Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Vandecasteele heeft het woord.
Minister Crevits, u hebt vorige week aangekondigd dat een kwart van alle kinderen een extra premie van 100 euro krijgt boven het kindergeld. De meeste mensen zullen denken dat dat een goede zaak is, maar u weet evengoed als ik dat wat u met de ene hand geeft, u met de andere hand wegneemt door het niet-indexeren van het basisbedrag. Al die gezinnen die nu de premie van 100 euro gekregen hebben, verliezen meer dan 100 euro doordat het basisbedrag van de kinderbijslag niet geïndexeerd wordt.
Deze Vlaamse Regering vindt het blijkbaar normaal dat we zelfs vandaag, wanneer gezinnen het financieel bijzonder moeilijk hebben, kunnen blijven besparen op dat kindergeld. Twee op drie van de gezinnen hebben moeite om alle rekeningen te betalen. Op een moment dat de prijzen stijgen, de winkelkarprijs stijgt, de prijzen voor benzine stijgen, de prijzen voor energie stijgen, de huurprijs stijgt, vindt de Vlaamse Regering dat de gezinnen het toch met iets minder kunnen doen.
En of dat nog niet erg genoeg is, zijn er vandaag ook partijen die nog een stapje verder willen gaan. Van de N-VA weten we ondertussen dat ze geen probleem hebben om te besparen op de kinderbijslag, dat ze de kinderbijslag afhankelijk willen maken van een taaltest of dat ze nu blijkbaar enkel kinderbijslag willen geven aan de gezinnen waarvan zij vinden dat ze hun kinderen goed opvoeden. (Opmerkingen van Koen Daniëls)
Maar vandaag horen we, en dat vind ik bijzonder jammer, ook van Vooruit, dat ze vinden dat een deel van het kindergeld gebruikt kan worden voor schoolmaaltijden of voor de kinderopvang. Blijkbaar zijn er dus partijen die vinden dat de pot van de kinderbijslag een pot is waar je geld kunt wegnemen om problemen elders in de begroting te gaan oplossen. Allez, de gezinnen hebben vandaag het kindergeld nodig om te kunnen overleven. (Opmerkingen van Koen Daniëls)
We zien reeds een paar jaar na de splitsing van de kinderbijslag, dat er van de dikke vis die de Vlaamse Regering wilde binnenhalen, slechts enkel graten overblijven. Het is een favoriete besparingspost van deze Vlaamse Regering. Belangrijker, kindergeld is blijkbaar niet langer een recht van het gezin, maar een gunst voor enkele gezinnen. Minister, u hebt nu een premie va 100 euro gegeven aan bepaalde gezinnen, maar wat wilt u doen om de gezinnen financieel te versterken zodat ze hun kinderen een goede omgeving kunnen geven? (Applaus bij de PVDA)
Minister Crevits heeft het woord.
Ik zal u toch een beetje tegenspreken, collega. Eerst en vooral, het budget dat we bij de begroting voor 2023 dit jaar investeren in ons groeipakket bedraagt 4,6 miljard euro. 4,6 miljard euro. Dat is een stijging, alleen al voor dit jaar, met 270 miljoen euro. Ik zal u meer vertellen collega’s: we hebben bij de begrotingsopmaak 2023 grote discussies gehad, maar we hebben uiteindelijk beslist om een sociale heroriëntering te doen die heel mooie perspectieven geeft aan de meest kwetsbare gezinnen. Ik overloop met u het lijstje. Ten eerste, in januari 2023 hebben we de toeslag voor alle gezinnen die een sociale toeslag hadden, verhoogd met 15 euro. Bovendien is de doelgroep van de mensen die een sociale toeslag krijgen, uitgebreid met twintigduizend gezinnen, wat dus enorm veel is. Bovendien hebben we daarnaast een nieuwe groep gecreëerd om een soort tapering te maken tussen wel of geen sociale toeslag krijgen, wat nog eens een sociale toeslag betekent voor twintigduizend kinderen.
Collega's, de inspanningen die we doen, zijn werkelijk enorm. We hebben in december ook nog eens 100 euro gegeven aan 450.000 kinderen, en de tweede premie van 100 euro is nu ook betaald. Dit zijn allemaal versterkingen van de meest kwetsbare gezinnen. Als je dat allemaal optelt, dan zie je dat de globale versterking voor de meest kwetsbaren absoluut de inflatie dekt. Trouwens, de inflatie dit jaar bij de begrotingsaanpassing 2023 wordt berekend op 4,5 procent. Dat is dus minder, waardoor de extra’s die we voorzien hebben sinds januari – die 15 euro, die 35 euro, die twee keer 100 euro en de indexatie – ruimschoots een versterking betekenen van de meest kwetsbaren.
Collega's, als u mij vraagt of we kunnen snijden in deze kinderbijslag, dan is mijn antwoord absoluut neen. Zolang ik minister van Welzijn ben, zal er niet geraakt worden aan de fundamenten van het groeipakket dat we in Vlaanderen gemaakt hebben. (Applaus bij cd&v)
Mevrouw Vandecasteele heeft het woord.
Minister, u moet een beetje serieus blijven. Er wordt vandaag bespaard op de kinderbijslag. Er gaat minder geld van de kinderbijslag naar de gezinnen. (Opmerkingen bij de meerderheid)
U krijgt 5 miljard euro, u geeft 4,6 miljard uit, dus u neemt geld uit de pot van de kinderbijslag. (Applaus van Jos D'Haese)
Ik ga een concreet voorbeeld geven. We hebben met alle factoren rekening gehouden, met de gezinnen die een premie krijgen van 100 euro, met de extra gezinnen die een sociale toeslag krijgen, met de 15 euro extra, en dan zien we dat welgeteld 4 procent van de gezinnen er een klein beetje op vooruit gaat of stagneert. Al de andere gezinnen, 96 procent, ook diegenen die een toeslag krijgen, gaan erop achteruit. U neemt meer weg door de niet-indexering van het basisbedrag, dan wat u bijgeeft met sociale toeslagen. Een gezin met drie kinderen dat een sociale toeslag krijgt, krijgt 100 euro per kind van u, maar door de niet-indexering neemt u 450 euro per jaar weg. Dat is negatief. Er wordt bespaard op de kinderbijslag vandaag, net op het moment dat we gezegd hebben dat gezinnen het bijzonder moeilijk hebben met de stijgende prijzen. (Applaus bij de PVDA)
Mevrouw Schryvers heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, kinderen grootbrengen, dat vraagt heel veel van ouders en dat brengt ook heel wat kosten mee. Ik denk aan kosten voor huur, schoolkosten, kosten voor vrije tijd, kosten voor kleding enzovoort. In die kosten wil het groeipakket tussenkomen. Het gaat dus over veel meer kosten dan alleen maar kosten voor onderwijs of kinderopvang. Deze periode en dit jaar, collega Vandecasteele, is dit groeipakket, zeker voor de kwetsbare gezinnen, versterkt. (Opmerkingen van Jos D’Haese)
Twee keer een premie van 100 euro; 15 euro per maand, bijkomend bij de sociale toeslag; uitbreiding van de doelgroep van de sociale toeslag, waardoor nu 65.000 kinderen meer die extra premie krijgen.
De voorbije dagen, collega, hoorden we ook vanuit verschillende kanten – ik denk aan Vooruit en de N-VA, om ze niet te noemen – over hoe het groeipakket volgens hen beter zou kunnen worden ingezet. Allemaal voorstellen waarbij kindergeld van gezinnen wordt afgepakt, en voorstellen die getuigen van wantrouwen tegenover gezinnen en het idee dat Vadertje Staat wel het best weet hoe gezinnen hun centen moeten gebruiken. Collega’s, ik ga jullie één ding zeggen: niet met ons. Het groeipakket is er voor onze gezinnen, het is van onze gezinnen, en met cd&v blijft dat ook zo. (Applaus bij cd&v)
De heer Anaf heeft het woord.
Ik geef even een realiteitscheck. In het begin van deze regering werd door cd&v de indexering van de leeftijdstoeslagen voor kinderen geboren voor 2019 en het hoogste basisbedrag van gezinnen met meer dan twee kinderen bevroren tot 2024. Met cd&v werd in de vorige legislatuur, met mevrouw Crevits en de heer Vandeurzen, de kinderbijslag losgekoppeld van de spilindex. Ondertussen waren er acht overschrijdingen van die spilindex: dat is 18 euro per maand, per kind minder. Als klap op de vuurpijl: van 2 naar 1 procent. U compenseert dat nu voor een stukje, dat is inderdaad zo, maar zelfs de kwetsbare gezinnen gaan erop achteruit. Keer op keer bespaart u op het groeipakket. Meer dan 500 miljoen deze legislatuur dat niet naar kinderen gaat, niet naar kwetsbare kinderen, niet naar de gezinnen. Dat is een platte besparing. (Opmerkingen van Peter Van Rompuy)
Ja, mijnheer Van Rompuy, u kunt de hele tijd blijven roepen. Wat wij willen doen, is extra investeren in kinderen. Extra investeren in kinderen. (Applaus bij Vooruit)
2 miljard, waarbij we inderdaad een stukje verschuiven naar de kinderen die het echt nodig hebben, en daarnaast zorgen voor extra diensten voor hen die het nodig hebben. Wij willen extra investeren in de strijd tegen kinderarmoede.
En dan kunt u zitten roepen, mijnheer Van Rompuy. Wat u doet, is een platte besparing. Dat is absoluut niet te vergelijken met extra investeringen in kinderen. (Applaus bij Vooruit)
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Mevrouw Vandecasteele, ik ga de collega’s toch ook bijtreden. U weet zeer goed dat wij de indexering opnieuw op 2 procent hebben gezet, dat er inderdaad twee keer 100 euro wordt gegeven, dat er 15 euro bij komt bij sociale toeslagen, dat de doelgroep uitgebreid wordt. Wij vinden het als partij ook heel belangrijk dat er geen oormerking komt van dit groeipakket. Het kindergeld is zeer belangrijk voor ouders, zeker ouders met een laag inkomen. Wij willen dus dat dit zo blijft. Een oormerking betekent eigenlijk ook wantrouwen naar ouders, en wij zijn er ook van overtuigd dat ouders perfect in staat zijn om zelf te beslissen hoe zij hun kinderen opvoeden. (Applaus bij Open Vld)
Mevrouw De Martelaer heeft het woord.
Wat een hallucinante discussie, en wat een hallucinant voorstel over het wegnemen van al was het maar een deel van het groeipakket. En waarom? Alle wetenschappers, maar dan ook alle wetenschappers stellen dat het groeipakket het instrument is om te werken aan de armoede. Vlaanderen heeft altijd gezegd dat, als het kindergeld van het federale niveau naar Vlaanderen kwam, het dat veel beter ging doen.
U spreekt over 4,6 miljard euro, maar in het begin hebt u wel een deel van die middelen naar de algemene pot gebracht. Nu wil men gezinnen nog een stukje afnemen om collectief in te zetten in de kinderopvang en voor de scholen. De sociale toeslag en de schooltoeslagen verhogen en gerichter inzetten als instrument tegen armoede, dat moet de boodschap zijn van de Vlaamse Regering.
Minister, u hebt deze maand nu 100 euro extra gegeven. Kunnen wij heel vlug een evaluatie van dat initiatief krijgen? En zult u ook elementen versterken, zodat de schooltoelage beter wordt? (Applaus bij Groen)
De heer De Reuse heeft het woord.
Minister, als de discussies rond het groeipakket één iets aantonen, is het hoe belangrijk we het allemaal vinden dat onze Vlaamse gezinnen worden ondersteund, ook financieel. Iedereen heeft een verlanglijstje. Er zijn de laatste week inderdaad wel verschillende ballonnetjes opgelaten. Iedereen vraagt oog voor de noden waar onze gezinnen mee kampen. Maar de hoofdvogel werd vorige week zondag toch wel afgeschoten door uw voorzitter, Sammy Mahdi. Dat de voormalige gezinspartij cd&v bij de start van deze legislatuur zelf de afschaffing van de indexering van het groeipakket doorvoerde, om daarna terug te krabbelen en nu zelfs stoer te toeteren dat ze zonder het opnieuw aan de index koppelen van het groeipakket niet meer in de volgende regering zal stappen, is echt wel een zwanenzang. Want als het u en uw partij echt menens zou zijn, minister, dan houdt u nu het been stijf. Dan zorgt u er nu voor dat de indexering van het groeipakket er komt voor al onze Vlaamse gezinnen. Enkel zo kunt u onze Vlaamse gezinnen verder de nodige financiële zuurstof geven in deze barre financiële tijden. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Daniëls heeft het woord.
Collega Vandecasteele, het is niet omdat u vijf, tien, twintig keer ‘bespaart’ zegt, dat het ook zo is. Ik heb hier de begroting bij me. Ontwerp 2020: 3,8 miljard euro. Ontwerp 2021: 4,1 miljard euro. Ontwerp 2022: 4,2 miljard euro. Ontwerp 2023: 4,6 miljard euro. (Opmerkingen van Lise Vandecasteele)
Dat is dus een stijgende lijn. Dat is meer. Besparen wil zeggen: minder. Dit is meer. Maar bon, dat gezegd zijnde. (Opmerkingen)
Ten tweede, collega’s: ik hoor het graag, maar het groeipakket, dat uit verschillende onderdelen bestaat, is een herverdeling. Dat komt van eenieder die werkt, spaart en onderneemt. En we zeggen tegen die mensen dat wij een stukje nemen van hen, om dat te geven aan gezinnen die het nodig hebben, met kinderen, maar ook extra's: schooltoeslag, schoolbonus, sociale toelage en dergelijke meer. Wat wij met de N-VA zeggen, is dat als we inderdaad vaststellen dat er toch ouders zijn die dat niet gebruiken waarvoor het dient, het kind nota bene, we dan – niet collectief, maar in die gevallen – dat stukje schoolbonus of schooltoelage aan de scholen geven, om te zorgen dat ze wel degelijk krijgen wat ze nodig hebben, namelijk boeken en eten. Het inzetten waarvoor het dient, collega’s, daar gaat het over. Niet collectief, maar gericht. En al de rest die jullie errond breien: u weet dat het lastig zit. U weet dat het lastig zit. (Opmerkingen. Applaus bij de N-VA)
Minister Crevits heeft het woord.
Dank u wel, collega’s, voor deze geanimeerde reflecties. Waar zal ik starten? Eerst en vooral herhaal ik het nog eens: wie zegt dat deze Vlaamse Regering geen sociale insteken en sociale extra’s doet voor gezinnen die het meest kwetsbaar zijn, via het groeipakket, die dwaalt. Ik heb de cijfers nog eens bekeken. Wij hebben dit jaar de doelgroep van mensen die in aanmerking komen voor de sociale toeslag, groter gemaakt. Twintigduizend kinderen die voorheen geen recht hadden op een sociale toeslag, krijgen die wel. Bovendien is er een extra categorie gekomen voor gezinnen die iets meer verdienen, maar niet in de hoogste klassen zitten. Dat zijn nog eens vijftigduizend kinderen extra die een sociale toeslag krijgen. Dat is een uitbreiding van de groep met meer dan zeventigduizend kinderen. En dat heeft ertoe geleid, collega's, dat we nu niet één, maar twee keer 100 euro extra hebben kunnen geven aan 450.000 kinderen. Als dat geen sociale herverdeling is, dan versta ik het niet meer. Dit is wat alle armoede-experten wensen. (Applaus bij de meerderheid)
Maar ten tweede, collega’s, hebben we inderdaad in het begin van de legislatuur de index niet automatisch gekoppeld aan de index van de consumptieprijzen. We hebben die op 2 procent gezet. En weet u waarom we dat gedaan hebben? Omdat we zekerheid wilden geven aan gezinnen.
We zaten in de jaren daarvoor met inflaties ver beneden die 2 procent dus bedachten we om dat beneden die 2 procent – die debatten zijn erover gevoerd – te houden en zo de gezinnen wat meer te geven. Dan kwam natuurlijk … (Applaus bij cd&v)
Dan kwam het jaar 2022, dat een enorme inflatie kende. We dachten aanvankelijk om naar 1 procent te zakken maar dat kon dus niet meer. We zijn dan opnieuw naar 2 procent gegaan. Ik had liever een koppeling aan de index van de consumptieprijzen gezien maar ik heb mij, samen met veel anderen hier, akkoord kunnen verklaren met de maatregelen, net omdat er zo’n grote investering zit naar die meest kwetsbare gezinnen, wat, volgens alle experten, inderdaad de beste manier is om armoede te bestrijden.
Ten derde, collega’s, moet mij dit ook van het hart. Voor mij is die vrije besteding van het geld dat we geven aan gezinnen, of het nu een zorgtoeslag, een groeipakket of een schooltoeslag is, elementair. Ik ga daar niet flauw over doen. Ik vind de vrijheid van keuze, van hoe je die middelen besteedt, voor alle gezinnen in Vlaanderen, ontzettend belangrijk. Ik vind dat Vooruit, hoezeer ik ook bij de voorgaande vraag de partij genegen was, geen enkel recht van spreken meer heeft als het over besparingen gaat. (Applaus bij de meerderheid. Opmerkingen bij Vooruit)
Mevrouw Vandecasteele heeft het woord.
Minister Crevits, ik blijf het moeilijk vinden hoe u en de rest van de meerderheidspartijen hier zo hardleers kunnen zijn en het begrip inflatie niet lijken te begrijpen. De prijzen, beste collega’s, stegen met 10 procent, de kinderbijslag steeg met 2 procent. Maar het budget van de Vlaamse Regering voor de kinderbijslag steeg ook met 10 procent. Maar u hebt de kinderbijslag slechts met 2 procent versterkt, al de rest hebt u gebruikt voor andere zaken en dat is het probleem. Alle gezinnen die vandaag een extra toeslag gekregen hebben, verliezen omdat de index niet gevolgd werd. Bekijk de cijfers en spreek niet enkel over het aantal mensen dat een premie kreeg. (Applaus van Jos D'Haese)
Daarnaast wil ik me richten tot collega Anaf. Ik ben blij dat u hier opnieuw de kinderbijslag verdedigt en zegt dat die moet worden versterkt. Maar u zegt tegelijkertijd dat u geld van de kinderbijslag wilt gebruiken voor schoolmaaltijden en voor kinderopvang. We moeten de gezinnen versterken, laat dat ons met links samen doen en daarnaast de kinderopvang versterken. Ik vind het bijzonder jammer dat jullie meegaan in het discours van niet-indexering. Jullie kijken naar rechts. Ik hoop dat jullie naar links kijken en samen met ons verder gaan voor een volledige indexering van de kinderbijslag voor elk gezin in Vlaanderen. (Opmerkingen van Vera Jans. Applaus bij de PVDA)
De actuele vraag is afgehandeld.