ik zou ook graag hebben dat ze hier bevestigd worden ten aanzien van wat vanuit Europa zou komen. Klopt het dat men een onderzoek start? Welke principes lagen aan de basis? Het zou goed zijn mocht het Vlaams Parlement dat uit uw mond horen.
Minister Keulen heeft het woord.
Mijnheer Van Rompuy, een tijdje geleden heeft mijn kabinetschef een telefoontje gekregen van mevrouw Herrera. Zij is juriste en is verbonden aan het kabinet van Europees Commissaris Frattini. Zij is binnen de Europese Commissie belast met een onderzoek naar de Vlaamse Wooncode.
Mevrouw Herrera had in de media gelezen over de maatregelen in Zaventem en ze vroeg of de gewijzigde wooncode dan ook betrekking had op de koopsector. Mijn kabinetschef heeft daar naar waarheid op geantwoord dat die maatregelen alleen betrekking hebben op de sector van de sociale huur. We moeten daar geen doekjes om winden, dat is de beslissing die we hier samen genomen hebben.
Los van deze casus wil ik ook meegeven, collega's, dat Europa op dit ogenblik alles wat wij doen in de schoot van de Vlaamse Regering op de voet volgt. Ik heb maandag jongstleden een brief gekregen van de Raad van Europa omtrent de niet-benoeming van de drie burgemeesters in Kraainem, Linkebeek en Wezembeek-Oppem. Men wou weten wat mijn motieven zijn om de burgemeesters niet te benoemen en 'of de sanctie in verhouding staat tot de gepleegde fouten', zoals het in de brief geformuleerd stond. Wij gaan daar een sluitend antwoord op geven. Ik heb een sterk dossier en ik hoef daar dus geen enkele schrik voor te hebben, maar dit geeft toch aan dat Europa alles wat wij hier doen en laten nauwgezet volgt.
Mijnheer Van Rompuy, ik kom terug bij de gewijzigde wooncode. De maatregelen hebben zoals gezegd betrekking op de sector van de sociale huur. We zijn in dat dossier niet over één nacht ijs gegaan, en de collega's die erbij betrokken waren, weten dat.
Dat we spreken over inspanningsverbintenissen en niet over resultaatsverbintenissen, heeft alles te maken met het Europese kader maar ook met het Belgische Grondwettelijk Hof. De non-discriminatiebeginselen liggen aan de basis van de Belgische wetgeving en van de Europese wetgeving. Wat zegt Europa? Wanneer men sociale voordelen of rechten creëert, dan moeten die gelden voor alle Europese burgers binnen de ruimte van de Europese Unie. Men mag noch rechtstreeks noch onrechtstreeks discrimineren. Wanneer een voordeel zoals een goedkope bouwkavel enkel geldt voor de Vlamingen en niet voor de rest van de inwoners van de Europese Unie, dan is er sprake van rechtstreekse discriminatie. Men wordt dan geconfronteerd met de Europese instanties. Er is sprake van onrechtstreekse discriminatie wanneer bijvoorbeeld een taaltest wordt afgenomen om na te gaan of een bepaalde persoon zich in het Nederlands kan uitdrukken. Vandaar dat we in de Wooncode, binnen de sector van de sociale huur, geen testen organiseren omdat dan via een omweg duidelijk wordt dat de Vlamingen en de Nederlanders wel in aanmerking komen en de rest van de Europese Unie niet of veel moeilijker.
Dat is het kader waar ook Zaventem zich moet aan houden. Ik heb die maatregel niet formeel goedgekeurd. Dat is gebeurd op het niveau van de gouverneur. Wanneer u me dus vraagt wat de toetssteen is, dan moet u zorgen dat u steeds het hoofd kunt bieden aan de kritische toets van de non-discriminatiebeginselen die los staan van specifieke richtlijnen. U kent zelf de inhoud van de maatregelen die u hebt genomen om een betaalbare bouwpolitiek te organiseren voor een aantal mensen dat daar geboren en getogen is.
Binnen Europa kent men het begrip nationaliteit niet meer. Daar gelden voordelen en rechten voor alle Europese burgers binnen de ruimte van de Europese Unie. Wat de verdediging betreft van de gewijzigde Wooncode inzake sociale huur, hebben we een sterk dossier. We spreken dan ook over inspanningsverbintenissen en niet over resultaatsverbintenissen. Om die reden voorzien we ook in gratis cursussen Nederlandse tweede taal voor de duurtijd van 240 uur. Op het einde van de rit worden er geen proeven afgenomen, precies om discriminatie te vermijden. Daarmee zouden alle goede bedoelingen overboord worden gegooid.
Mijnheer de minister, de bepalingen die zijn opgenomen in dat reglement zijn letterlijk die uit het socialehuurbesluit. Het gaat dus niet alleen over Nederlands spreken maar voornamelijk over een inspanning zonder resultaatsverbintenis. Het is belangrijk dat men zijn bereidheid tot integreren toont. Dat is letterlijk overgenomen uit de Wooncode.
De heer Vermeiren heeft het woord.
Ik wil dit debat niet focussen op de gemeenten. Het is al decennialang de bedoeling in eerste instantie respect te hebben voor elk individu en de cultuur van elk individu. Hoe wordt dat het best in de hand gewerkt? Dat respect moet wederzijds zijn en moet, indien het niet bestaat, worden aangekweekt. Tegelijkertijd moet een dialoog worden uitgelokt tussen burgers.
Ik heb verscheidene bizarre persberichten uit verscheidene landen en in verschillende talen kunnen lezen. De zaken worden verkeerd voorgesteld. Er wordt niet gediscrimineerd. Ik wens duidelijk te stellen dat de enige bedoeling is om de mensen beter met elkaar te leren leven, er voor te zorgen dat ze respect hebben voor de streek waar ze wonen en dat ze op de beste en meest vreedzame manier met elkaar omgaan.
De heer Demesmaeker heeft het woord.
Ik sluit me daar volledig bij aan. We moeten niet bang zijn voor welk onderzoek dan ook door Europa. Er zijn trouwens precedenten in Europa, onder andere in Jersey, in Ierland in de Gaeltachts, de gebieden waar Gaelic wordt gesproken, waar gelijkaardige non-discriminatoire maatregelen werden getroffen.
Het besluit dat in Zaventem werd genomen, kan model staan voor andere gemeenten in de Vlaamse Rand rond Brussel en elders.
Ik weet niet of er een Europees onderzoek wordt gevoerd inzake de maatregelen in Zaventem. Ik kan alleen maar zeggen dat die mevrouw Herrera naar ons heeft gebeld om te weten of het alleen om de sociale huurwoningen gaat of ook om de koopsector. We hebben die verduidelijking gegeven. Eventueel kan er een onderzoek volgen.
Ik wil u ook aan herinneren aan wat we zelf over de Wooncode hebben afgesproken. De code is in werking getreden op 1 januari 2008 voor de sector van de sociale huur. In de regering en het parlement is meegedeeld dat we na een aantal maanden de werking ervan zullen evalueren en dat wordt nagegaan hoe we in Vlaanderen eventueel maatregelen kunnen opstellen voor de koopsector. We zullen er daarbij steeds voor zorgen dat we geen problemen hebben met Europa en met het Belgisch Grondwettelijk Hof inzake de non-discriminatie. Dat is een zeer gevoelige materie. Soms wordt daartegen gezondigd, ook al zijn de bedoelingen niet slecht.
Het incident is gesloten.