Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Laurys heeft het woord.
Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, mijn vraag sluit eigenlijk aan bij de problematiek die in het voorafgaande minidebat aan bod is gekomen.
De paradox van de arbeidsmarkt is blijkbaar hardnekkig: er zijn nog altijd 220.000 werkzoekenden in Vlaanderen, terwijl er nog steeds vacatures zijn waarvoor men niemand vindt. Vorige week werden we daar eens te meer mee geconfronteerd. De Waregemse firma Thermote & Vanhalst, die heftrucks vervaardigt, slaagt er niet in iemand te vinden voor honderd vacatures voor geschoolde arbeiders. Dat is merkwaardig.
Het probleem is niet nieuw. We werden er al mee geconfronteerd. Ook in de bouw- en de transportsector wijst men op dat probleem. We hebben het er hier ook al over gehad naar aanleiding van de Poolse arbeiders bij Struik Foods. We weten dat 20 percent van de VDAB-vacatures niet wordt ingevuld.
Er zijn wel verzachtende omstandigheden. Het gaat over de regio van Zuid-West-Vlaanderen, met een werkloosheidsgraad van 3 percent. Dat betekent dat het inderdaad erg moeilijk is om nog geschoolde mensen te vinden, temeer daar het aantal afgestudeerde geschoolde werknemers in die regio vrij laag ligt.
Dat voorbeeld toont de cumulatie van problemen aan waarmee sommige bedrijven worden geconfronteerd. Dan gaat het niet alleen over een tekort aan geschoolde arbeidskrachten, maar ook over het probleem van de grensoverschrijdende werkloosheid. Ik lees in de krant dat de firma in kwestie 150 werknemers uit Frankrijk aantrekt, maar er niet in slaagt mensen uit Henegouwen, waar er toch heel veel werkloosheid is, aan te werven. We hebben er al eens op gewezen dat er een en ander mank loopt met betrekking tot de mobiliteit tussen de VDAB en het Waalse Forem.
De firma stelt ongezouten dat er een probleem is van motivatie bij werknemers, net als een tekort aan opleidingen voor geschoolde werkkrachten. Ook zou volgens de firma ons sociaal systeem te soepel zijn, wat maakt dat er zich, bij de mensen die zich aanbieden, eigenlijk weinig geschikte kandidaten bevinden. De firma heeft dus een mediaspot gemaakt. Plots bleken 300 kandidaten zich aan te bieden voor die vacatures. Ze hebben dus geen succes geboekt via de reguliere arbeidsbemiddelingsdienst, maar wel via de media.
Dat betekent niet dat al die kandidaten geschikt zullen blijken. Ik lees immers dat de firma 250 mensen per maand screent. Ik vermoed dat ook hier een aantal kandidaten zullen wegvallen. Ook lijkt het me dat de firma door dat mediaoptreden een aantal werknemers uit andere bedrijven zal aantrekken, die normaliter geen VDAB-bemiddeling krijgen. Het valt dus nog af te wachten of die vacatures zullen worden ingevuld.
Het blijft echter een ernstig probleem. Veel mensen zijn werkloos, maar toch slaagt men er niet in zo te bemiddelen dat het aanbod aan werkzoekenden kan voldoen aan de vraag op de arbeidsmarkt. Nogmaals, het gaat hier over een opeenstapeling van problemen.
De firma verklaart ook quasi-achteloos mensen uit Oost-Europa tewerk te stellen. Ik durf ervan uit te gaan dat het legaal gebeurt, hoewel men het kan betwijfelen.
Ik heb ook al gewezen op de problematiek van de mensen die uit Frankrijk komen en niet uit Henegouwen. Dat heeft te maken met de mobiliteit tussen de Forem en de VDAB. Er zijn ook te weinig geschoolde arbeidskrachten uit nijverheidsscholen, die specifiek voor deze jobs bestemd zijn.
Het hoofdprobleem blijft echter dat de werkgevers zeggen dat ze via de normale arbeidsbemiddeling te weinig mensen bereiken en vinden, terwijl er zich na een mediaoptreden plots 300 kandidaten aanbieden. De vraag is dan of het te maken heeft met motivatie, met het sociaal systeem of met iets dat mank loopt bij de bemiddeling. Dit voorval bij Thermote & Vanhalst zou een aanleiding kunnen zijn tot een onderzoek naar waar het op microniveau fout loopt bij de arbeidsbemiddeling. Daar had ik graag uw mening over gehoord.
Minister Vandenbroucke heeft het woord.
Dit is een illustratie van de paradox op de arbeidsmarkt. De vaststellingen zijn duidelijk. In Midden-West-Vlaanderen en in Zuidwest-Vlaanderen is er inderdaad een krapte op de arbeidsmarkt, zeker voor wat betreft gekwalificeerde arbeidskrachten, waar het om gaat in nagenoeg 90 percent van de vacatures bij Thermote & Vanhalst. Voor slechts 3 van de 32 bij de VDAB gekende vacatures werden geen kwalificatie-eisen gesteld.
Thermote & Vanhalst zette alle middelen in om personeel te rekruteren: VDAB, advertenties, uitzendkantoren, enzovoort, echter zonder dat dat resulteerde in een aanbod van voldoende geschikte kandidaten. De mensen van het bedrijf wilden ook een positief signaal brengen tussen alle onheilstijdingen over jobverlies en herstructureringen. Ze zeiden hiermee eigenlijk dat er nog werk is, en wezen meteen ook op de paradox op de arbeidsmarkt. Dat resulteerde in een paar honderd reacties.
Dit is een complexe problematiek, waarvan aspecten als de lage werkloosheid in dat deel van West-Vlaanderen en een beperkte mobiliteit in de omliggende regio's, ook in Moeskroen, deel uitmaken. Die aspecten maken dat er moeilijk invulbare vacatures ontstaan. Er is echter ook een aantal mogelijke scenario's voor oplossingen.
Vandaag heeft het bedrijf maar voor een beperkt aantal vacatures een beroep gedaan op de actieve bemiddeling van de VDAB. Het bedrijf kan in het kader van jobmanagement opteren voor bekendmaking van vacatures of voor effectieve verwijzing. We nodigen het bedrijf heel uitdrukkelijk uit meer een beroep te doen op de VDAB.
Uit de gesprekken die tussen de onderneming en de VDAB hebben plaatsgevonden, is al een aantal bijkomende initiatieven voortgevloeid. De kandidaturen worden onderzocht op hun geschiktheid voor Thermote & Vanhalst. Samen met de VDAB en enkele andere bedrijven zal Thermote & Vanhalst onderzoeken hoe, met inachtneming van de wetgeving op de privacy, de niet geselecteerde kandidaten gericht kunnen worden doorverwezen naar ondernemingen die wel op zoek zijn naar de aangeboden profielen.
Om deels oplossingen te vinden voor zowel de blijvende noden van Thermote & Vanhalst als die van een aantal andere Zuidwest-Vlaamse bedrijven, zal de VDAB voor het jaareinde samen met Thermote & Vanhalst en andere partners een jobbeurs organiseren. Thermote & Vanhalst zal, eveneens als een deel van de oplossing, een beroep doen op het systeem van de individuele beroepsopleiding. De VDAB Kortrijk-Roeselare zal onderzoeken hoe in samenwerking met Thermote & Vanhalst een module heftruckmechaniek geïntegreerd kan worden in het opleidingsaanbod voor automechanici en heftruckbestuurders van het Competentiecentrum Welvelgem.
Vandaag nog werden op het hoogste niveau tussen de administrateur-generaal van de VDAB en Forem afspraken gemaakt voor een concrete samenwerking in dit dossier. Forem zal deelnemen aan de jobbeurs, en er zullen ook stagairs door Forem naar Thermote & Vanhalst worden gestuurd om stage-ervaring op te doen met het oog op een mogelijke aanwerving. Dat is meteen een mooi voorbeeld van grensoverschrijdende samenwerking.
We kunnen dus heel wat ondernemen met zo'n bedrijf dat vertrekt vanuit de vraag naar jobs. Samen met de VDAB kunnen brede acties worden ondernomen.
Dat veronderstelt natuurlijk dat het bedrijf echt in de breedte een beroep doet op de VDAB, en deze mensen willen dat doen.
Mijnheer de voorzitter, ik dank de minister voor zijn antwoord. Een problematiek die hier opnieuw naar boven komt, heeft te maken met de andere bevoegdheid van de minister, namelijk het feit dat zo weinig A2-geschoolde mensen door het onderwijs worden afgeleverd.
Het valt op dat de niet-nijverheidsrichtingen in het technisch onderwijs wel succes hebben en de echte nijverheidsrichtingen veel minder. Dat betekent dat heel wat kansengroepen terechtkomen in de zachte technische beroepen zoals kantoor en zelfs in het beroepstechnisch onderwijs. Het gaat om mensen die op de arbeidsmarkt weinig kans maken en nadien moeten worden opgevist via cursussen van de VDAB.
We zijn het er allemaal al langer mee eens dat er in feite sturend moet worden opgetreden tijdens het secundair onderwijs zodat er veel meer mensen in het nijverheidsonderwijs en het beroepstechnisch onderwijs terechtkomen. Het voorbeeld van Thermote & Vanhalst bewijst eens te meer dat er wel mogelijkheden en kansen zijn voor de doelgroepen. Degenen die de andere richtingen volgen in het beroeps- en technisch onderwijs zoals de richting kantoor, een richting waarin vrij veel allochtonen terechtkomen, maken heel weinig kans op de arbeidsmarkt.
Het incident is gesloten.