Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening, Energie en Dierenwelzijn
Verslag
De heer Engelbosch heeft het woord.
– Tinne Rombouts treedt als voorzitter op.
Minister, jaarlijks neemt het aantal in beslag genomen paarden en zogenaamde paardachtigen toe. In 2010 werden 45 paardachtigen in beslag genomen. Vorig jaar waren het er 68. In het lopende jaar zitten we al aan 102. Wij gaan dit jaar dus helaas naar een verdubbeling.
Omdat de Vlaamse paardensector zich bewust is van de problematiek van paardenverwaarlozing organiseerde de Stichting voor paarden in nood recent een uitgebreide studienamiddag over asielpaarden. Gedurende deze studiedag zoomde de stichting in op de schrijnende taferelen van paardenverwaarlozing en werd naar voren gebracht dat Vlaanderen met een gebrek aan opvangcapaciteit kampt. Hierdoor valt het voor dat paarden niet in beslag genomen kunnen worden. Ik heb van een aantal schrijnende gevallen gehoord.
De problematiek inzake paardenverwaarlozing is voor het beleid geen nieuw gegeven. In 2009 werd het Vlaams Paardenloket opgericht. Twee jaar later, in 2011, richtte dit Vlaams Paardenloket de Stichting voor paarden in nood op. Deze stichting zamelt actief fondsen in voor de officieel erkende opvangcentra, die de door de overheid in beslag genomen paardachtigen opvangen.
Tijdens de vorige legislatuur maakte de voormalige Vlaamse minister van Landbouw 60.000 euro vrij voor fondsenwerving via de stichting. Dit blijkt onvoldoende om het probleem van paardenverwaarlozing structureel aan te pakken. In 2012 kondigde de voormalige Vlaamse minister van Landbouw daarom een actieplan met concrete maatregelen aan. In een parlementair antwoord op een vraag van de heer Demesmaeker werd aangestipt dat Vlaanderen zal inzetten op ondersteuning en omkadering. Met het oog op de toekomst vond de voormalige minister het belangrijk dat er een stappenplan zou komen, met een registratie van de verwaarloosde paarden. Daarbij zouden eveneens concrete normen uitgewerkt moeten worden voor de erkenning van asielen voor opvang van paardachtigen.
In het kader van de paardenverwaarlozingsproblematiek werd in de vorige legislatuur in het decreet betreffende het landbouw- en visserijbeleid in artikel 40 vastgelegd dat de Vlaamse Regering de fokkerij kan organiseren door maximaal 20 procent van de prijzen of winsten uit wedstrijden met paardachtigen te bestemmen voor het behoud, de ontwikkeling en de verbetering van enerzijds de fokkerij, maar anderzijds ook voor de opvang van oude en verwaarloosde paarden.
Minister, hoe bekijkt u de hele situatie van de paardenverwaarlozing? Bent u het ermee eens dat er iets aan moet worden gedaan? Hoe zult u er rekening mee houden in uw beleid? Wilt u initiatieven nemen? In hoeverre kan het artikel 40 van het decreet betreffende het landbouw- en visserijbeleid aangewend worden en een mogelijke oplossing zijn in het kader van deze problematiek?
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Voorzitter, de heer Engelbosch haalt hier een zeer belangrijke problematiek aan omdat mensen zich inderdaad vaak mispakken aan hoeveel onderhoud een paard eigenlijk vraagt. Door het overaanbod op de markt zijn de prijzen om een paard aan te kopen vrij laag. Maar het budget dat ze nadien nodig hebben om het paard op een goede manier te onderhouden wordt vaak vergeten.
Ik wil de vraag graag opentrekken. Ik hoor meer alarmerende berichten over het slechte onderhoud van ezels. Ook mensen die ezels in huis nemen, nu ja, niet in huis maar in een weiland of tuin achter hun huis of wat dan ook, vergeten het onderhoud en de kost die het onderhoud van een ezel vraagt. Minister, hebt u cijfers met betrekking tot het aantal verwaarloosde ezels in Vlaanderen? Hoeveel ezels bevinden zich momenteel in asielen? Welke maatregelen zult u nemen om mensen meer te sensibiliseren, opdat ze zich goed zouden bezinnen vooraleer een paard of een ezel aan te schaffen?
In het algemeen wil ik erop aandringen om bij het uitwerken van initiatieven om het probleem van paardenverwaarlozing aan te pakken ook de paardachtigen zoals ezels steeds mee in ogenschouw te willen nemen.
Minister Weyts heeft het woord.
De situatie verdient absoluut opvolging. Dat bewijzen de cijfers. Er is een duidelijke stijging te zien in het aantal paarden dat in beslag wordt genomen. Voor alle duidelijkheid: er wordt altijd gesproken over paardachtigen. Dat zijn drie categorieën: paarden, pony’s en ezels. Het totaal van 102 gaat daarover. Grosso modo gaat het voor 95 procent over paarden en pony’s, en maar voor 5 procent over ezels.
Ik was hier net aan het kijken of ik naar aanleiding van de bijkomende vraag wat specifieker kon zijn. Voor 2013 heb ik geen melding van ezels, alleszins niet in de lijst die ik hier heb. Het zou dus uitsluitend over paarden gaan en ook veel over pony’s.
Hoe verklaren we nu die stijging? Enerzijds heb je natuurlijk de economische crisis. Anderzijds is er het feit dat klachten over verwaarlozing gemakkelijker hun weg vinden naar de inspectiediensten. Dat is op zich een goede zaak. Daarnaast is er ook het gegeven dat er op enkele plaatsen een groot aantal paarden in beslag is genomen. Dat heeft onmiddellijk de rekening zwaar doen aantikken.
Mevrouw De Vroe, het is waar dat gewone paarden momenteel te goedkoop zijn geworden. Maar de prijs voor het onderhoud is niet veranderd. Je moet er ook voor zorgen dat ze voldoende ruimte hebben om zich te kunnen bewegen. We stellen vast dat mensen dit nogal eens vergeten. Ze focussen enkel op de aankoopprijs en staan niet stil bij de onderhoudskosten.
Het informeren en sensibiliseren van het grote publiek is inderdaad een belangrijke taak. Die rol wordt sinds 2009 opgenomen door het Vlaams Paardenloket. Daarnaast zou ik met betrekking tot de paardenasielen graag willen bekijken of we voorwaarden kunnen opleggen voor de opvang van verwaarloosde paarden, maar dit vergt nog enig onderzoek.
Mijnheer Engelbosch, u vroeg of het nieuwe initiatief, artikel 40 in het decreet betreffende het landbouw- en visserijbeleid, een oplossing biedt. Het artikel biedt natuurlijk geen oplossing als zodanig voor de verwaarlozing. Het verschaft enkel een rechtsgrond om een regeling uit te werken om ervoor te zorgen dat 20 procent van de wedstrijdgelden wordt afgeroomd en dat die middelen kunnen worden ingezet voor verwaarloosde paarden. Mijn collega, de minister van Landbouw, laat weten dat er voor de uitvoering van die bepaling vooralsnog geen draagvlak is.
De heer Engelbosch heeft het woord.
Voorzitter, minister, ik dank u voor het antwoord. Het lijkt me een goede zaak dat de erkenningsvoorwaarden voor asielen eens worden bekeken. Dat ligt in het verlengde van het advies van de Raad voor Dierenwelzijn.
Misschien moet ook het volgende eens worden bekeken. Asielen mogen geen handel worden. We moeten misschien het debat durven te openen over de vraag of de dieren op de een of de andere manier eigendom kunnen blijven van het asiel, ook al worden ze geadopteerd. Dit lijkt me een denkwijze die misschien moet worden gevolgd.
De vraag om uitleg is afgehandeld.