Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de plannen tot verkoop van de Vlaamse zeesluizen in het kader van de zogenaamde cross-border lease
Verslag
Aan de orde zijn de samengevoegde actuele vragen van de heren Penris en Malcorps tot de heer Bossuyt, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie, over de plannen tot verkoop van de Vlaamse zeesluizen in het kader van de zogenaamde cross-border lease.
Een paar dagen geleden raakte bekend dat de Vlaamse regering van plan is om een zogenaamde cross-border lease toe te passen op de Vlaamse zeesluizen. In het verleden debatteerden we hier al diverse keren over, maar dan in verband met de gemeentelijke en stedelijke rioleringsstelsels.
Een cross-border lease komt erop neer dat Vlaanderen een deel van zijn infrastructuur verkoopt aan Amerikaanse beleggings- en pensioenfondsen en ze daarna terughuurt. De Amerikaanse maatschappijen hebben hier een aanzienlijk fiscaal voordeel bij. Volgens sommigen gaat men hierbij tot op het randje van wat door het Amerikaanse fiscale recht wordt toegestaan. De ene spreekt van belastingvermijding, de andere van belastingontduiking. Die vraag laat ik open.
Naar aanleiding van eerdere debatten stelde de toenmalige voogdijminister Van Grembergen nadrukkelijk op 15 oktober 2002 in de commissie dat hij ethische bezwaren had en heeft bij dit soort operaties. Hij maakt vandaag nog steeds deel uit van de regering die aankondigt dat ze dit soort operaties wel degelijk wenst uit te voeren.
Los van de ethische en juridische bezwaren zijn er ook nog de strategische. Wat zal er gebeuren als de sluizen in handen komen van iemand die het niet zo goed voorheeft met onze Vlaamse havens? Wat zal er gebeuren als de sluizen, horesco referens, in handen komen van een Nederlandse concurrent? Wat zal er gebeuren als de Amerikaanse fiscus strenger gaat optreden? Wat gebeurt er bij een faillissement? Wat gebeurt er als een pensioenfonds overgenomen wordt door een pensioenfonds dat er een totaal andere visie op nahoudt?
Gisteren werd het probleem ook besproken in de Antwerpse gemeenteraad. Ondanks het ethische aspect staan we voorzichtig, kritisch ten opzichte van heel deze operatie. U hebt immers geld nodig. Als u echter heel deze operatie ondanks alle bezwaren toch wil doorvoeren, vraagt het Antwerps Havenbedrijf betrokken te worden bij het opstellen van het contract.
De BAM heeft inderdaad geld nodig. De minister oppert het voorstel om dit geld bijeen te brengen via cross-border lease van de 3 Antwerpse sluizen,
Ik heb toch een aantal ethische vragen bij dit soort van operatie. Bij de cross-border lease van de gemeentelijke rioleringsstelsels hebben de ministers Dua, Sannen en Van Grembergen hier trouwens ook al de nodige kanttekeningen gemaakt.
Gaat het hier over belastingsontduiking of -vermijding? Grote maatschappijen zoals GM en Phillip Morris doen in feite mee aan een operatie die ten koste gaat van de modale Amerikaanse belastingbetaler. Ik heb niets tegen de gewone, eerlijke Amerikaanse belastingbetaler en wil dus niet meehelpen om deze belastingbetaler fiscaal te tillen.
We moeten ook garanties hebben over de blijvende toegankelijkheid van belangrijke infrastructuur in onze zeehavens. Wat gebeurt er als er een van de beleggingsfondsen failliet gaat? Wat gebeurt er als er een meer progressieve regering in Amerika aan de macht komt en besluit om dit fiscale achterpoortje te sluiten? Is hier al eens aan gedacht? Wordt dat verder bekeken?
De vragen over dit soort van operaties verbazen me. In het kader van het BAM-decreet werd deze financieringsmogelijkheid immers al eerder besproken.
De cross-border lease is een legale vorm van belastingontwijking. Er bestaat een verschil tussen belastingontwijking en -ontduiking. Met de constructie heb ik dus geen probleem.
Ook over de mogelijke gevolgen maak ik me geen zorgen. We laten ons immers omringen met alle mogelijke deskundigen. De gevolgen blijven beperkt en vormen dus geen gevaar voor de strategische toekomst van de Antwerpse haven.
Het valt me op dat een minister van sp·a-signatuur zo duidelijk het onderscheid maakt tussen belastingontduiking en belastingvermijding. Hopelijk zullen ze dit onderscheid zowel op het Vlaamse als het federale niveau blijven maken.
De minister zegt terecht dat de mogelijkheid om over te gaan tot een cross-border lease besproken werd in het kader van het havendecreet. Wordt het standpunt van de minister ten opzichte van de zeesluizen gedragen door de hele Vlaamse regering? Ja of neen?
De minister is maar karig met zijn informatie. Een uitgebreidere behandeling in de commissie is wenselijk. De standpunten over fiscale ethiek moeten in dit debat centraal staan. Dit soort van fiscale spitstechnologie is toch op het randje. De Vlaamse overheid heeft geld nodig maar mag zich toch afvragen of ze de nodige financiële middelen wel op deze manier wil binnenrijven.
Minister van Grembergen heeft zich op een andere manier uitgedrukt dan de heer Penris suggereert.
Ik verwijs naar het verslag van de commissievergadering van 25 oktober 2002.
De minister heeft inderdaad duidelijk gezegd dat hij een aantal ethische bedenkingen had, maar ook dat hij zich niet verzette tegen de formule. Dat is een belangrijke uitspraak. Dit parlement kent trouwens, ook op dit vlak, een aantal precedenten.
Minister Van Grembergen deed een uitspraak over zijn voogdijschap ten opzichte van de gemeenten. Hij kan de gemeenten immers niet verbieden om dergelijke operaties uit te voeren. In dit geval gaat het echter over een actie van de Vlaamse regering. Collega Penris mag toch vragen of minister Van Grembergen zich kan vinden in deze operatie?
De heer Penris citeert hier een deel van het verhaal. Het was correct maar onvolledig. Hij heeft niet gezegd dat minister Van Grembergen zich niet verzette tegen de operatie.